Świątynia Wang – jak norweski kościół trafił do Polski?

Jednym z najczęściej odwiedzanych miejsc w Karpaczu jest Kościół Wang – świątynia, która wznosi się na wysokości 885 metrów n.p.m. i zachwyca swoją architekturą turystów, którzy rozpoczynają górskie przechadzki. Kościółek Wang to niewątpliwie najbardziej rozpoznawalny zabytek miasta, który został wybudowany w Norwegii, a następnie trafił do Polski i stanowi obecnie miejsce odwiedzin i nabożeństw tutejszych mieszkańców i turystów.

Świątynia Wang (Karpacz) – najstarszy drewniany kościół w Polsce

Świątynia Wang w Karpaczu powstała w Południowej Norwegii, podczas okresu chrystianizacji Skandynawii w XII wieku. Stanowi bardzo solidną konstrukcję, a główny materiał, który użyto do jej budowy to sosna norweska, nasycona dodatkowo żywicą, co zapewnia jej ponadczasową trwałość. Architektura Kościoła Wang w Karpaczu nawiązuje do sztuki romańskiej z elementami ludowej kultury nordyckiej. Przetrwała już setki lat, a jej łączenia nie posiadają żadnych gwoździ i składają się jedynie z samych ciesielskich, drewnianych złączeń.

Świątynia uchodzi za wyjątkowy zabytek norweskiej architektury drewnianej, który jest także najstarszym kościołem tego typu w Polsce. Na świecie znajduje się jedynie 25 podobnych obiektów. Co ciekawe, konstrukcja nie została odwzorowana ze stuprocentową dokładnością. Niektóre z przewiezionych elementów nie nadawały się do ponownego użytku, a plany ponownej budowy były niedokładne – kościół został wybudowany zgodnie z zamysłem budowniczych, odnośnie norweskiej świątyni, którą potrafili sobie wyobrazić. Wygląd Świątyni Wang przyciąga spojrzenia zarówno od strony zewnętrznej, jak i poprzez bogate wnętrze.

Skąd wzięła się nazwa?

Nazwa Świątyni Wang w Karpaczu wywodzi się od nazwy miasteczka, w którym pierwotnie została wybudowana i brzmi dokładnie tak samo, jak obecna nazwa kościoła. Miasto Vang znajduje się na południu Norwegii, tuż przy Jeziorze Vang położonym na wysokości 466 metrów n.p.m. i otoczone jest wysokimi górami, z których największym wzniesieniem jest Grindafjellet (1724 m n.p.m.). Niewątpliwe kościółek znajdował się w pięknej, norweskiej okolicy, choć u podnóża polskich Karkonoszy prezentuje się równie malowniczo i dostojnie.

Jak dojechać do Świątyni Wang?

Wang Kościół znajduje się w Karpaczu, a do docelowego miejsca, w którym stoi należy kierować się główną drogą. Jadąc do miasteczka, już po drodze od strony Jeleniej Góry i Kowar będą pojawiać się informacyjne drogowe tablice, wyznaczające kierunek jazdy. Główne parkingi najbliżej atrakcji znajdują się w odległości około 500 metrów od kościółka, przy ulicy Karkonoskiej lub Spokojniej. O ceny postoju należy dowiadywać się u parkingowych stróży. Ponadto Karpacz jest na tyle turystyczną miejscowością, że w mieście nie brakuje okolicznych parkingów, z których można przejść się pieszo pod samą świątynię. Dojazd możliwy jest także za pośrednictwem linii autobusowej, która wiedzie do Karpacza Górnego, a jeden z przystanków wyznaczony jest zaledwie 300 metrów od Wang.

Historia Świątyni Wang

W XIX wieku, Norwegowie stwierdzili, że świątynia Wang wymaga naprawy i jest zbyt mała, na posiadane przez nich warunki, w związku z czym postanowili ją sprzedać. Pieniądze, które chcieli zyskać w ramach zrealizowania transakcji, miały posłużyć na spłatę pieniężnych pożyczek, które zaciągnęli na prace związane z budową nowej świątyni. Owocnej sprzedaży przysłużył się mieszkający w Dreźnie norweski malarz – profesor Jan Krystian Dahl, dzięki któremu kościółek za 427 marek znalazł się w posiadaniu pruskiego króla Fryderyka Wilhelma IV.

Po dokończeniu procesu spisywania formalności, świątynia Wang została rozebrana, przebyła transport przez Szczecin, by następnie znaleźć się w Muzeum Królewskim w Berlinie. Początkowo kościół miał stanąć koło Berlina na Wyspie Pawiej, jednak król rozmyślił się i zaczął poszukiwania odpowiedniejszej lokalizacji dla tego obiektu. Z pomocą przyszła mu hrabina Fryderyka von Reden z Bukowca i wspólnymi siłami postanowiono, że kościółek stanie w Karpaczu i będzie pełnił rolę sakralnego obiektu dla żyjących na tych ziemiach ewangelików.

Miejsce przeznaczone pod budowę kościółka udostępnił pochodzący z Cieplic hrabia Christian Leopold von Schaffgotsch, które miało zostać przyjęte w formie podarku. Obszar ten znajdował się na zboczach Czarnej Góry, która stanowiła połowę drogi z dolnego Karpacza na szczyt Śnieżki. Wykorzystano plac zlokalizowany 885 metrów n.p.m i w 1842 roku samodzielnie w tym miejscu ułożył kamień węgielny Król Fryderyk. Budowa trwała dwa lata, a uroczyste otwarcie nastąpiło 28 lipca 1844 roku przy obecności wielu znanych osobistości, które przyczyniły się do powstania świątyni na tym terenie.

Obecny wygląd Świątyni Wang

Podczas odbudowy u podnóża Karkonoszy, wygląd kościoła został nieco zmieniony i dobudowano do niego niektóre z ozdobnych elementów. Wśród zmienionej konstrukcji pojawiły się nowe okna i krużganki. Ponadto wybudowano tuż przy nim kamienną dzwonnicę – wieżę, której zadaniem była ochrona świątyni przed porywistymi podmuchami wiatru. Na kolumnach prowadzących do głównej bramy stoją postacie lwów, które strzegą wejścia, natomiast zewnętrze drzwi o kształcie półkula zwracają uwagę licznymi zdobieniami o motywach roślinnych i zwierzęcych. W latach 60-tych XX wieku dokonano prac konserwatorskich, w ramach których zostało wymienione poszycie dachu oraz dodano instalację grzewczą i elektryczną. Dziedziniec kościoła ozdabiają posadzone krzewy i kwiaty. Znajduje się na nim epitafium poświęcone Fryderyce von Reden, które przedstawia w medalionie jej podobiznę. Za terenem świątyni znajduje się miejski cmentarz.

Świątynia Wang – wnętrze

Wnętrze Kościoła Wang w Karpaczu posiada wiele drewnianych elementów i ornamentowych ozdób. Wykonane z drewna są także pionowe słupy i kolumny, podpierające konstrukcję oraz prowadzące na chór i do portali. Przy jednym z nich widać napis wykonany pismem runicznym, nad którego tłumaczeniem pracowało wielu specjalistów i do końca nie można stwierdzić jego ostatecznego znaczenia. Zagłębiając się dalej, po dwóch stronach ołtarza znajdują się dwie kandelabry, przedstawiające łabędzie – symbol wielkiej miłości. Podczas ceremonii ślubnej zapalane w nich są świece. Elementem wyposażenia, który warto wyróżnić jest także wyrzeźbiony krucyfiks na dębowym pniu, na którym znajduje się lipowa figura Chrystusa.

Skandynawskie mity w Świątyni Wang

Świątynia Wang pochodzi z Norwegii, a jej powstanie datuje się na 150 lat od zakończenia ery, w której żyli wikingowie. Mimo to, we wnętrzu można zauważyć wiele zdobień, które nawiązują do mitów o bogach i herosach. Wyróżnia się wśród nich głowy smoków, węże, lwy i motywy roślinne oraz obecność pisma runicznego. Jest to jedyny taki obiekt, który znajduje się poza Skandynawią. Czy przesłanki w jego wnętrzu nawiązują do minionej historii za panowania nieustraszonych wikingów? Tego nie wiadomo, ale pewne jest, że świątynia swoim wyglądem idealnie wpisała się w krajobraz polskich gór.

Kościół Wang w Karpaczu – porady dla zwiedzających

Wstęp na teren kościoła oraz w celu zwiedzania jego wnętrza podlega opłatom, określonym przez cennik. Nie można zarezerwować zwiedzania na wybraną przez siebie godzinę. Przybywający do kościoła mogą skorzystać z uczestnictwa w odprawianym nabożeństwie lub pomodlić się we własnym zakresie. W niektóre soboty, w związku z odprawianiem mszy ślubnych, kościół może być wyłączony z odwiedzin w niektórych porach.

Świątynia Wang – cennik

Kościół czynny jest codziennie. Od 15 kwietnia do 31października w godzinach 09:00 – 18:00, natomiast od 1 listopada do 14 kwietnia od 09:00 do 17:00. W niedziele i święta o godzinie 10:00 odprawiane jest nabożeństwo, więc zwiedzanie można odbyć dopiero od godziny 11:30. Bilet wstępu dla osoby dorosłej to wydatek 10 złotych, natomiast dla studentów i dzieci do 6 roku życia, cena wstępu wynosi 5 złotych. Płatne jest także wejście na sam plac, co podlega opłacie 2 złotych oraz wniesienie aparatu lub kamery – 5 złotych.

Co jeszcze zobaczyć w Karpaczu?

Karpacz to przede wszystkim miasteczko górskie, więc wybierając się na wycieczkę, koniecznie należy spróbować swoich sił na wyznaczonych szlakach. Pierwszy z nich – szlak niebieski rozpoczyna się już w miasteczku i prowadzi pod samą świątynię. Następnie stamtąd można udać się do schroniska Samotnia lub dla bardziej wprawionych na samą Śnieżkę. W centrum miasto można udać się na tor saneczkarski lub do muzeum zabawek, a w bliskiej okolicy znajduje się wiele pięknych naturalnych formacji, jak: Dziki Wodospad, Krucze Skały lub Zapora na Łomnicy. Z pewnością nie ma tu okazji do nudę!