Według historycznych podań i legend wieczne miasto Rzym powstało na siedmiu wzgórzach, które wznoszą się po wschodniej stronie Tybru. To właśnie na nich zbudowano pierwsze osady miasta. Wzniesienia służyły za fundamenty dla powstania na tym obszarze słynnych zabytków i obiektów, które można podziwiać po dzisiejsze czasy. Mimo że niektóre z nich trudno rozpoznać we współczesnej zabudowie, warto dowiedzieć się więcej o miejscach pełnych historii i duszy starożytnych Rzymian.
Siedem wzgórz Rzymu – historia
Spis treści
Antyczne miasto, które można zwiedzać we Włoszech umiejscowione jest na siedmiu wzniesieniach: Eskwilinie, Palatynie, Awentynie, Kapitolu, Kwirynale, Wiminale oraz Caelianie. Przed założeniem miasta na każdym z nich ulokowano osady, które zrzeszały mieszkańców, osiedlających się na tych terenach. Gdy populacja zaczęła wzrastać, społeczeństwo zamieszkujące różne wzgórza połączyło swoje siły. Zaczęto przygotowywać obszar pod rozbudowę miasta, osuszając w tym celu rozległe doliny. W 380 roku pierwsi mieszkańcy utworzyli Mur Seruwiański, który wyznaczał granicę osady. Pomimo, że za datę założenia miasta przyjmuje się 753 rok p.n.e., dowody życia ludności na tym obszarze pochodzą nawet sprzed około 1 000 lat p.n.e. Obecne miasto wyróżnia się znacznie większą powierzchnią, a tamtejszy teren stanowi dziś serce antycznego Rzymu – główny powód, dla którego co roku miasto to odwiedza tysiące turystów.
Więcej o Rzymie przeczytasz w naszym artykule: Zwiedzanie Rzymu: najlepsze atrakcje i zabytki w Wiecznym mieście
7 legendarnych wzgórz Rzymu
Rzymskie wzgórza nie są widoczne gołym okiem, a wiele z wzniesionych w mieście zabudowań przeszkadza w ich zlokalizowaniu. Minione tysiące lat przyczyniły się do zmienienia ukształtowania terenu, w konsekwencji czego wiele z dolin zostało spłyconych, wyrównując teren. Warto zobaczyć miasto z góry, by doszukać się w nim ukrytych form, na których powstało rzymskie imperium. Wzniesienia stanowią zachowanie dziedzictwo bogatej kultury i historii miasta. Wybierając się na wycieczkę do Rzymu, warto udać się szlakiem siedmiu wzgórz i odkryć ich obecne przeznaczenie.
Awentyn
Jednym z siedmiu wzgórz Rzymu, o którym można usłyszeć w legendach o powstaniu miasta jest Awentyn – wzniesienie, wybrane przez Rema na miasto, które ostatecznie wybudowano na wzgórzu, wskazanym przez Romulusa. Awentyn wysunięty jest najbardziej na południe ze wszystkich szczytów, niemal wystając za świętą granicę miasta. Wzgórze to można podzielić na dwie części – Mały Awentyn oraz Wielki Awentyn. Miejsca te stanowiły koncentrację świątyń, które wznoszono na cześć pierwszych bóstw. Obecnie można znaleźć tu wiele pałaców, kościołów i otaczających je ogrodów. Spacer w tej okolicy służy podziwianiu panoramy miasta, a ze wzniesienia doskonale widać znajdujący się naprzeciw Palatyn. Podczas spaceru warto zahaczyć o Ogród Różany i Ogród Pomarańczy. Wśród wartych zobaczenia miejsc są: starożytna Bazylika Santa Sabina oraz piękny plac Piazza dei Cavalieri di Malta. U podnóża Awentynu można odnaleźć słynną bramę, która zapewnia widok na wzniosłą Bazylikę św. Piotra przez umieszczoną w niej dziurkę.
Więcej o Awentynie przeczytasz w naszym artykule: Awentyn – miejsce, w którym możesz spojrzeć na Rzym przez dziurkę od klucza
Palatyn
Palatyn to jedno z najbardziej popularnych wzgórz w Rzymie, ponieważ to według legendy właśnie tutaj wszystko się zaczęło, a Romulus założył na nim swoje miasto. Wzniesienie to w swojej historii było niezwykle uznawane, a najbogatsze rzymskie rodziny posiadały tu swoje rezydencje. Do dziś można podziwiać pozostałości pałacowego kompleksu. Tutaj prawdopodobnie narodził się Oktawian August – pierwszy rzymski cesarz. Na wzgórzu znajdywały się: Świątynia Wiktorii, Świątynia Jowisza Statora, Pałac Septimusa Sewera, Pałac Domicjana oraz Pałac Domus Augustina.
Więcej na temat Palatynu przeczytasz w naszym artykule: Palatyn – wzgórze, na którym Romulus założył miasto Rzym
Największą atrakcją, która została wzniesiona na słynnym palatyńskim wzgórzu jest Koloseum – starożytny amfiteatr i symbol miasta, a tuż przy nim znajduje się Forum Romanum. Zwiedzanie Palatynu objęte jest w ramach biletu do tych atrakcji, a koszt wstępu wynosi 24€ dla osoby dorosłej i 2€ dla studentów do 25 roku życia. Młodzież do 18 lat może bezpłatnie podziwiać wzniosły fundament rzymskiego imperium.
Kwirynał
Najwyższe wzgórze w Rzymie to Kwirynał. Wznosi się w kierunku południowo-wschodnim od centrum miasta i jednocześnie jest najbardziej wysunięte na północ. Dawniej na jego obszarach zamieszkiwał ród Sabinów, który wyznawał wiarę w boga Kwiryna, od którego prawdopodobnie pochodzi nazwa. Następnie utworzono tu park, którego posiadaczem był Juliusz Cezar. Na tym wzgórzu zostały wzniesione za panowania Konstantyna termalne łaźnie, po których niestety dziś nie zachowały się żadne ślady. Kwirynał był miejscem osiedlania się szlachty, więc wzgórze to obfituje w pałace i okazałe posiadłości. Warto zawitać szczególnie w jednym z nich – Pałacu Palazza Barberini. W jego wnętrzu mieści się galeria Nazionale d’Arte Antica. Wyróżnić można także barokowy Kościół San Carlo alle Quattro Fontane Borrominiego.
Zobacz także: Kwirynał – najwyższe z siedmiu rzymskich wzgórz
Obecnie Kwirynał posiada znacznie ważniejszą rolę w Rzymie, ponieważ na jego obszarze stoi Palazzo del Quirinale – oficjalna rezydencja włoskiego prezydenta, przy której wznosi się zabytkowa fontanna i obelisk.
Wiminał
W tym miejscu może znaleźć się każdy odwiedzający, nie wiedząc o tym, że jest właśnie na rzymskim wzgórzu. Mowa o Wiminale – najmniejszym wzniesieniu, na którego terenie istnieje dziś główny dworzec Termini. Można w tym miejscu dojrzeć zachowane fragmenty Muru Seruwiańskiego i wiele innych atrakcji. Szczyt Wiminału ozdabia fontanna na placu Piazza della Repubblica, a w jej otoczeniu widnieją mniejsze pałace. Swoje miejsce znalazła tu także Opera Rzymska. Po drugiej stronie ulicy znajdują się ruiny kompleksu łaźni, wybudowanych przez Dioklecjana w 298 roku, na których wznosi się planetarium i Kościół Santa Maria degli Angeli e dei Martiri, powstały według wizji Michała Anioła. Aby upamiętnić termalny obiekt i zachować więcej historii miasta, w miejscu tym powstało Muzeum Narodowe Rzymu, które przedstawia eksponaty antycznego miasta.
Caelian
Caelian to jedno z bardziej rozciągających się wzgórz w Rzymie, które opisuje się często, jako oaza spokoju. Tutaj można zrobić przerwę podczas zwiedzania miasta. Wzgórze to było dawniej dzielnicą mieszkalną dla zamożnych mieszkańców, którą otaczały piękne kościoły, jak Bazylika św. Jana na Lateranie oraz Bazylika Santi Stefano Rotondo. Dawniej, w okolicy powstał największy kompleks publicznych łaźni – Term Karakalli, których ruiny udostępnione są dla zwiedzających.
Eskwilin
Na tym wzgórzu Neron postawił swój „złoty dom” – Domus Aurea. Eskwilin to rzymskie wzgórze, które wyznaczało wschodnią część antycznego Rzymu. Był domem dla mniej zamożnych mieszkańców, a z niektórych jego terenów tworzono śmietniska. Obecnie to miejsce bardzo eleganckie, które można znaleźć, udając się na północ od Koloseum i południe od dworca. Znajdowały się tu wille, których miejsce z czasem zajęły nowo budowane kościoły. Dziś najbardziej warta zobaczenia jest Bazylika Santa Maria Maggiore – jedna z czterech papieskich bazylik.
Kapitol
Kapitol stanowił bardzo ważne wzgórze w Rzymie, na którym początkowo wznosiły się kościoły, będące świętą ostoją miasta. Tu mieściło się serce i polityczne centrum starożytnych Rzymian. Wznosiła się tu Świątynia Jowisza oraz Tabularium, na którym współcześnie został wybudowany ratusz miejski. W XVI wieku wiele z dotychczasowych zabudowań uległo przebudowaniu, dzięki artystycznemu kunsztowi Michała Anioła. W tym okresie powstał Plac Piazza del Campidgolio, z którego schody prowadzą na plac Piazza Venezzia. Do dziś można oglądać powstałe tu Pałace Kapitolińskie, wewnątrz których jest wiele otwartych muzeów.
Zobacz także: Wzgórze Kapitolińskie w Rzymie – symbol miasta i wspaniały punkt widokowy
Pozostałe wzgórza Rzymu
Miasto Rzym powstało między licznymi wzniesieniami, które piętrzyły się w starożytnych czasach nad dolinami tego regionu. Poza słynną siódemką, można wyróżnić jeszcze jedno wzgórze w Rzymie, o którym nie wspomina się tak często. W północnej części miasta wznosiło się Pincio, na którym około 60 roku p.n.e. powstały Ogrody Lukullusa i Salustiusza. Między Palatynem, a podnóżami Eskwilinu znajduje się także niewielki pagórek, zwany Welia, a w okresie panowania rzymskich cesarzy zostało usypane sztuczne wzgórze Monte Testaccio. Po prawej stronie rzeki Tyber wznosi się Janikulum oraz Wzgórze Watykańskie, na którym powstała Bazylika św. Piotra, Watykańskie Ogrody oraz Radio.
Inne miasta z siedmioma wzgórzami
Jak wiadomo z geograficznych źródeł, nie tylko Rzym jest miastem, które zostało ulokowane pośród siedmiu wzniesień lecz istnieją inne miejskie kompleksy, które mogą pochwalić się dokładnie takim samym ukształtowaniem terenu! Nie trzeba szukać daleko, bowiem przykładem miasta osadzonego między siedmioma wzgórzami jest polski Lublin, a także Gniezno i Sandomierz. Pozostałe europejskie miasta, których infrastruktura rozwijała się na terenie wzniesień to: Ateny, Lizbona, Lwów lub Bergen. Z pewnością takie położenie pozwoliło na rozkwit miejskiej infrastruktury i urbanizacji.
