Zamki to jedne z najchętniej zwiedzanych przez turystów zabytków. Kryją w sobie ciekawą historię, zadziwiają wielkością oraz zachwycają pięknymi wnętrzami. Niejednokrotnie nagrywane są w takich miejscach filmy, czy seriale opowiadające o historii. W Polsce znajdują się aż 402 obiekty zamkowe, 93 z nich leżą na terenie Dolnego Śląska. Jednym z bardziej znanych obiektów jest Zamek Książ, w sąsiedztwie którego znajduje się Zamek Stary Książ.
Gdzie znajduje się Stary Książ?
Zamek Stary Książ leży na terenie Książańskiego Parku Krajobrazowego w Wałbrzychu w województwie dolnośląskim. Nieopodal płynie górska rzeka Pełcznica i tworzy głębokie doliny, co czyni krajobraz malowniczym ze stromymi urwiskami i wąwozami.
Stary Książ – jak dojść?
Do Starego Zamku Książ, a w zasadzie jego ruin najlepiej dojść od strony Zamku Książ. Przed wejściem głównym należy skierować się na prawo i wejść na ścieżkę Hochbergów. Teren ten to Rezerwat Przyrody Przełomy pod Książem. Stworzono taki rezerwat, aby chronić i zachować dziewiczy krajobraz w okolicy potoków Pełcznicy i Szczawnika. Występują tutaj liczne gatunki drzew i krzewów oraz zwierząt takich jak rzekotka, puchacz, salamandra plamista czy dzięcioł.
Ścieżka Hochbergów to szlak turystyczny, którym warto pospacerować niezależnie od pory roku czy pogody. Prowadzi on wąwozem Pełcznicy przez las i skalne zbocza, mijając po drodze ruiny zamku, piękne urwiska i mostki.
Zaczynając od Zamku Książ, należy kierować się na prawo, aby za kilka chwil znaleźć się obok pomnika przyrody. Cis „Bolko” jest prawdopodobnie najstarszym cisem pospolitym w Sudetach, jego wiek to ok. 400 – 600 lat. Obwód pnia wynosi 285 cm.
Następnie idąc dalej wchodzi się w bajkowy klimat przyrody. Przez cały spacer towarzyszy zwiedzającym szum rzeki Pełcznicy, który idealnie komponuje się z szumem liści drzew. Ścieżka pnie się lekko w górę ukazując na swojej drodze piękne widoki wysokiego skalistego wąwozu. Uroku dodają również liczne mostki. Kolejny przystanek to punkt widokowy na Zamek Książ z dwoma tarasami. Widoki są piękne, na sam zamek, lasy i miasto. Idąc dalej ścieżką po prawej stronie wyłania się Stary Zamek Książ.
Zamek Stary Książ – historia
Historia Zamku sięga już IX – X wieku, kiedy to powstał pierwszy gród na wzgórzu. Stąd wzięła się inna nazwa zamku – Fürstenstein, co oznacza „Książęcą Górę”. Książę Bolko I Surowy zbudował w tym miejscu murowany zamek obronny pod koniec XIII wieku. Zamek ten składał się z zamku górnego oraz dwóch podzamczy. W roku 1290 książę przeniósł swoją siedzibę z Lwówka Śląskiego. Od 1392 roku Stary Książ był pod władaniem królów Czech. W trakcie i po wojnach husyckich miejsce to zostało bazą rycerzy – rabusiów, jednak w 1484 roku zostało zniszczone. Skala zniszczeń była ogromna i zamek popadł wtedy w ruinę.
Dopiero ok. roku 1794 ówczesny właściciel Zamku Książ, Hans Heinrich VI Hochberg nakazał prace, mające na celu zagospodarowanie terenów w sąsiedztwie Zamku oraz wąwozu Pełcznicy. Obejmowały one także odbudowę ruin Starego Zamku Książ, które miały być w stylu romantycznym.
Architekt i malarz Christian Wilhelm Tischbein na miejscu starych ruin nabudował nowe, składające się z centralnej części zamkowej oraz dwóch podzamczy. Do odbudowy ruin użyto oryginalnych elementów pochodzących z innych historycznych obiektów, takich jak zamek w Trzebieniu, reprezentujących styl renesansu i baroku. Zamek otoczono murem obronnym i fosą. Budynek główny połączony był z wieżą i znajdowały się w nim: sypialnie, zbrojownia, w której przechowywano broń i sprzęt wojenny, sala reprezentacyjna, kaplica, sala sądowa a nawet izba więzienna. W tej ostatniej miało dochodzić nawet do tortur.
Zamek Stary Książ obecnie
Ruiny Zamku Stary Książ można dzisiaj zwiedzić zaledwie z zewnątrz, korytarze zostały zamurowane, a piwnice zasypane. Zwiedzający mogą zobaczyć resztki murów zamku, schody, dziedziniec, kamienne ściany. Zamek Stary Książ jest pięknym, choć nieco zaniedbanym przystankiem na szlaku turystycznym, który trzeba zobaczyć. Wstęp na zamek jest bezpłatny.
Zobacz także: 3 wyjątkowe miejsca w Karpaczu, które trzeba koniecznie zobaczyć!
Podziemia Starego Książa
Podziemia Zamku Stary Książ owiane są tajemnicą. Nie ma solidnych dowodów potwierdzających, co dokładnie mogło się tam znajdować. Większość teorii związanych z tym miejscem to domysły. Niektórzy twierdzą, że był tam podziemny dworzec kolejowy albo prowadziły one do Zamku Książ. Inni, że było tam laboratorium albo podziemna sala tortur. Podziemne korytarze zostały zamurowane z bliżej nieznanych przyczyn.
Stary Książ a tajemnicza broń nazistów
Podziemia Starego Książa podobno miały służyć do produkcji broni. Istnieją domysły, że tutaj Niemcy mieli realizować projekt o nazwie „Chronos”, w ramach którego miało dojść do stworzenia urządzenia „Die Glocke”, co oznacza „Dzwon”. Podobno emitował „tajemniczą energię”, czyli silne promieniowanie, które zatruwało teren, zabijając wszystkie żywe organizmy.
Podziemia były doskonałym miejscem na realizowanie tego typu projektów, ponieważ były niewidoczne z lotu ptaka oraz pilnowane przez mury i strażników.
Książański Park Krajobrazowy
Zarówno Zamek Książ jak i Zamek Stary Książ znajdują się na terenie Książańskiego Parku Krajobrazowego, który oprócz zwiedzania tych budowli zapewnia jeszcze wiele innych atrakcji i pięknych miejsc do zobaczenia.
Książański Park Krajobrazowy to prawie 60 km2 cudownej zieleni pełnej różnych gatunków roślin i zwierząt, urokliwych miejsc i atrakcyjnych ścieżek rekreacyjnych. Wizyta w parku może być świetnym pomysłem na aktywny wypoczynek lub rodzinny wypad, ponieważ z jednej strony można tutaj spędzić czas na bieganiu czy narciarstwie biegowym, a z drugiej strony szlaki piesze są łagodne, więc dla najmłodszych członków rodziny pokonanie pewnego dystansu nie będzie problemem.
Oprócz dwóch zamków, o których była mowa wcześniej, istnieje jeszcze jeden zamek na terenie Książańskiego Parku Krajobrazowego – Zamek Cisy. Można zorganizować sobie świetną wycieczkę całodniową i zwiedzić wszystkie trzy zamki, pokonując pieszo szlaki turystyczne.
Kolejną atrakcją wartą uwagi jest Dolina Różaneczników. Znajduje się ona na trasie między Świebodzicami a Wałbrzychem. W pięknej, naturalnie ukształtowanej dolinie znajduje się mnóstwo 80 – letnich różaneczników, które (w zależności od odmiany) kwitną między kwietniem a czerwcem. Utworzono tutaj ścieżkę dydaktyczną, zawierająca osiem przystanków tematycznych. Ustawiono tablice informacyjne, z których spacerujący mogą się dowiedzieć o historii Książańskiego Parku Krajobrazowego, gatunkach roślin, zwierząt i ptaków, jakie występują w parku, a także o ciekawych okazach drzew, które trzeba zobaczyć.
Dla wyczerpanych spacerem poustawiano gdzieniegdzie drewniane ławki i stoły, przy których można nabrać sił lub zjeść posiłek. W Dolinie Różaneczników nie tylko piękne krzewy są podziwiane. Można natknąć się tutaj również na przyjazne wiewiórki, lisy czy dziki i posłuchać ćwierkających ptaków. Niedaleko Zamku Książ znajduje się Stado Ogierów Książ. Jest to stadnina koni, która uchodzi za jedną z najpiękniejszych w całej Europie. Można ją zwiedzać lub wypożyczyć konia albo zapisać się na lekcje jazdy konnej.
W Książańskim Parku Krajobrazowym istnieje kilka malowniczych szlaków turystycznych i ścieżek spacerowych, dzięki którym można aktywnie spędzić dzień na łonie natury. Palmiarnia w Wałbrzychu powstała już w latach 1908 – 1911 z inicjatywy Jana Henryka XV. Oprócz palmiarni powstały cieplarnie, ogrody w stylu japońskim, rosarium i ogród warzywno – owocowy na powierzchni ok. 1900 m2. Księżna Daisy zmieniła wygląd ogrodów na styl angielski, pełen romantyzmu i naturalności. Obecnie w Palmiarni można podziwiać ponad 250 gatunków roślin z różnych zakątków świata i reprezentujących drzewa, krzewy, byliny, sukulenty, pnącza, palmy oraz paprotniki. Do najciekawszych zalicza się fikusy, kaktusy, agawy, eukaliptusy oraz rośliny cytrusowe.
Palmiarnia czynna się dla zwiedzających od poniedziałku do niedzieli w godzinach 10.00/12.00 – 16.00. Cena biletu normalnego dla jednej osoby to 12 zł, a ulgowego – 8 zł. Można kupić bilety na więcej niż jedną atrakcję, np. bilet na zwiedzanie Zamku, Palmiarni oraz stadniny koni kosztuje 45 zł, a ulgowy 35 zł.
Zobacz także: Najlepsze atrakcje w Książańskim Parku Krajobrazowym
Festiwal Kwiatów i Sztuki
Co roku w maju na Zamku Książ odbywa się festiwal, to wielkie święto obchodzone bardzo hucznie, jednocześnie stanowi wielką atrakcję turystyczną. Podczas Festiwalu Kwiatów i Sztuki można zobaczyć pięknie ułożone aranżacje florystyczne, które czekają na podziw odwiedzających prawie na całym zamku. Liczne dekoracje i konstrukcje kwiatowe robią ogromne wrażenie.
Można zobaczyć również Narodową Wystawę Bonsai w towarzystwie wystawy przedstawiającej Zbroje Japońskie. Dla chętnych organizowane są wykłady i warsztaty z formowania bonsai. Podczas festiwalu nie brakuje również ciekawych wykładów opowiadających o historii Zamku dla dorosłych, jak również atrakcji dla dzieci. Najmłodsi mogą wziąć udział w warsztatach florystycznych, plastycznych, przyrodniczych a w ramach rozrywki skorzystać ze strefy gier i zabaw. Dla odważnych przygotowana jest wycieczka przez Zamek o zmroku, pełna tajemnic i dawnych mieszkańców tego miejsca.
Zwiedzanie ruin Starego Zamku Książ i okolic to świetny pomysł na weekend. Jest tu tyle atrakcji, że nie będzie miejsca na nudę. Podczas pieszych wycieczek po Książańskim Parku Krajobrazowym można połączyć przyjemne z pożytecznym. Spacer po lesie czy zamku będzie niezapomnianą lekcją historii.
