Archikatedra Św. Jana Chrzciciela we Wrocławiu znajduje się w najstarszej części stolicy Dolnego Śląska. Jej burzliwa historia, próby odbudowy oraz niecodzienna architektura sprawia, że odwiedzają ją tysiące turystów z różnych zakątków świata. Poznaj historię czwartej z rzędu budowli, która zdobi centrum Wrocławia, dowiedz się, kiedy można zwiedzić wieżę widokową, lecz przede wszystkim odkryj wszystkie krążące wokół świątyni legendy!
Klejnot Ostrowa Tumskiego
Spis treści
Ostrów Tumski to najstarsza część Wrocławia. Odkryto elementy tych okolic, które mogą pochodzić nawet z X w. Przez długi czas Ostrowem Tumskim zarządzały władze kościelne, obecnie to najpopularniejsze miejsce dla spacerowiczów.
Co warto zwiedzić spacerując po Ostrowie? Zdecydowanie warto wybrać się do najstarszej budowli, czyli późnoromańskiego kościoła pod wezwaniem Świętego Idziego – świątynia powstała w XIII w. Trzeba również obejrzeć pomnik św. Jana Nepomucena, Pałac Arcybiskupi, brama kluskową, a także przejść się po słynnym Moście Tumskim, która łączy Wyspę Piaskową z Ostrowem.
Więcej o Ostrowie Tumskim przeczytasz w naszym artykule: Ostrów Tumski. Co warto zobaczyć w najstarszej części Wrocławia?
Za klejnot Ostrowa Tumskiego uznawana jest jednak Katedra Jana Chrzciciela. Uznaje się ją również za „matkę” wszystkich kościołów z Dolnego Śląska. Turystów przyciąga tam piękny srebrny ołtarz z 1591 r. Kosztował niemal tyle co miasto o średniej wielkości.
Architektura Katedry Św. Jana Chrzciciela
Katedra na Ostrowie Tumskim jest gotycką bazyliką z trzema nawami. Do Katedry można wejść trzema wejściami – głównym, które prowadzi przez domek portalowy oraz dwoma bocznymi (jedno od strony południowej, drugie od północy).
Świątynia jest otoczona kaplicami, które w większości pochodzą z gotyku. Są również cztery kaplice barokowe, zatem podczas zwiedzania budowli, można zapoznać się z niemal każdym stylem architektonicznym. Najważniejsza z kaplic pochodzi z 1408 r. Od północy przylega do północno-wschodniej wieży. Nazywana jest imieniem św. Jana Chrzciciela, jest tam także rzeźba przedstawiająca biskupa. Inne kaplice, na które warto zwrócić uwagę to m.in. Kaplica Bożego Ciała, Kaplica Mariacka oraz Kaplica św. Elżbiety.
Współcześnie Katedra we Wrocławiu jest jedyną budowlą architektoniczną w stylu XIV-wiecznego gotyku. Nie można jednak oglądać jej pierwotnego stanu, gdyż konstrukcja zmieniła się w wyniku wielu wichur, pożarów lub działań wojennych. II Wojna Światowa odcisnęła spore piętno w konstrukcji budowli, ostatnie oryginalnie zachowane elementy zostały zniszczone właśnie w tym okresie. W czasach nowożytnych zrezygnowano również z gotyckiego lektorium, nie dotrwały do dziś także części średniowiecznego ruchomego kościoła.
Historia wrocławskiej katedry
Współczesna katedra we Wrocławiu to już czwarta budowla, która powstała na Ostrowie Tumskim. Pierwsza została zniszczona podczas kryzysu rządów piastowskich w XI w. Doprowadziło to do popularyzacji kultu pogańskiego oraz najazdu czeskich wojsk na ziemie polskie. Góra Ślęża była centrum wierzeń pogańskich, a wrocławskie biskupstwo praktycznie przestało funkcjonować.
W XII w. nowy biskup zarządził budowanie nowej katedry, miała być w stylu romańskim. Fundusze na budowę udało się pozyskać od następcy – biskupa Żyrosława II. W kolejnych stuleciach zmieniono styl konstrukcji na gotycki, a w. XVII w. dobudowano dwie kaplice: barokową imienia Najświętszego Sakramentu, która znajdowała się po stronie południowej oraz kaplicę św. Elżbiety od strony wschodniej. 100 lat później powstała najpopularniejsza i najpiękniejsza z kaplic, nazwana imieniem Bożego Ciała.
W XIX w. elewacja świątyni została przebudowana tak, aby spełniała normy stylu neogotyckiego. W 1945 r. nastąpiło oblężenie miasta, co odbiło się również na konstrukcji, katedra uległa wielu zniszczeniom. Po wejściu do świątyni, zwróć uwagę na zdjęcie, które znajduje się po prawej stronie, przedstawia budynek w końcowym etapie działań wojennych.
Legendy związane z wrocławską archikatedrą
Katedra na Ostrowie Tumskim skrywa wiele tajemnic. Nie tylko wewnątrz, ale też w kolejnych warstwach elewacji. Podczas spaceru wokół świątyni, zwróć uwagę na elementy, które wystają spoza murów. Na pewno z łatwością zauważysz, że niektóre kamienne fragmenty nie pasują do reszty konstrukcji. Uda Ci się znaleźć głowę oraz pocisk, które pochodzą z najpopularniejszych legend?
Legenda o kamiennej głowie
Wrocław był kiedyś miejscem zamieszkania dla złotnika Franciszka. Miał piękną córkę Barbarę – miała delikatną cerę, słodki i szczery uśmiech, a także oczy, w których było widać głębię. Henryk, pracownik warsztatu złotnika, niemal od razu zakochał się w cudownej Barbarze. Dziewczyna odwzajemniła jego uczucie, jednak chciała zachować romans w tajemnicy – wiedziała, że ojciec nigdy nie zgodzi się na ślub z niezamożnym czeladnikiem.
Podczas jednej z nocnych schadzek, złotnik Franciszek nakrył córkę w objęciach Henryka. Mocno się rozgniewał i nakazał opuścić czeladnikowi dom oraz warsztat, chłopak został więc z niczym. Rozpacz Barbary nie miała końca. Henryk postanowił odejść, jednak obiecał, że wróci, kiedy zdobędzie bogactwo.
Po dwóch latach, zgodnie z obietnicą, wrócił po Barbarę. Dosiadł konia, założył najcenniejsze szaty i wjechał do Wrocławia przez Bramę Świdnicką. Pewny siebie przekroczył drzwi posiadłości złotnika i oznajmił, iż zdobył takie bogactwo, że może kupić rękę jego córki. Franciszek od razu zajął się podziwianiem kosztowności, kompletnie nie zwracał uwagi na mężczyznę. Nagle zwrócił uwagę na pierścień Henryka, przypomniał sobie, że dokładnie taki został skradziony bogatemu kupcowi. Henryk przerażony tym, że złotnik odkrył tajemnicę jego bogactwa, uciekł.
Niedługi czas potem Henryk zakradł się do warsztatu mistrza i podpalił go. Z okien katedralnej wieży podziwiał swoje dzieło, zachwycał się płomieniami, które niszczyły warsztat. Ogień wkrótce zajął też dom złotnika, a potem pół miasta. Henryk zadowolony z wykonania planu, chciał opuścić Wrocław. Niestety szybko spotkała go kara. Mury katedry zaczęły się zwężać i dusić Henryka. Próbował krzyczeć i jakoś się uratować, jednak wszyscy mieszkańcy byli zajęci walką z płomieniami. Henryk pozostał uwięziony w murach na zawsze.
Do dziś można oglądać jego wykrzywioną twarz wystającą między cegłami katedry.
Legenda o pocisku wbitym w wieżę wrocławskiej katedry
Legenda opowiada historię siostry zakonnej. Wielu lokalnych mieszkańców wierzy, że opisywana sytuacja wydarzyła się naprawdę. Pocisk do dziś można obejrzeć podczas spaceru wokół świątyni, co z pewnością dodaje autentyczności całej opowieści.
Siostra zakonna przechodziła z grupą ok. 20 osób obok ruin kościoła. W pewnym momencie usłyszała charakterystyczny dźwięk pędzącego pocisku. Zgodnie ze swoją wiarą, wzniosła twarz ku górze, chcąc prosić o boską opatrzność. Jej oczom ukazała się św. Jadwiga, poprosiła więc o ochronę.
Pocisk jednak wcale nie zwolnił, z impetem wbił się w mury wrocławskiej katedry, jednak ku zdziwieniu całej grupy, nie eksplodował. Wydaje się to nie być niczym nadzwyczajnym, jednak dla ludzi głębokiej wiary, którzy poświęcają życie Bogu, jest to wyrazem jego obecności w życiu codziennym.
Zwiedzanie wnętrza Katedry
Katedra we Wrocławiu jest dostępna dla wszystkich chętnych w godzinach 10:00-16:30 w dni powszednie i soboty oraz 14:00-16:00 w niedziele.
Podczas zwiedzania wnętrza największe wrażenie robi oczywiście ołtarz, jednak to wieża widokowa jest głównym punktem docelowym wszystkich wycieczek. Na szczyt wieży, która mierzy 97 m można dostać się za pomocą windy.
Taras widokowy, który jest główną atrakcją podczas zwiedzania, nie będzie dostępny w przypadku nieodpowiedniej pogody.
Katedra Jana Chrzciciela jest zlokalizowana pod adresem: plac Katedralny 18. Można tam dostać się pieszo, idąc bezpośrednio ze Starego Rynku lub komunikacją miejską. Prowadzą do niej tramwaje linii 2 lub 10. Jeżeli nie zniechęca Cię dłuższy spacer, możesz wsiąść w tramwaj nr 8, 9, 11, 17 lub 23 – przystankiem docelowym jest „Plac Bema”, który znajduje się po drugiej stronie Ostrowa Tumskiego.
Katedra we Wrocławiu – ceny biletów
Chcąc zwiedzać wnętrze świątyni nie kupuje się biletu wstępu. Trzeba niejako złożyć ofiarę o określonej wysokości, co pozwoli na zwiedzanie kolejnych elementów Katedry.
- Bilet ulgowy – 8 zł
- Bilet normalny – 10 zł
- Bilet rodzinny – 24 zł, dodatkowo 7 zł za każde dziecko
Msze w Archikatedrze Św. Jana Chrzciciela
Msze we wrocławskiej archikatedrze odbywają się w dni powszednie oraz w soboty i niedziele, jednak w różnych godzinach.
Od poniedziałku do piątku: 6:30, 7:00 (oprócz wakacji), 8:00, 9:00, 18:30.
W każdy czwartek o godzinie 8:00 odprawiana jest msza święta Cibavit w kaplicy Bożego Ciała.
W soboty: 8:00, 9:00, 18:30.
W niedziele: 7:00, 8:30, 10:00 (suma), 11.30, 13.00, 18.30
W miesiącach od października do maja jest również dodatkowa msza o godzinie 16:30, natomiast w miesiącach od czerwca do sierpnia o godzinie 21:00.
