Kolorowe Jeziorka to cztery barwne akweny leżące u podnóża Wielkiej Kopy, nieopodal wsi Wieściszowice, na Dolnym Śląsku. Są one zespołem czterech zbiorników, które powstały na terenie dawnych kopalni pirytu działających w Rudawach Janowickich od XVIII wieku. Od lat przyciągają turystów nie tylko z kraju, ale także z całej Europy. Dlaczego Kolorowe Jeziorka są kolorowe? Jak powstały i dlaczego są nazywane polskim cudem? Sprawdź!
Jak powstały Kolorowe Jeziorka?
Jedna z najciekawszych atrakcji Dolnego śląska leży w niewielkiej wsi Wieściszowice niedaleko Marciszowa, u podnóża Rudaw Janowickich. Kolorowe Jeziorka są zespołem czterech zbiorników powstałych na terenie dawnych kopalni pirytu, które działały w Rudawach Janowickich między 1785 r., a 1925 r. Na potrzeby przemysłu wydobywano tu piryt, który służył do produkcji kwasu siarkowego. Odpowiedzialny za wydobycie zakład chemiczny, znajdował się w Płoszowie, który dziś jest częścią Ciechanowic.
Piryt to związek żelaza i siarki, którego barwa pokrywa się z barwą złota. Nazywano go „złotem głupców”, ponieważ amatorscy zbieracze minerałów często mylili pirytowe kryształy ze złotem.
Wszystko zaczęło się od pruskiego przedsiębiorcy – Christiana Prellera, który w 1773 roku założył w Szklarskiej Porębie największą w kraju wytwórnię kwasu siarkowego, z którego produkowano m.in. proch strzelniczy. Podstawowym składnikiem potrzebnym Prellerowi był piryt, dlatego też pozyskiwano go właśnie z okolicy wsi Wieściszowice.
Dziesięciolecia eksploracji sprawiły, że ostatecznie wyrobiska porzucono w 1925 roku. Z czasem zalała je woda, która stworzyła dzisiejsze Kolorowe Jeziorka.
Dlaczego Kolorowe Jeziorka są kolorowe?
Historia tego miejsca jest poniekąd odpowiedzią na pytanie dotyczące kolorów tych niesamowitych zbiorników. Gdy na obszarze kopani zaprzestano prac wydobywczych, wyrobiska i cały teren wróciły z powrotem „w ręce” natury. Z czasem zbiorniki zaczęły wypełniać się wodą, która porywała ze sobą ze zbocza różne substancje zabarwiające wodę na odmienne kolory tworząc przy tym zjawiskowe jeziorka. Intensywność kolorów zależy również od tego, jak mocne były opady w danym okresie. Jeśli nie było ich zbyt wiele, wtedy żółte i zielone jeziorko ma tendencję do wysychania.
Żółte Jeziorko
Żółte Jeziorko jest najmłodszym spośród wszystkich czterech występujących na tym terenie. Jeszcze blisko 20 lat temu wogóle nie było w nim wody. Spacer zwykle rozpoczyna się właśnie od niego – niestety odwiedzający w okresie letnim mogą nie zobaczyć go wcale, ponieważ ma ono tendencję do wysychania i nie trudno zauważyć, że poziom wody bywa w nim bardzo różny. Aby móc podziwiać je w pełnej okazałości najlepiej przyjechać w porze wiosennej, kiedy po odwilży w jeziorkach zbiera się sporo wody. Żółte jeziorko leży na wysokości ok. 560 m n.p.m. i przez większość roku sprawia wrażenie przerośniętej kałuży. Najwięcej uroku dodaje mu wydrążony w skale tunel, którym dotrzeć można do brzegu jeziorka. Swój żółty kolor jeziorko zawdzięcza obecności siarki i wapnia.
Jeziorko Purpurowe (Czerwone Jeziorko)
Genezę Jeziorka Purpurowego wyczuć można nosem, ponieważ w jego pobliżu unosi się intensywny, chemiczny zapach, który jest pamiątką po XVIII-wiecznej kopalni pirytu. Razem z Żółtym Jeziorkiem znajdują się na terenie dawnego wyrobiska „Nadzieja”. Krwistoczerwoną barwę wody zawdzięcza ono wodnemu roztworowi kwasu siarkowego, związkom miedzi, żelaza i pirytu. Jeziorko Purpurowe znane jest też pod nazwą Czerwone Jeziorko. Jest ono szerokie na ok. 400 metrów i długie na 100 metrów. Jeziorko Purpurowe położone jest 560 m n.p.m. Akwen otaczają wysokie, tajemnicze skały wyłaniające się zza licznych drzew.
Jeziorko Błękitne
Jeziorko Błękitne często nazywane jest również Szmaragdowym, Lazurowym lub po prostu Niebieskim. W zależności od warunków pogodowych woda w Błękitnym Jeziorku przybiera różne odcienie. Jego woda barwą przypomina krystalicznie czysty ocean – niektórzy opisują ten teren jako „Malediwy w pigułce”. Lazurowe Jezioro w połączeniu ze stromymi zboczami okolicznych wzgórz i licznymi drzewami, odbijającymi się w tafli wody wprawiają w zachwyt każdego odwiedzającego. Z punktu widzenia turysty, woda wydaje się być idealnie czysta, ale tak naprawdę nie jest, ponieważ zawiera liczne związki miedzi. Spowodowane jest to faktem, że w miejscu dzisiejszego Jeziorka Błękitnego, niegdyś istniała kopalnia o wdzięcznej nazwie „Nowe Szczęście”. Akwen jest niewielki, ale jego głębokość sięga nawet 20 metrów. Jeziorko leży wyżej niż poprzednie, dokładnie na wysokości 635 m n.p.m.
Zielone Jeziorko
Zielone Jeziorko jest oddalone od Błękitnego o około 20 minut spaceru. Jest to najwyżej położony akwen ze wszystkich czterech jeziorek, znajduje się na 730 m n.p.m. W jego miejscu znajdowało się niegdyś wyrobisko „Gustaw”. Niestety Zielone Jeziorko – zwane również Zielonym Stawikiem – pojawia się niezwykle rzadko podczas wiosennych roztopów lub po intensywnych opadach deszczu. Przez dużą część roku nie ma w nim wody – wysycha i znika pozostawiając po sobie jedynie głęboki lej. Ostatnim razem w pełni okazałe Zielone Jeziorko można było podziwiać po wielkiej powodzi w 1997 roku. Miało ono wtedy intensywnie grafitowy kolor, dlatego też czasami jest ono określane mianem Czarnego Jeziorka.
Kolorowe Jeziorka – trasa zwiedzania
Kolorowe Jeziorka stanowią część szlaku zielonego, biegnącego z Wieściszowic na Wielką Kopę, czyli najwyższy szczyt wschodniej części Rudaw Janowickich. Na trasie zobaczyć można siedem tablic informacyjnych, które prezentują największe atrakcje tego terenu. Można z nich wyczytać historię górnictwa na tym obszarze, dowiedzieć się więcej o sposobie w jaki powstały sztolnie i Kolorowe Jeziorka lub przeczytać ciekawostki o ekosystemie Rudawskiego Parku Krajobrazowego.
Ścieżka dydaktyczna wynosi 3 km długości, a na jej przejście trzeba liczyć ok. 2 godzin. Różnica wzniesień do pokonania to ok. 200 m. Edukacyjny szlak został otwarty 14 maja 2014 roku dzięki współpracy kilku podmiotów.
Po przyjeździe na miejsce można otrzymać mapkę ścieżki edukacyjnej, na której została umieszczona trasa obejmująca trzy jeziorka.
Kolorowe Jeziorka w Rudawach Janowickich – praktyczne informacje
Kolorowe Jeziorka mają wielu fanów, ale należy pamiętać że pogoda ma ogromny wpływ na odbiór tego miejsca. W brzydkie, zimne i pochmurne dni łatwo o rozczarowanie. Warto więc zaplanować wyjazd przyglądając się wcześniej prognozie pogody. Co ważne, na terenie Kolorowych Jeziorek nie można biwakować, palić ognisk i kąpać się w akwenach – jest to surowo zabronione i niebezpieczne. Wybierając się jednak na spacer można zabrać ze sobą pupila – nie ma zakazu odwiedzania terenu ze zwierzętami. Oczywiście należy pamiętać o zachowaniu czystości, nie zostawiać śmieci, sprzątać po psie i nie spuszczać go ze smyczy.
Rudawski Park Krajobrazowy – czy wstęp jest płatny?
Rudawski Park Krajobrazowy ma bardzo interesującą historię – powstał dopiero w 1989 roku, a jego powierzchnia wynosi niemal 16 tysięcy hektarów. Cały park objęty jest ochroną ze względu na bogate walory przyrodnicze, krajobrazowe i historyczne. Wejście na teren Rudawskiego Parku Krajobrazowego jest bezpłatne, za zwiedzanie Kolorowych Jeziorek również nie ponosi się opłat. Znajduje się w nim kilka względnie niskich szczytów – w tym Skalnik, który jest najwyższym wzniesieniem na całym obszarze zlokalizowanym 945 metrów n.p.m. W parku znajduje się szlak prowadzący na Wielką Kopę i to właśnie on obejmuje największą atrakcje jaką są trzy Kolorowe Jeziorka.
Kolorowe Jeziorka – parking
Choć wstęp na teren Rudawskiego Parku Krajobrazowego i do Kolorowych Jeziorek jest bezpłatny, przyjeżdżając na miejsce samochodem należy liczyć się z opłatą parkingową. Do dyspozycji gości jest aż 5 parkingów przy parku. Można na nich bez obaw pozostawić samochód, ponieważ bezpieczeństwo zapewnia monitoring oraz fakt, że parkingi są strzeżone.
Cennik:
- Samochód osobowy – 10 zł
- Bus – 20 zł
- Autobus – 30 zł
Opłata parkingowa obowiązuje za cały dzień. W cenę wliczone są również dodatkowe atrakcje i udogodnienia, z których można korzystać takie jak plac zabaw dla dzieci, boiska do siatkówki czy toalety.
Jak dojechać do Kolorowych Jeziorek?
Jednodniowa wycieczka, weekend na łonie natury, czy dłuższy pobyt – Rudawski Park Krajobrazowy to miejsce, które idealnie nadaje się na krótkie wypady i parodniowy urlop. Kolorowe Jeziorka znajdują się w odległości ok. 95 km od Wrocławia, 56 km od Legnicy i ok. 30 km od Jeleniej Góry. Są też ciekawym punktem do odwiedzenia podczas urlopu w Szklarskiej Porębie czy Karpaczu, ponieważ dzieli je odległość niecałej godziny jazdy samochodem. Można wybrać się również pociągiem – Koleje Dolnośląskie z Wrocławia umożliwiają dotarcie do Janowic Wielkich. Podróżując pociągiem można wysiąść również na stacji Marciszów. Piesza trasa ze stacji kolejowej do Kolorowych Jeziorek ma niespełna 5 km. Przejście tego odcinka nie powinno zająć więcej niż 1,5 godziny.
Kolorowe Jeziorka znajdują się we wsi Wieściszowice, w powiecie kamiennogórskim, na terenie Rudawskiego Parku Krajobrazowego. Dojazd do nich nie jest trudny, wystarczy kierować się na Janowice Wielkie, w stronę miejscowości Wieściszowice.
Kolorowe Jeziorka – noclegi w okolicy
Na terenie Rudawskiego Parku Krajobrazowego tuż przy Kolorowych Jeziorkach znajduje się pole namiotowe. Teren wyposażony jest w toaletę i umywalki. Istnieje możliwość podłączenia do prądu i specjalnie przygotowana strefa dla motocyklistów, którzy mogą pozostawić tu swój pojazd wraz z odzieżą i kaskiem. Cena za namiot to 30 zł za dobę. Opłata nie jest uzależniona od ilości osób nocujących w namiocie. Dla osób, które planują dłuższy pobyt dostępne są oferty miejscowych gospodarstw agroturystycznych.
W zależności od potrzeb i budżetu można skorzystać również z luksusowych hoteli w pobliżu lub spędzić czas w Karkonoszach – Karpacz i Szklarska Poręba znajdują się w zasięgu ok. godziny drogi samochodem. Ciekawym rozwiązaniem jest również pobyt w Schronisku PTTK „Szwajcarka”, w którym można poczuć prawdziwie górski klimat. Schronisko mieści się u podnóża Krzyżnej Góry w zabytkowym, drewnianym budynku w stylu tyrolskim. Należy jednak pamiętać, że w sezonie bywa tam dość tłoczno. Do schroniska łatwo się dostać – możliwe jest nawet dojechanie do niego samochodem. Jest to dobra baza wypadowa na okoliczne szczyty.
Kiedy najlepiej zwiedzać Kolorowe Jeziorka?
Wycieczka w malowniczych okolicznościach przyrody to zawsze dobry pomysł. Nad Kolorowe Jeziorka nie warto jednak wybierać się w weekend jeśli chce się w spokoju podziwiać ich urok. W soboty i w niedziele, szczególnie w sezonie spotkać tam można prawdziwe tłumy. Nic dziwnego – Kolorowe Jeziorka to jedna z najciekawszych atrakcji Dolnego Śląska. Jeśli nie ma się jednak innej możliwości, a weekend to jedyny dostępny termin, warto rozważyć wycieczkę o świcie. Okolica najpiękniej prezentuje się późną wiosną, latem i jesienią – szczególnie po kilkudniowych opadach i w pełnym słońcu. Istnieje wtedy największe prawdopodobieństwo zobaczenia wszystkich jeziorek w ich najpiękniejszym wydaniu.
Kolorowe Jeziorka zimą zamarzają lub do tego czasu zupełnie wysychają, ucieka z nich wtedy pełen koloryt. O tej porze roku nie ma kącika gastronomicznego ani możliwości korzystania z campingu. Ostatni fragment drogi do parku pod bramą czasem wymaga łańcuchów na kołach, więc dotarcie do parkingu jest utrudnione. To co przyciąga tu turystów to zaskakujący koloryt jeziorek, którymi nie można cieszyć się zimą. Wycieczka o tej porze roku to mimo wszystko ciekawy pomysł na zimowy spacer wśród okazałego Rudawskiego Parku Krajobrazowego.
Ciekawostki o Kolorowych Jeziorkach
- Kolorowe Jeziorka w 2011 roku znalazły się na liście plebiscytu National Geographic Traveler jako „7 nowych cudów Polski” i zajęły III miejsce.
- Na terenie Rudawskiego Parku Krajobrazowego występuje 14 gatunków nietoperzy. Spotkać można np. Nocka Rudego, którego rozpiętość skrzydeł dochodzi nawet do ok. 50 cm. Co ciekawe, potrafi on w ciągu jednej nocy zjeść nawet 500 komarów – bardzo pożyteczne stworzenie, prawda?
- Najgłębsze ze wszystkich czterech akwenów jest Jeziorko Błękitne – sięga nawet 20 metrów głębokości.
- Podczas słynnej powodzi tysiąclecia w 1997 r. Jeziorko Purpurowe zalało część Wieściszowic, co spowodowało zanik akwenu. Na szczęście po jakimś czasie woda znów zalała wyrobisko.
- Kwaśny odczyn wody w Purpurowym Jeziorku sprawia, że nie występuje przy nim żadna roślinność.
- W latach 50 XX wieku wysuszono Jeziorko Błękitne, ponieważ planowano tam wznowienie wydobycia pirytu. Do realizacji założeń nie doszło, a po kilku latach woda wróciła na swoje miejsce.
- Zaledwie 6 km od Kolorowych Jeziorek na trasie ze Skalnika do Pisarzowic znajduje się unikatowa na skalę Polski wieś Czarnów, która jest zamieszkała przez wyznawców Hare Kryszny. Zbudowano tam pierwszą w Polsce hinduistyczną świątynie.
Rudawy Janowickie – atrakcje
Oprócz Kolorowych Jeziorek Rudawy Janowickie mają wiele innych atrakcji. Co warto zobaczyć w Rudawach Janowickich? Rudawy Janowickie to oczywiście również formacje skalne. Miłośników wspinaczki skałkowej z pewnością zadowoli wiadomość, że znajdują się tam Sokoliki, czyli wspaniała baza wspinaczkowa. Rozciąga się stamtąd wspaniały widok na Dolinę Bobru, Kotlinę Jeleniogórską, Karkonosze i Góry Kaczawskie.
Oprócz cudów natury w Rudawach Janowickich i okolicznych miejscowościach znaleźć można również perły architektury, które zapewniają mnóstwo atrakcji. Odwiedzić można zarówno pięknie prezentujące się obiekty wchodzące w skład Doliny Pałaców i Ogrodów Kotliny Jeleniogórskiej, jak i te, po których zostały już tylko malowniczo położone ruiny. Na szczególną uwagę zasługuje Pałac w Łomnicy, czyli barokowy pałac z XVII wieku, który po II wojnie światowej służył przez pewien czas jako szkoła. Znajduje się na terenie kompleksu parkowego, w którego w skład wchodzi Dom Wdów oraz Folwark. Obecnie funkcjonuje tam hotel z restauracją oraz muzeum poświęcone historii pałacu. Kolejnym ciekawym tego typu obiektem jest Zamek Bolczów ukryty na skrzyżowaniu leśnych szlaków. Pozostałości po budowli wzniesionej pod koniec XIV wieku są dostępne bezpłatnie dla każdego i stanowią miejsce obdarzone unikalnym klimatem.
Odwiedzić można również Miedziankę, czyli miasto którego nie ma. Brzmi tajemniczo prawda? Niegdyś Miedzianka była pięknie położonym, górniczym miasteczkiem z rynkiem, kościołami i lokalnym browarem. Dziś zostało po niej zaledwie kilka domów i browar. Cała reszt zniknęła, zostawiając po sobie wciąż żywą historię, która mocno pobudza wyobraźnię. Można poznać ją udając się ścieżką edukacyjną łączącą Miedziankę z sąsiednim Mniszkowem. Trasa rozciąga się na 6 kilometrów, wzdłuż których rozmieszczono tablice przybliżające dzieje obu miejscowości, prowadząc wśród malowniczych krajobrazów Rudaw Janowickich.
