Góry Stołowe to jedne z chętniej odwiedzanych pasm górskich położonych w Sudetach Środkowych. Magia tego regionu kryje się w ukształtowaniu terenu — niezwykłe formacje skalne, jaskinie, skalne grzyby i labirynty zachęcają do pieszych wędrówek. Jakie trasy są najatrakcyjniejsze dla turystów? Odkryj błędne skały, Szczeliniec Wielki i nie tylko! Przedstawiamy najlepsze szlaki turystyczne Gór Stołowych.
Gdzie leżą Góry Stołowe?
Spis treści
Góry Stołowe odnajdziesz na terenie Polski i Czech w łańcuchu Sudetów Środkowych. Po stronie polskiej położona jest wschodnia część pasma, która obejmuje tereny Kłodzka między Kudową-Zdrojem, Radkowem i Dusznikami-Zdrojem. Za granicą czeską pasmo to zwane jest Broumovską vrchoviną. Największe walory wynikają z nietypowej geologicznej struktury, która stanowi fenomen w skali kraju, a także całej Europy. Góry Stołowe są jedynym pasmem, które cechują się płytową budową i powstały około 100 milionów lat temu, gdy teren ten pokrywało płytkie morze.
Park Narodowy Gór Stołowych
Na terenie polskiej części pasma górskiego w 1993 roku utworzono Park Narodowy Gór Stołowych o powierzchni 63,39 km². Obszar ten nie jest rozległy i stanowi jeden z mniejszych terenów objętych parkiem w Polsce, ale gromadzi najciekawsze wąwozy i formacje skalne oraz obejmuje wiele ścieżek turystycznych prowadzących do głównych atrakcji regionu. Park obejmuje najwyższe i centralne partie pasma Gór Stołowych, a także północno-zachodnią część Wzgórz Lewińskich. Przemierzanie labiryntów powstałych w piętrzących się piaskowcach stanowi niezapomnianą przygodę. Jeśli chcesz przejść się tym szlakiem, przeczytaj o Błędnych Skałach. Pobyt w Górach Stołowych nie może odbyć się bez wycieczki na Szczeliniec Wielki oraz przejazdu Drogą stu zakrętów!
Park Narodowy Gór Stołowych — zwierzęta, jakie tu znajdziesz
Nie tylko ukształtowanie terenu zachwyca w Parku Narodowym Gór Stołowych. Podczas pieszych wędrówek możesz też spotkać przedstawicieli tutejszej fauny. Na terenie tym odnotowano życie 48 gatunków ssaków, których występowanie jest typowe dla rozciągających się lasów. Najbardziej rozpoznawalne z nich to sarny, wiewiórki, jeże, jelenie, dziki, wydry, kuny, a także ryjówki. Podczas obserwacji, na przestrzeni lat pojawiały się niedźwiedzie, borsuki, wilki i kozice. To również doskonałe miejsce do podziwiania rzadkich okazów ptactwa takiego jak: sójki, dzięcioły zielonosiwe, włochatki, puchacze, a na podmokłych terenach możesz zaobserwować bociana czarnego.
Góry Stołowe szlaki — TOP 10
Wyprawa w góry to nie tylko podziwianie pięknych widoków, ale również aktywny wypoczynek. Jak chodzić, żeby zobaczyć wszystkie warte uwagi miejsca? Z pomocą przychodzą wyznaczone trasy turystyczne, dzięki którym możesz zorganizować wędrówkę do najpiękniejszych skalnych formacji. Podpowiadamy, którędy maszerować, czy to kosztuje i ile czasu warto przeznaczyć na pokonanie trasy.
Główny Szlak Sudecki im. Mieczysława Orłowicza
Główny Szlak Sudecki to najdłuższa trasa przebiegająca przez polskie Sudety, która przechodzi aż przez 12 szczytów. Oznaczany jest kolorem czerwonym, a jego całkowita długość wynosi około 440 km. Szacowany czas przejścia to 104 godziny, więc decydując się na taką wędrówkę, musisz się odpowiednio przygotować i zrobić przed nią małe przygotowanie do górskich przechadzek.
Szlak ma swój początek w Świeradowie-Zdroju, skąd należy wyruszyć na Stóg Izerski, a następnie grzbietem masywu kontynuuje się wędrówkę do Prudnika. Trasa prowadzi przez Góry Izerskie, Karkonosze, Rudawy Janowickie, Góry Kamienne, Góry Czarne i Góry Bardzkie. Następnie rozpoczyna się kluczowy etap wędrówki w miejscowości Wambierzyce, skąd maszeruje się w Góry Stołowe. Na trasie odwiedza się Skalne Grzyby i Błędne Skały. Możesz zakończyć wyprawę w Parku Narodowym Gór Stołowych i oddać się eksplorowaniu terenu. Najwytrwalsi mogą przejść jeszcze przez Góry Orlickie, Góry Bystrzyckie, Masyw Śnieżnika i Góry Złote.
Szczeliniec Wielki — trasa
Szczeliniec Wielki to najwyższy szczyt w Górach Stołowych, co zapewnia mu przynależność do Korony Polskich Gór, ale nie tylko to świadczy o jego wyjątkowości. Trasa turystyczna przebiega przez skalne labirynty, a po drodze nie brakuje atrakcji w postaci potężnych skał przypominających różne postacie, wąwozów i ciasnych korytarzy. Wędrówka rozpoczyna się w Karłowie — tu znajduje się parking, z którego możesz rozpocząć wędrówkę. Wejście na teren Parku Narodowego jest płatne — bilet normalny kosztuje 12 złotych, natomiast ulgowy 6 złotych.
Zobacz także: Szczeliniec Wielki — wędrówka na najwyższy szczyt Gór Stołowych
W pierwszej kolejności czeka Cię pokonanie około 700 kamiennych schodków, które prowadzą do Schroniska PTTK Szczeliniec Wielki. Dojście do tego obiektu możliwe jest wyłącznie pieszo, bowiem w pobliżu nie ma żadnej trasy przeznaczonej dla pojazdów. W Polsce są tylko dwa takie schroniska — drugie znajduje się w Dolinie Pięciu Stawów.
Następnie szlak wiedzie przez Labirynt Skalny, a droga jest jednokierunkowa. Trasa obfituje w skalne formacje, które mają swoje oryginalne nazwy pochodzące od przypominających z wyglądu postaci lub rzeczy. Przemierzając trasę, możesz zobaczyć Małpoluda, Wielbłąda, Ucho Igielne, Tron Liczyrzepy, Kaczęta, Słonia, Koński łeb, Niebo, Kołyskę, Diabelską kuchnię, Kwokę i Piekiełko. Jesienią, zimą i wczesną wiosną w wąskich korytarzach utworzonych ze skał możesz często napotkać leżący śnieg. Wędrówkę warto zwieńczyć odwiedzeniem najwyższej skały Szczelińca Wielkiego, która nosi nazwę Fotela Pradziada.
Fotel Pradziada
Tuż za schroniskiem wznosi się 12-metrowa skała, która stanowi najwyższy punkt Szczelińca Wielkiego. Fotel Pradziada, zwany również Tronem Liczyrzepy lub Tronem Dziada, oferuje platformę widokową, na którą prowadzą metalowe schody. Za pierwszego zdobywcę tej formacji uznaje się jezuitę, który prawdopodobnie wyrył na skale inicjały JHS lub SJ wraz z datą – 1576 lub 1565. Niestety obecnie są one nieczytelne, dlatego trudno dokładnie określić, co zostało utrwalone na kamiennej powierzchni. Z góry rozciąga się piękna panorama na Góry Stołowe i pobliską okolicę. Czas przejścia całej trasy wynosi około 2 godzin, a droga powrotna prowadzi niedaleko parkingu, przy którym rozpoczyna się podróż.
Skalne Grzyby
Skalne Grzyby to ciekawe formy skał rozmieszczonych na terenie Parku Narodowego Gór Stołowych. Składają się z dużego, skalnego bloku, najczęściej piaskowca, który utrzymuje się na cienkiej kolumnie. Wyjątkowa budowa jest zasługą erozyjnej działalności wiatru lub podsiąkania. Woda w szczelinach skał zamarzała, co w konsekwencji przekładało się na rozsadzanie i stopniowe ubywanie skalnej warstwy.
Zobacz także: Skalne Grzyby w Górach Stołowych – zobacz ciekawe twory skalne
Wycieczkę do Skalnych Grzybów najlepiej rozpocząć w Batorowie, choć warto wiedzieć, że do wybranych okazów prowadzą różne szlaki turystyczne, a niezwykłe formacje usytuowane są na obszarze rozciągającym się przez około 2 km. Do wyboru jest szlak czerwony, żółty, niebieski oraz zielony, a podczas wędrówki każdym z nich możesz spotkać skały o wyjątkowym kształcie: Prawdziwka, Skalne Wrota, Dwa Borowiki, Adama i Ewę, Pingwinki, Kruczą Skałę i wiele innych. Przy zejściu się szlaku zielonego z niebieskim znajduje się wysoka skała zwana Pielgrzymem, na której szczycie utworzono punkt widokowy. To doskonałe miejsce na wycieczkę w Góry Stołowe z dziećmi — wspólne przemierzanie szlaków może przemienić się w zabawę polegającą na odgadywaniu kształtów skał i przypisywaniu im nowych, oryginalnych nazw. Każda z tras jest dobrze oznakowana, a podczas jednej wędrówki można przejść się kilkoma szlakami, aż do drogi powrotnej na parking przy rzece Czerwona Woda.
Błędne Skały
Jedną z najpopularniejszych atrakcji turystycznych w Górach Stołowych są Błędne Skały. Powstały one w wyniku wietrzenia piaskowca ciosowego i dziś stanowią ważny punkt na mapie Dolnego Śląska. Ich teren obejmuje około 22 ha i zaliczany jest do Parku Narodowego Gór Stołowych. Błędne Skały tworzą niejako kilkusetmetrowy labirynt w formie jednej ścieżki, prowadzącej pomiędzy monstrualnymi skałami. Droga jest miejscami bardzo wąska, co czasem wymusza przeciskanie się przez szczeliny. To właśnie one są jednak urokiem całego miejsca, które wzbudza zachwyt i podziw dla siły natury. Na trasie znajdują się też skały noszące konkretne nazwy, są to np. Wielka Sala, Kurza Stopka, Labirynt i Skalne Siodło. Niesamowite konstrukcje skalne i urok tego miejsca zostały wykorzystane m.in. do nakręcenia „Opowieści z Narnii”. To właśnie tam dzieje się akcja fragmentów kultowej produkcji, popularnej na całym świecie.
Zobacz także: Błędne Skały – skalny labirynt w Górach Stołowych
Błędne Skały zlokalizowane są na wysokości około 850 m n.p.m. Istnieje jednak bezproblemowa możliwość dojścia lub dojazdu do nich. Wyznaczone są bowiem szlaki (czerwony i zielony) prowadzące do tego miejsca z Kudowy-Zdroju, ale do dyspozycji turystów są również parkingi. Dolny, który jest bezpłatny, lecz wiąże się z nim 70-minutowa wędrówka do Błędnych Skał, oraz — dla bardziej wymagających — w sezonie funkcjonuje także parking górny, płatny, który znajduje się zaledwie kilkaset metrów od celu podróży. Owy wjazd kosztuje 30 zł za samochód osobowy. Ze względu na wąską, górską drogę ruch odbywa się tam wahadłowo. Wejście na teren Błędnych Skał jest płatne. Opłata za bilet wynosi odpowiednio: 12 zł (normalny), 6 zł (ulgowy).
Czas otwarcia atrakcji dla turystów zależny jest od pory roku, najdłużej funkcjonuje ona od 15, do 30 czerwca (w godzinach 8-21).
Narożnik — Góry Stołowe
Łatwą i krótką trasą, przeznaczoną także dla rodzin z dziećmi, jest niebieski szlak prowadzący na Narożnik (849 m n.p.m.). Rozpoczyna się on na Lisiej Przełęczy zlokalizowanej nieopodal Karłowa. Znajduje się tam także bezpłatny parking, z którego można rozpocząć wędrówkę. Droga na Narożnik zajmuje do 20 minut, a odległość, jaką należy pokonać, wynosi 0,3 km. Widoki czekające na turystów zapierają dech w piersiach. Rozpościera się bowiem stamtąd widok na okoliczne wzniesienia, m.in. na Szczeliniec Wielki.
To miejsce posiada jednak mroczną historię. W 1997 roku znaleziono tam bowiem ciała studentów, którzy zostali zamordowani. Dziś cieszy jednak swym istnieniem wielu turystów.
Białe Skały — Narożnik — Kopa Śmierci
Podróż na Narożnik można poszerzyć o kolejne punkty. Szlak niebieski, przechodzący m.in. przez Narożnik, prowadzi bowiem także do Kopy Śmierci. Dojście do Białych Skał możliwe jest natomiast szlakiem żółtym. Z tego samego parkingu, zlokalizowanego na Lisiej Przełęczy, można więc rozpocząć wędrówkę do Białych Skał, Narożnika i Kopy Śmierci, przed II wojną światową zwanej Totenkopf (trupia czaszka) – nazwa ta nawiązywała do formy skalnej w kształcie czaszki, która znajduje się w tamtym miejscu.
Droga do tych trzech punktów powinna zająć około 1,5 godziny, a jej długość wynosi 2,4 km. Szlaki te są łagodne i prowadzą przez leśne ścieżki, choć miejscami zbliżają się do skalnych urwisk. Trzeba więc być ostrożnym i zachowywać bezpieczną odległość od przepaści.
Narożnik i Skały Puchacza
Idąc niebieskim szlakiem od Lisiej Przełęczy, przez Narożnik i Kopę Śmierci dotrzeć można także do Skał Puchacza. To miejsce unikatowe, ponieważ do jego powstania przyczyniły się nie tylko procesy naturalne, lecz także człowiek. W tym miejscu dawniej funkcjonował bowiem kamieniołom, którego eksploracja doprowadziła do utworzenia tak wspaniałego punktu, położonego na wysokości około 740 m n.p.m. Widok z tego miejsca obejmuje okoliczną panoramę, ale także zwisające z urwiska olbrzymie skały, które robią wrażenie na każdym, kto odwiedzi Skały Puchacza.
Dojście tam, z Lisiej Przełęczy, zajmuje około 2 godzin, a dystans do pokonania wynosi 3,4 km.
Radkowskie Skały
Radkowskie Skały są kolejnym punktem na mapie Gór Stołowych, który warto odwiedzić. Znajdują się tam liczne skały, przybierające różne formy i będące doskonale komponującym elementem pejzażu leśnego. Podróż w tamtejszych okolicach można więc poświęcić m.in. na odczytywanie kształtów skał i ich interpretację. Przybierają one bowiem formy twarzy, figur, czy też postaci. Nie były one w żaden sposób formowane przez człowieka, co pokazuje piękno natury. Podróż do Radkowskich Skał można rozpocząć z parkingu przy Szosie Stu Zakrętów. Znajduje się on około 900 metrów od wejścia na szlak zielony. To właśnie on prowadzi do celu wycieczki. Cała trasa, łącznie z pokonaniem Szosy, obfituje w budzące zachwyt formacje skalne. Jej całkowita długość wynosi 1,2 km, a dojście do Radkowskich Skał zajmuje około 30 minut. Jest to więc stosunkowo krótki czas, który zapewnia jednak niezapomniane widoki.
Fort Karola z Lisiej Przełęczy
Będąc w okolicach Lisiej Przełęczy, warto wybrać się także do Fortu Karola. Są to ruiny historycznej strażnicy, wybudowanej w 1790 roku, porzucone jednak w XIX wieku. Dziś jest to miejsce, które ma znaczenie historyczne i walory turystyczne. Oglądając ruiny, można podziwiać ówczesny styl i metody budownictwa. Droga do Fortu Karola jest bardzo krótka. Spacer można rozpocząć z Lisiej Przełęczy. Po wejściu do lasu, poruszając się niebieskim i zielonym szlakiem, należy pokonać około 200 metrów, po czym trzeba skręcić w drogę prowadzącą w prawą stronę — następne czeka nas zaledwie kilka minut spaceru. Całkowita długość trasy wynosi około 1,1 km i zajmuje 15 minut.
Zobacz także: Fort Karola na Górze Ptak – przewodnik po Górach Stołowych
Droga Stu Zakrętów
Charakterystycznym obszarem Gór Stołowych jest także Droga Stu Zakrętów, która bywa również nazywana Szosą Stu Zakrętów. Prowadzi ona z Radkowa do Kudowy-Zdroju, a jej długość wynosi 23 km. Wyjątkowość tej drogi polega na położeniu w górzystym terenie, licznych wzniesieniach i ostrych zakrętach. Jest to trasa bardzo niebezpieczna — zimą bywa nawet zamykana. Przejażdżka tą trasą ma jednak także pozytywne aspekty. Podziwiać można wspaniałe widoki, piękne lasy i skały Parku Narodowego Gór Stołowych, które wielu swym pięknem wprawią w osłupienie. Wzdłuż całej Szosy zlokalizowane są parkingi, z których rozpoczynają się szlaki górskie. Droga Stu Zakrętów jest więc idealnym miejscem zarówno na przejażdżkę, jak i wyprawę górską.
Schroniska w Górach Stołowych
Turyści zmęczeni wędrówkami górskimi mogą wynająć nocleg w kilku dostępnych schroniskach Gór Stołowych. Oto one:
- Na Szczelińcu: miejsce, do którego jedyną drogą jest 665 schodów. Nie ma innej możliwości dostania się do schroniska niż ich pokonanie. Baza noclegowa położona jest na wysokości 905 m n.p.m. Można wynająć tam pokój, odpocząć i zjeść w barze ciepły posiłek. Cena noclegu to 100 zł za pokój dla 2 osób (cena obowiązująca dla noclegów od niedzieli wieczór, do piątku rano) i 120 zł za ten sam pokój (cena za nocleg od piątku wieczór, do niedzieli rano oraz w długie weekendy).
- PTTK Pasterka: znajduje się nieopodal Karłowa. Prowadzi do niego droga, więc dotarcie na miejsce nie wymaga pieszych wędrówek. Schronisko to położone jest przy granicy z Czechami. Rozciągające się okoliczne łąki i pola i góry stanowią doskonałe miejsce na wypoczynek. Za nocleg w tym miejscu trzeba zapłacić 50 zł od osoby, za noc.
- Kalwinka w Pstrążnej: schronisko położone niedaleko Kudowy-Zdroju. Turyści mają do dyspozycji m.in. podwórze z placem zabaw. Oferowany jest tam nie tylko nocleg w pokojach (około 30 zł od osoby, za noc), ale także na polu namiotowym. Położenie schroniska w niewielkiej odległości od Kudwy-Zdroju pozwala na łatwy dostęp do centrum, ale także do szlaków turystycznych.
Góry Stołowe — atrakcje inne niż wycieczki górskie
Góry Stołowe to jednak nie tylko wyprawy po górach i zdobywanie kolejnych szczytów. W pobliżu zlokalizowane są bowiem urokliwe miasteczka, które oferują inne atrakcje turystyczne. Należy do nich m.in. Kudowa-Zdrój, w której to znajduje się Kaplica Czaszek. Jej wystrój składa się z blisko 3 tysięcy czaszek i piszczeli, które tworzą mroczny klimat tego miejsca. W tym uzdrowiskowym mieście można również napić się leczniczej wody, która dostępna jest dla wszystkich w Parku Zdrojowym. Ponadto Kudowa oferuje jeszcze m.in. park linowy, rancho, palmiarnię oraz Muzeum Minerałów i Kamieni Szlachetnych. W odległości 15 km znajdują się również Duszniki-Zdrój. To klimatyczne miasteczko przyciąga setki kuracjuszy i turystów, którzy odwiedzają tam m.in. Muzeum Papiernictwa, uzdrowisko, czy też spacerują po uliczkach Starego Miasta.
Dolnośląskie Góry Stołowe to miejsce godne polecenia każdemu miłośnikowi podróży, wędrówek górskich oraz podziwiania niepowtarzalnych widoków. Liczne szczyty, które można zdobywać podążając łatwymi szlakami, stanowią doskonały pomysł na jednodniowy lub weekendowy wypad dla całej rodziny.
