Salvador de Bahia – brazylijska stolica afrykańskiej kultury

Brazylijskie miasto Salvador de Bahia to jedno z najbardziej tętniących życiem miejsc w całym państwie, któremu towarzyszy niesamowita historia żyjących w nim mieszkańców. Tutaj można poczuć prawdziwe karnawałowe szaleństwo i zatańczyć w rytm Candoble oraz poddać się ciekawym rytuałom, odprawianym przez rdzenną społeczność. Piękne zabytki, wierzenia, ludzie i smaczna kuchnia to powody, dla których warto znaleźć się właśnie w tej części świata.

Salvador, Bahia – historia miasta

Salvadir de Bahia, znany w historii jako São Salvador da Bahia de Todos os Santos, czyli Święty Zbawiciel z Zatoki Wszystkich Świętych. Pełna nazwa miasta nawiązuje do odkrycia tej ziemi podczas dnia Wszystkich Świętych 1 listopada 1501 roku, podczas wyprawy Amerigo Vespucciego. Historia podaje, że pierwsze osady tego terenu kształtowały się już około 1500 roku, choć dopiero od 23 marca 1549 roku nadano Salvadorowi status miasta i pierwszej brazylijskiej stolicy. Salvador de Bahia pozostał stolicą Brazylii do 1763 roku i przez te dwa stulecia znajdowała się tu siedziba rządu państwa. Atrakcyjne położenie miasta na półwyspie stanowiło o jego szybkim rozwoju, ponieważ znacznie ułatwiało to wymianę handlową z krajami Dalekiego Wschodu i Afryki. Miasto stało się jednym z głównych morskich portów Brazylii, a na jego terenie rozwijała się gospodarka cukrownicza i handel czarnoskórymi niewolnikami, którzy zasilali robotnicze szeregi produkcyjnych zakładów. Obecnie Salvador de Bahia stanowi małą metropolię, klasyfikując się na trzecim miejscu brazylijskich miast pod względem wielkości, a jego teren zamieszkuje ponad 3 miliony mieszkańców. Miasto do dziś odznacza się wpływami afrykańskiej kultury i tradycji, które związane są ściśle z miastem i zamieszkującym ten region społeczeństwem.

Dzielnica Pelourinho

Szczególnie ważną historyczną dzielnicą miasta jest Pelourinho, które stanowi stare centrum Salvadoru. Początki tej okolicy sięgają pamięcią czasów kolonizacji miejscowości, a miejsce to było wykorzystywane do karania niewolników, wykorzystując w tym celu pręgierz – do czego nawiązuje także nazwa. Wystawiani na publiczne niewolenie skazańcy mieli dawać przykład pozostałym mieszkańcom tego, co może ich spotkać. Pelourinho nie posiada ciekawej historii, choć trzeba przyznać, że poza miejscem zniewolenia, powstało w tej dzielnicy wiele zabytkowych budowli na przełomie XVII – XIX wieku, w tym wiele kościołów. Warto także wiedzieć, że obszar ten stanowił swego rodzaju targ niewolników, na którym dokonywano handlu ludźmi i cennych wymian. W 1985 roku historyczne centrum zostało wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO, dzięki czemu uzyskano potrzebne fundusze na rewitalizację przestrzeni. Obecnie ta część miasta stanowi kulturalne centrum rozrywkowe, pamiętające historię tej okolicy i jej mieszkańców.

Jaki jest Salvador de Bahia?

Salvador de Bahia w Brazylii to miasto, które tętni życiem szczególnie podczas odbywającego się co rok karnawału. Region ten posiada duże wpływy afrykańskiej kultury, a mieszkańcy uznawani są za jednych z bardziej pozytywnych osób na świecie. Piękna architektoniczna zabudowa i malownicze krajobrazy miasta wznoszącego się na stromych klifach dodają uroku całemu pobytowi. Religia, mistycyzm oraz ogromne zamiłowanie do życia i zabawy, to wszystko co może spotkać turystów odwiedzających Salvador.

Kultura miasta

Miasto znane jest jako brazylijska stolica szczęścia, choć bywa nazywane często także centrum kultury afrykańskiej. Na mieszkańcach Salvadoru de Bahia spoczywa wielkie kulturowe dziedzictwo potomków, którzy różnią się od siebie innym pochodzeniem. Wśród ludności można odnaleźć zasiedlających ten region Afrykańczyków, Indian i Europejczyków. Naród jest bardzo religijny – można odczuć tu wpływy Kościoła katolickiego, ale także tradycyjne wierzenia afrykańskie. W różnych okresach roku odbywa się tu wiele festiwali i muzycznych wydarzeń, którym towarzyszą wielkie obchody. Najbardziej znany jest karnawał oraz São João, wśród których na ulicach miast rozbrzmiewają gorące rytmy samby-reggae. Wiodące brazylijskie rytmy opierają się o wesoły ton, tańce i głośne przyśpiewki.

Capoeira

Jednym z niezwykłym przejawów kultury afrykańskiej, które można zaobserwować w Salvadorze de Bahia podczas kulturalnych wydarzeń, jest sztuka tańca połączonego z samoobroną, zwanego Capoeira. Ten styl sztuki walki swoje korzenie posiada w dawnej tradycji czarnoskórych osadników, a nauka wiąże się z poznaniem filozoficznych teorii i technik śpiewu. Muzyka ma za zadanie kontrolować przebieg walki. Rytmy, które towarzyszą uczestnikom grane są na instrumentach perkusyjnych oraz bermibau. Caponiera jest sztuką walki niezwykle ekspresyjną, a ci którzy wykonują taniec zawodowo uznawani są za pasjonatów w tej dziedzinie. Podczas wycieczki do Salvadora, warto odwiedzić kilka miejsc słynących z nauki turystów tego tańca lub zobaczyć chociaż jeden pokaz w wykonaniu profesjonalistów.

Cantomble

Kolejne nawiązanie i połączenie tradycyjnych wierzeń wyznawców katolicyzmu oraz pogaństwa można zauważyć w Candomble – tańcu, który pamięta historycznie dzieje skazywanych na tej ziemi niewolników. Zatańczeniu towarzyszy wyprawianie ceremonii, w czasie których oddaje się cześć żywiołom: ognia, wody, ziemi i wiatru na pamiątkę bóstw, w które wierzyli pierwsi niewolnicy. Dosłownie taniec ten nazywa się „na cześć bogów” i jest bardzo ważnym elementem życia tutejszych mieszkańców. Candomble jest swego rodzaju religią, którą kultywowali przybyli z Afryki w okresie kolonizacji miasta niewolnicy, a praktykowanie jej było wyrażeniem sprzeciwu wobec wyzysku ludności rasy białej nad czarną. Z czasem zakazano przybyszom z innego kontynentu odprawiania tanecznych modłów lecz ci, aby móc kontynuować swoje wierzenia nadali swoim bóstwom katolickie imiona i wygląd całego obrzędu, tak by mogli w dalszym ciągu wykonywać Candomble. Do dziś trwa tradycja, a będąc w Salvadorze podczas ważnych uroczystości można zobaczyć wykonanie tańca w oryginale.

Jedzenie w Salvador de Bahia

Jak już wspominaliśmy wcześniej, w Salvodorze można odczuć wielkie wpływy kultury afrykańskiej, które także tyczą się sposobu przyrządzania potraw. Wizyta w restauracji wiąże się z niesamowitym odkryciem nowych smaków i przygotowywania posiłków, ponieważ łączą się w tym miejscu dwie kuchnie – rdzennych Afrykańczyków i portugalskich kolonistów. Główną zaletą kuchni tego regionu, bowiem tutejsi szefowie kuchni, jak i mieszkańcy nie żałują przypraw, w tym szczególnie tych pikantnych jak papryczki chili. Wiele dań zawiera owoce morza, banany, kokosowe oleje i mleczka. Bardzo popularna jest kuchnia uliczna. Warto spróbować takich specjałów, jak Acarajé, czyli smażony w głębokim tłuszczu chleb z pastą fasolową lub Moqueca Baiana – gulasz z owoców morza. W kuchni tego regionu znajdą się dania spełniające oczekiwania największych mięsożerców, ale także idealnie wpasowujące się w gusta wegetarian.

Co zobaczyć w Salvadorze?

Pierwsza stolica Brazylii ma wiele do zaoferowania! Poza historycznym centrum można odwiedzić wiele zabytków sakralnych, muzeów i galerii. Salvador cechuje ciepły klimat, a swoje miejsce mogą odnaleźć tu turyści poszukujący miejsc do plażowego wypoczynku. Spacer wybrzeżem czy rejs statkiem, a może poznawanie ludzi, zwyczajów i miejskich targowisk? Oto, co jest najbardziej warte uwagi podczas wypoczynku w tym mieście.

Mercado Modelo

Mercado Modelo to zdecydowanie konieczny odwiedzenia punkt na turystycznej mapie Salvadoru. Miejsce to stanowiło dawniej celny obiekt i magazyn niewolników, który został zniszczony w wyniku pożaru w 1984 roku. Następnie budynek został odbudowany, w pełni zachowując swój pierwszy wygląd, pochodzący z XIX wieku i obecnie jest to główne centrum turystyczne w zakresie kupna pamiątek, ale także podziwiania sztuki i rzemiosła wykonanego przez ludzi zamieszkujących miasto. Zabytkowy rynek położony jest w pobliżu miejskiego portu, a w jego wnętrzu mieści się ponad 250 straganów wyposażonych w różności brazylijskiej kultury. Podczas realizacji zakupu, warto się targować, ponieważ niektóre z cen są specjalnie zawyżane i będąc nieuważnym można sporo przepłacić. Na tyłach budynku mieści się patio, które służy odpoczynkowi i naładowaniu baterii smacznym posiłkiem. Targ czynny jest od poniedziałku do soboty, w godzinach: 09:00 – 19:00 oraz w niedziele od 09:00 do 14:00.

Plaża i latarnia Barra

Najbardziej popularną plażą wybrzeża miasta Salvador ze względu na przyrodnicze warunki i moc nadbrzeżnych atrakcji jest Barra Beach. Czysta woda, miękki piasek i bogata infrastruktura turystyczna składa się na wybieranie właśnie tej plaży na wodny relaks. Miejsce to świetnie sprawdza się do uprawiania wodnych sportów, takich jak windsurfing, czy kajakarstwo, a zachodzące słońce nad taflą oceanu zachwyca wszystkich odwiedzających salwadorską plażę. Kolejną atrakcją jest znajdująca się na zachodnim cyplu morska latarnia, której powstanie datuje się na XIX wiek. W jej wnętrzu mieści się muzeum, przedstawiające zbiory żeglarskiej historii Portugalii, niewolnictwa oraz wiele innych eksponatów z czasów kolonizacji i pierwszych żeglug w to miejsce. Na przeciwległym krańcu plaży wznosi się na wzgórzu pomnik Chrystusa. Z dwóch miejsc rozciąga się piękny widok na wybrzeże i ocean.

Elevador Lacerda

Zwiedzając miasto nie da się nie zauważyć prostokątnej konstrukcji, która wznosi się w centrum miasta. Jest to Elevador Lacerda – zewnętrzna winda, która stanowi symbol miasta. Wyciąg został wybudowany w XIX wieku, a jego rolą było połączenie Cidade Baixa – części Salvadoru na dolnym wybrzeżu z Cidade Alta, które wznosi się na wyższych wysokościach. Obiekt miał usprawnić transport towarów. Początkowo działanie opierało się o system liniowo-bloczkowy, jednak z czasem widna została zmodernizowana, pomniejszona i zastosowano w niej dźwig parowy, a kolejno elektryczny. Obecnie można przejechać się wyciągiem, a górne partie posiadają panoramiczne okna, umożliwiające podziwianie rozległych widoków. Całość budynku mierzy 72 metry i składa się z dwóch wieży. Przejazd w jedną stronę to wydatek około 4 centów, a dziennie porusza się nią około 35 tysięcy pasażerów.

Ciekawostki Salvador de Bahia

Salvador de Bahia może pochwalić się najbardziej hucznie obchodzonym karnawałem na całym świecie, który przewyższa nawet słynne obchody w Rio de Janeirio, a fakt ten został ujęty w Księdze Rekordów Guinessa pod względem rozmachu, z jakim wszystko tu funkcjonuje. Co roku około 4 miliony osób świętują przez tydzień wielkie wydarzenie, bawiąc się i tańcząc na ulicach od rana do nocy. W organizacji imprezy bierze udział około 100 tysięcy osób!

Więcej o Karnawale w Rio przeczytasz w naszym artykule: Karnawał w Rio de Janeiro – weź udział w największej imprezie na świecie!

Miasto znane jest z wyścigów łodzi wiosłowych, które sięgają tradycją ponad 100 lat. Powstały nawet specjalne wodne tory do uprawiania tego sportu w okolicach zatoki. Na terenie miasta znajduje się wiele chronionych parków i rezerwatów, w których można oglądać śródziemnomorską roślinność. Salvador de Bahia może poszczycić się także wyjątkowo nowoczesną infrastrukturą dla turystów. Przyjeżdżający do tego miasta mogą zakosztować noclegu w najdroższych apartamentach miasta, choć dla preferujących niskobudżetowy wypoczynek również znajdzie się zakwaterowanie.

Powiązanie Michaela Jacksona z brazylijskim Salvadorem

Jedną z ciekawostek związaną z brazylijskim miastem jest to, że nakręcono tu część zdjęć do teledysku Michaela Jacksona! Powstanie ujęć do piosenki „They Don’t Care About Us” miało miejsce w 1996 roku w Salvadorze, w dzielnicy Pelourinho – historycznej części miasta. Piosenka powstała, jako protest wobec światowych uprzedzeń, a w niektórych ujęciach widać czarnoskórych mieszkańców miasta, których potomków dotknęły czasy nierówności i znieważenia. Pomimo, że do tej wersji utworu powstały dwie wersje – ta jest najbardziej znana i popularna i do dziś można próbować odnaleźć lokalizację miejsc z teledysku w miejskiej przestrzeni. Pozostałe ujęcia kręcono również w Rio de Janeiro, a zwrócenie uwagi na problem dzielnic biedy i mniej zamożnych mieszkańców przez Jacksona, przyczyniło się do znacznej poprawy jakości życia mieszkańców tego regionu.