Panorama Racławicka – obowiązkowy punkt na mapie turystycznej Wrocławia

Panorama Racławicka: obraz oraz bitwa – to dwa słowa, które mogą zdefiniować, czym naprawdę jest. Ogromna rotunda początkowo wcale nie miała stanowić części Wrocławia. Jak doszło do tego, że znalazła się właśnie tam? Wpłynęło na to wiele czynników, jednak pewne jest to, że zachwyca turystów do dziś! Odwiedzili ją m.in. Jan Paweł II, Czesław Miłosz czy królowa Holandii.

Panorama Racławicka – dzieło, które niezmiennie fascynuje

Wielu odwiedzających zadaje sobie pytanie, co to jest Panorama Racławicka. Do stworzenia jej użyto nowoczesnych technologii, zastosowano również grę świateł, co nadaje dziełu wielowymiarowości. Obecnie stanowi relikt dziewiętnastowiecznej kultury masowej. Malowidło łączy umiejętności 7 malarzy – każdy z nich dodał do malowidła coś od siebie. Oświetlenie, sztuczny teren oraz specjalna perspektywa to jedne z wielu technik, które zostały zastosowane.

Panorama Racławicka jako obraz to dzieło, które niezmiennie fascynuje nie tylko mieszkańców Wrocławia i okolic oraz przyjezdnych turystów. Wśród najbardziej znanych gości rotundy można wymienić np. papieża Jana Pawła II, Czesława Miłosza oraz królową Holandii Beatrix.

Gdzie znajduje się Panorama Racławicka i jak tam dojechać?

Muzeum Panorama Racławicka Wrocław znajduje się przy ul. Jana Ewangelisty Purkyniego 11 w stolicy województwa dolnośląskiego.

Zobacz także: Wrocław – atrakcje i zabytki warte zobaczenia. 15 propozycji!

Najszybciej dostaniesz się na miejsce komunikacją miejską. Najbliższym przystankiem jest ten o nazwie Urząd Wojewódzki, do którego dojedziesz tramwajem linii 2 lub 10 oraz autobusem A lub N.

Można także obrać za punkt docelowy Galerię Dominikańską, z której dostaniesz się w 5 min spacerem do Muzeum. Do centrum handlowego dojeżdżają autobusy N, D, E oraz K, a także tramwaje linii 2, 3, 4, 5, 8, 9, 10, 11, 17, 23 oraz 33.

Przy Panoramie Racławickiej znajduje się również całodobowy płatny parking. Dla aut osobowych pierwsza i druga godzina postoju kosztuje 4,50 zł, natomiast każda kolejne będzie kosztowała 4 zł.

Panorama Racławicka – budynek

Warto zwrócić uwagę na sam budynek, w którym znajduje się muzeum Panorama Racławicka Wrocław. Miłośnicy nietypowej architektury zachwycają się nim od lat. Nic dziwnego, gdyż ówcześnie był dość awangardowy. Społeczny Komitet Odbudowy Panoramy Racławickiej w 1948 r. ogłosił konkurs na projekt pawilonu ekspozycyjnego. Pierwotnie lokalizacją miał być Park Szczytnicki. Drugi konkurs przewidywał budowę rotundy w okolicach Nowego Miasta i sąsiadującego parku im. Juliusza Słowackiego. Zwycięzcami zostali Ewa i Marek Dziekońscy, którzy w 1957 r. rozpoczęli pracę nad budową.

Budowa bardzo się przeciągała, potem została nawet wstrzymana. W 1977 r. wrocławskie władze zadecydowały o przebudowaniu rotundy na centrum kulturalno-kongresowe. Obawiano się, że zostanie przeniesiona do Krakowa, Warszawy lub Racławic.

Rotunda jest bardzo charakterystyczna i rozszerza się ku górze. Główna część budynku jest połączona tunelem z niższym piętrem, na którym znajdują się m.in. kasy i szatnie. Sama konstrukcja opiera się na 24 betonowych słupach, a ściany są złożone z modułów w formie klinów. Całość przykrywa szklany dach. O wyjątkowości świadczy pionowy słup z dobrze widzianymi podciągami, które stworzono z surowego betonu, widać na nim także ślady po szalunkach.

Jak Panorama Racławicka znalazła się we Wrocławiu?

Panorama Racławicka we Wrocławiu znalazła się po II Wojnie Światowej. W 1946 r. sprowadzono ją tutaj wraz z częścią zbiorów Ossolineum. Przez bardzo długi czas nie była udostępniana dla publiczności, leżała w magazynie. Było to spowodowane nastrojem politycznym, jaki panował w Polsce. Głównym tematem Panoramy Racławickiej jest wygrana Polaków z Rosjanami, a w ówczesnym czasie nie można było pokazywać dzieł z takim przekazem.

W latach 60. XX w. zapadła decyzja o budowie specjalnej kopuły, która miała być poświęcona właśnie Panoramie Racławickiej. Mimo wszystko oficjalnie otwarcie Panoramy przekładano. W końcu w 1980 r. wywieziono je do Warszawy, aby tam pokazać ją publiczności. Jednak i to się nie udało. Wrocław ponownie stał się właścicielem dzieła w 1985 r.

Panorama Racławicka została namalowana we Lwowie w latach 1893 – 1894. Powstało w ramach uczczenia setnej rocznicy Powstania Kościuszkowego, które miało miejsce w 1794 r.

Kto namalował Panoramę Racławicką?

Pomysłodawcą projektu był malarz pochodzący z Lwowa – Jan Styk, który znany jest jako główny autor Panoramy Racławickiej. To właśnie on zaprosił do współpracy innych artystów, m.in. wybitnego batalistę Wojciecha Kossaka. Inni autorzy Panoramy to również: Ludwig Boller, Tadeusz Popiel, Zygmunt Rozwadowski, Teodor Axentowicz, Włodzimierz Tetmajer, Wincenty Wodzinowski oraz Michał Sozański.

Największą część pracy wykonał Jan Styk – był autorem ogólnej koncepcji oraz inicjatorem projektu. Aspekty malarskie i ich analiza należały do Wojciecha Kossaka. Artyści rozdzielili przestrzeń malarską na pół. Scena zdobywania rosyjskich armat przez chłopską milicję wyznaczała przebiegającą granicę prac. Kossak malował rosyjskich żołnierzy, konia pod Kościuszką, sztab jadący za naczelnikiem, zaś Styk kosynierów, Kościuszkę na koniu oraz postać Wojciecha Bartosa Głowackiego. W ogólnym rozrachunku wyszło na to, że Kossak namalował aż 70% dzieła. Właśnie te dwa nazwiska pojawiają się zazwyczaj przy podawaniu, kto malował Panoramę Racławicką.

Zobacz także: Aula Leopoldina – zabytkowa aula w głównym gmachu Uniwersytetu Wrocławskiego

Panorama Racławicka – autorzy dodatkowi i podział prac:

• Ludwig Boller – krajobraz oraz całe niebo,
• Tadeusz Popiel – krajobraz, drzewa oraz chałupy, w których mieszkali chłopi,
• Zygmunt Rozwadowski – sceny batalistyczne, jednak pod nadzorem Kossaka,
• Teodor Axentowicz – linia piechoty 2 Regimentu Pieszego Koronnego generała Józefa Wodzickiego,
• Włodzimierz Tetmajer – stroje ludowe postaci pod kierunkiem Styki, Tetmajer był ekspertem od folkloru
• Uczeń Jana Matejki, Wincenty Wodzinowski – postać Kościuszki oraz stroje ludowe postaci, czym kierował Styk
• Michał Sozański – specjalista techniki akwarelowej, w procesie tworzenia głównie autor-asystent

Obraz „Bitwa pod Racławicami”

Obraz jest zaprezentowany w taki sposób, że podczas oglądania, nie wiadomo, co jest namalowane, a co stanowi elementy scenografii, tworzy się trójwymiarowy efekt. Wchodząc więc do miejsca, gdzie jest obraz, będzie wrażenie, jakby było się w samym środku bitwy.

„Bitwa pod Racławicami” stanowi artystyczną wizję bitwy, jednak mimo wszystko zachowano realizm. Artyści przed rozpoczęciem prac nad obrazem, odwiedzili faktyczne pole bitwy, dokonując szczegółowych szkiców pól, dróg, zabudowań oraz elementów przyrody. Warto zwrócić uwagę nie tylko na sam obszar bitewny i postacie, ale też na tło, niebo czy cały krajobraz wsi. Najważniejsze w obrazie są jednak oddziały kawalerii, chłopskie oddziały powstańcze oraz rosyjscy żołnierze. Spośród Polaków uwieczniono m.in. Tadeusza Kościuszkę, generała Łukasza Biegańskiego, generała Antoniego Madalińskiego oraz Wojciecha Bartosza. Po stronie rosyjskiej przedstawiono np. generała Aleksandra Tormasowa oraz pułkownika Muromcewa.

Obraz idealnie oddaje ubranie, uzbrojenie, a także wyposażenie armii. Ukazano również konie, działa armatnie oraz najważniejsze etapy bitwy. „Bitwa pod Racławicami” to olej na płótnie, którego wymiary wynoszą 15 x 114 m.

Zwiedzanie Panoramy Racławickiej

Zwiedzanie rotundy trwa ok. 30 minut i rozpoczyna się dokładnie o godzinie, na którą został wykupiony seans. Do czasu pobytu należy doliczyć jeszcze czas na skorzystanie z szatni lub zakup biletów. Pamiętaj, że jeżeli spóźnisz się na swój seans, nie możesz wejść w trakcie trwania oprowadzania.

W kasie muzeum można odebrać audioprzewodnik, który przeprowadzi Cię przez kolejny elementy Panoramy. Daniel Olbrychski, który jest lektorem, szczegółowo opowiada o tym, co widać na słynnym obrazie. Komentarz jest dostępny w 13 językach. Możliwe jest wykupienie wycieczki z przewodnikiem, jednak organizowane jest to głównie przez zewnętrzne firmy.

Jeżeli chcesz zarezerwować zwiedzanie dla grupy, możesz wykorzystać dowolny termin, który jest udostępniony na stronie. Na jeden seans może się dostać jednorazowo 85 osób. Przedsprzedaż biletów rozpoczyna się 7 dni przed planowanym zwiedzaniem i trwa aż do wyprzedania wszystkich biletów. Można zakupić je jeszcze wcześniej, jednak zwrot nie będzie możliwy.

Panorama Racławicka we Wrocławiu – cennik i godziny otwarcia

Bilety można zakupić w kasie biletowej na miejscu lub poprzez stronę internetową. Wejście dla osoby dorosłej kosztuje 30 zł, bilet ulgowy lub rodzinny 23 zł.

W miesiącach od maja do sierpnia seanse odbywają się jedynie w języku polskim, zaś opisy zamieszczono w języku niemieckim i angielskim.

Racławicka panorama jest dostępna do zwiedzania w godzinach 9:00 – 16:00 od wtorku do niedzieli.

Panorama Racławicka za darmo

Darmowe bilety na Panoramę Racławicką przysługują dzieciom do 7. roku życia, pracownikom muzeów oraz członkom Międzynarodowej Rady Muzeów i Rady Ochrony Zabytków.

Jeżeli zatrzymasz zakupione bilety do Panoramy Racławickiej, możesz zwiedzić w ciągu 3 miesięcy od daty zwiedzania, inne oddziały muzeum, które są na terenie Wrocławia, np. stałe wystawy Muzeum Narodowego, wystawę „Willmann. Opus magnum”, a także Pawilon Czterech Kopuł oraz Muzeum Etnograficzne.

Zobacz także: 10 Najlepszych muzeów we Wrocławiu. Które z nich zobaczysz za darmo?

Panorama Racławicka – ciekawostki

• Dzieło namalowano na płótnie żeglowym, które sprowadzono specjalnie z Belgii w 15 kawałkach. Kiedy płótno dotarło do Lwowa, złączono je w całość i umieszczono na stalowym rusztowaniu, które zostało zaś sprowadzone z Wiednia. Do zagruntowania zostało użytych ponad 750 kg farby.
• W Muzeum znajduje się również Mała Rotunda, która przedstawia plastyczną mapę terenu – ukazuje układ topograficzny obszaru, gdzie odbywała się bitwa racławicka. Wokół instalacji jest też wystawa figur, które mają na sobie mundury polskich i rosyjskich żołnierzy z ówczesnej epoki. W budynku są także szkice i projekty planu głównego dzieła.
• Aby z dziełem nie stało się nic złego, w rotundzie muszą panować odpowiednie warunki, przede wszystkim temperatura musi wynosić ok. 20 stopni Celsjusza, musi być również odpowiednia wilgotność.

Atrakcje, które znajdują się w okolicach Panoramy Racławickiej

Ostrów Tumski – stanowi najstarszą część Wrocławia. Obecnie jest to bardzo popularne miejsce wśród zakochanych oraz turystów, głównie ze względu na swój niepowtarzalny klimat. Znajduje się tam późnoromański kościół pod wezwaniem św. Idziego, który pochodzi z XIII w. Ozdobą świątyni jest ołtarz Andreasa Jerina z 1591 r., który jest wykonany ze srebra. Jego stworzenie kosztowało 10 000 talarów – tyle ówcześnie kosztowało miasto.

Jednak to nie jest jedyna znana budowla. Na Ostrowie można zwiedzić również Kolegiatę Świętego Krzyża z XIII w., pomnik św. Jana Nepomucena, Pałac Arcybiskupi oraz bramę kluskową. Warto zajrzeć też do Muzeum Archidiecezjalnego, które od ponad 100 lat gromadzi zabytki sztuki sakralnej. Wśród nich jest np. „Księga Henrykowska” z przełomu XIII i XIV w., gdzie znajduje się pierwsze zdanie zapisane w języku polskim.

Ratusz we Wrocławiu – późnogotycka budowla jest jednym z lepiej zachowanych historycznych ratuszy w całej Polsce. Został zbudowany na planie wydłużonego prostokąta z wieżą oraz innymi przebudowami, które powstały na przestrzeni 250 lat.

Obecnie nie jest już siedzibą władz miasta. W pierwszej połowie XIX w. przeniesiono ich do Nowego Ratusza, który znajduje się w sąsiedztwie. W podziemiach znajduje się Piwnica Świdnicka, która stanowi jeden z najstarszych lokali gastronomicznych w Europie.