Triest to środkowoeuropejskie miasto z wielokulturową atmosferą, która oczaruje Cię historycznymi kawiarniami, sztuką, niejednorodną architekturą i urokliwym morzem. Poznaj to wyjątkowe, portowe miasto kawy i pospaceruj śladami wielkich powieściopisarzy, takich jak James Joyce! Sprawdź, co warto zobaczyć w Triest!
Triest – co warto wiedzieć o mieście?
Położony w północno-wschodnich Włoszech, blisko granicy z Chorwacją i Słowenią, Triest to miasto na skrzyżowaniu kultur. Ukochane schronienie wielu artystów i niekoronowana stolica włoskiej kultury kawowej. Triest nie przypomina żadnego innego miasta na świecie i jest jednym z najbardziej niedocenianych i niesprawiedliwie pomijanych miejsc nie tylko we Włoszech, ale w całej Europie.
Los Triestu zawsze był związany z jego strategicznym położeniem geograficznym, pomiędzy Morzem Śródziemnym a Europą Środkową, w niedalekiej odległości od Słowenii, Austrii, Chorwacji i Węgier. Centrum kultury handlowej od średniowiecza do dziś, tradycje środkowoeuropejskie, śródziemnomorskie i bałkańskie łączą się, aby stworzyć tu kosmopolityczną i międzynarodową atmosferę.
Położenie miasta sprawiło, że różne populacje krzyżowały się w nim na przestrzeni wieków i odcisnęły swoje piętno na eleganckich i historycznych arcydziełach – od artystycznych po architektoniczne.
Historia miasta
Połączenie czynników geograficznych i historycznych sprawiło, że Triest jest miastem wyjątkowym. Zachował swoją różnorodność kulturową ze względu na swoją niejednorodną historię i różne grupy etniczne, które żyją tu obok siebie.
Triest był założony przez Ilirów, ufortyfikowany przez Rzymian, zarządzany przez biskupów, odbudowany przez Austriaków i zasiedlony przez Słoweńców, Chorwatów, Żydów, Greków, Węgrów, a nawet Włochów.
Ważnym okresem jest ten, w którym miasto rozkwitało jako część Austrii (cesarstwa Austro-Węgierskiego w 1867) – od 1382 do 1918, kiedy było uważane za jeden z najlepiej prosperujących śródziemnomorskich portów morskich oraz stolicę literatury i muzyki. Upadek cesarstwa Austro-Węgierskiego i przyłączenie Triestu do Włoch (1920) po I wojnie światowej doprowadziły do spadku jego znaczenia gospodarczego i kulturalnego. Miasto straciło wówczas swój strategiczny i handlowy wpływ. Triest zachował jednak swoją kulturową różnorodność od reszty Włoch.
W 1943 roku Triestem rządził faszystowski reżim Mussoliniego. Podczas wojny, niemiecki reżim nazistowski przyłączył miasto do Strefy Operacyjnej Wybrzeża Adriatyckiego. Konsekwencją tego, była dyskryminacja rasowa społeczności żydowskiej, której kulminacją była nazistowska okupacja, deportacja do jedynego obozu koncentracyjnego na włoskiej ziemi – na przedmieściach Triestu.
W 1947 roku Triest został ogłoszony niepodległym państwem pod ochroną ONZ.
Wolne Terytorium Triestu było przez kilka lat zarządzane przez aliancki rząd wojskowy – składający się z sił brytyjskich i amerykańskich. Terytorium podzielono wówczas na dwie strefy: A, pod rządami amerykańskimi i brytyjskimi oraz B, pod rządami sił jugosłowiańskich. W 1954 roku miasto Triest, zwane Strefą A, zostało przekazane Włochom, podczas gdy południowa część terytorium (Strefa B), obejmująca Istrię i niektóre części Carso, została przekazana Jugosławii. Przystąpienie do Włoch zostało oficjalnie ogłoszone 26 października 1954 r.
Spacer śladami Jamesa Joyce’a
James Joyce urodził się w 1882 roku w Dublinie i był jednym z najwybitniejszych pisarzy XX wieku. Większość swojego dorosłego życia spędził w Trieście, przez co jego twórczość i rozwój jako pisarza jest nierozerwalnie spleciony z miastem. To właśnie tutaj doznał miażdżącej biedy i niekończących się serii niepowodzeń osobistych i literackich, ale także zaznał rosnącej liczby sukcesów.
Podczas pobytu w Trieście Joyce ukończył Dubliners, zbiór opowiadań; wydał drugą wersję swojego zbioru wierszy Chamber Music, napisał autobiograficzny poemat w prozie Giacomo Joyce i zaczął pracować nad sztuką teatralną Wygnańcy oraz nad powieścią Ulisses, która przyniosła mu międzynarodową sławę.
Mieszkańcy Triestu są bardzo dumni z literackiego oblicza swojego miasta. Między innymi, z tego powodu na moście Rosso ponad kanałem „Canale Grande” powstał pomnik pisarza naturalnej wielkości. Na ulicy San Nicolo zobaczyć można kamienice, w której mieszkał Joyce – obecnie znajduje się w niej muzeum poświęcone pisarzowi. Udając się na wyprawę śladami Jamesa Joyce’a, można również odwiedzić trzy kościoły (greckokatolicka cerkiew San Nicolo, prawosławna cerkiew San Spiridone oraz katolicki kościół San Antonio Taumaturgo di Padva) w dzielnicy Teresiano. Pisarz, choć sam był raczej ateistą, lubował się w odwiedzaniu tych miejsc i porównywaniu nabożeństw w poszczególnych obrządkach.
Triest – atrakcje i zabytki
Główne atrakcje Triestu skupiają się wokół najważniejszych miejskich placów – to właśnie na nich znaleźć można okazałe budowle i knajpki, ale i obserwować tętniące życiem miasto. Wszystko układa się w niemal idealnej scenerii szerokich ulic i placów zwróconych w stronę Adriatyku. Sercem Triest jest Canale Grande, szeroka niecka, która rozciąga się w głąb miasta i odzwierciedla kolory eleganckich budynków, które stoją wzdłuż jego brzegów.
Niezależnie od tego, czy odkryjesz jego starożytne korzenie, zamiłowanie miasta do kawy, czy jego austriacką architekturę, jest to miasto warte zwiedzenia. Jakich atrakcji i zabytków nie możesz przegapić podczas pobytu w Triest?
Piazza Unita d’Italia
Sercem miasta jest najpiękniejszy i najbardziej symboliczny ze wszystkich jego placów, czyli Piazza Unità d’Italia. Otaczające go budynki doskonale podsumowują historię Triestu – m.in. secesyjny gmach rządowy, gmach Assicurazioni Generali i gmach Lloyda Triestino oraz Ratusz, który powstał ostatni. Piazza Unità d’Italia jest głównym placem Triestu, ale także największym placem w Europie otwartym na morze.
W swojej historii plac był miejscem wydarzeń, które ukształtowały losy mieszkańców miasta. Dziś, podobnie jak w przeszłości, ludzie spotykają się tu, by o poranku wypić kawę w barze lub aperitif oglądając zachody słońca.
Plac został całkowicie odnowiony w latach 2001-2005. Od strony morza zainstalowano system oświetleniowy z niebieskimi diodami LED na pamiątkę starożytnego mandracchio (niewielka, osłonięta przystań przeznaczona do cumowania małych łodzi i statków rybackich), który został całkowicie pogrzebany w połowie XIX wieku.
Piazza della Borsa
Piazza della Borsa to drugi główny plac w Trieście, który znajduje się tuż obok Piazza Unità d’Italia. Przez cały XIX wiek był gospodarczym centrum miasta. Istotnym elementem przestrzeni jest budowla w stylu greckiej świątyni z 1806 roku zbudowana przez architekta Antonio Mollariego. Etymologia nazwy placu wywodzi się właśnie od tego budynku. Dziś, jest on jednym z najważniejszych przykładów neoklasycznych zabytków Triestu. Plac pełni funkcję siedziby Izby Handlowo-Przemysłowej, Rzemieślniczej i Rolnczej Triestu, i jest nazywany „Borsa Vecchia” co w tłumaczeniu oznacza „Stara Giełda”.
Na placu znajduje się również: kamienna kolumna, która podtrzymuje postać austriackiego Cesarza Leopolda I, Fontanna Neptuna, nowy budynek giełdy – Pałac Drehera, Dom Rusconiego, Pałac Steinfeld i wiele innych.
Port w Trieście
Wolny Port w Trieście został założony przez cesarza austriackiego Karola VI w 1719 roku i silnie rozwinięty przez jego córkę Marię Teresę, która uważała Triest za jedyny port Cesarstwa Austriackiego. Główna część portu w Trieście znajduje się na południe od centrum Starego Miasta. Obecnie ma on międzynarodowe znaczenie i jest jednym z największych na Adriatyku. Ponadto pozostaje jednym z najważniejszych pracodawców w regionie. Port w Trieście to doskonałe miejsce, aby spacerując po okolicznych bulwarach oglądać dziedzictwo architektoniczne o wielkiej wartości artystycznej.
Molo Audace
Molo Audace, dawniej Molo San Carlo, to miejsce bliskie sercu mieszkańców Triestu. Ten ciągnący się na około 200 metrów w morze chodnik to magiczne miejsce spacerów i powiewu świeżego powietrza o każdej porze dnia i roku. Pierwotnie molo było długie na 95 metrów i połączone z lądem drewnianym mostkiem. Stopniowo je wydłużano, aż obecnie mierzy 246 metrów. Choć na pierwszy rzut oka betonowe molo nie wyróżnia się niczym szczególnym, tak jest doskonałym punktem spacerowym. Wieczorami chętnie przesiadują na nim zarówno turyści, jak i mieszkańcy. Molo Audace stanowi również dobry punkt widokowy i miejsce do panoramicznych zdjęć nadmorskiej zabudowy Triestu.
Wzgórze San Giusto
Wzgórze San Giusto (Colle di San Giusto) jest historycznym centrum Triestu. Znaleźć na nim można rzymskie ruiny i miejsce, w którym miasto ma swoje korzenie. Historia wzgórza jest tak długa, jak historia samego Triestu. Na wzgórzu zlokalizowano Katedrę San Giusto będącą głównym katolickim budynkiem religijnym w mieście. Tuż obok znajduje się XV wieczna twierdza wybudowana na ruinach weneckiego zamku – Castello di San Giusto. Wzgórze samo w sobie jest nie lada atrakcją – rozpościera się z niego przepiękny widok na miasto i morze.
Muzeum Revoltella
Muzeum Sztuki Nowoczesnej Revoltella prezentuje bogaty wybór dzieł sztuki z XIX i XX wieku. Jest położone w centrum miasta, w niewielkiej odległości od morza. Zostało założone w 1872 roku przez barona Pasquale Revoltella – jednej z najbardziej reprezentatywnych postaci XIX-wiecznego społeczeństwa Triestu.
Elegancki neorenesansowy budynek muzeum został zbudowany w latach 1854-1858 według projektu Berlinera Friedricha Hitziga. W letnie wieczory oprócz podziwiania wspaniałych dzieł sztuki zgromadzonych we wnętrzu, można spędzać czas w kawiarni muzeum. Ponadto na dachu budynku znajduje się taras widokowy, z którego rozpościera się przepiękna panorama miasta, z widokiem na port i Adriatyk.
Zamek Miramare (Castello di Miramare)
Kolejnym miejscem wartym odwiedzenia podczas pobytu w Triest, jest Zamek Miramare. Budowla została wzniesiona w latach 1856-1870 na cyplu skalistego przylądka nad samym brzegiem morza. Ten majestatyczny biały zamek jest zlokalizowany w przepięknej scenerii, otacza go ogromny park pełen rzadkich i egzotycznych gatunków drzew. Został zbudowany dla arcyksięcia Austrii Maksymiliana i jego żony Charlotte, którzy zakochali się w widoku małej zatoki. Małżeństwo mieszkało w nim niespełna 4 lata, zanim wyjechali do Meksyku, gdzie Maksymilian został koronowany na cesarza, a niedługo później zmarł. Legenda głosi, że rozżalona żona, Charlotte wciąż błąka się po parku, wołając jego imię.
Triest – plaża Barcola
Plażą Barcola nazywa się betonową promenadę rozciągniętą na ok. 3 km wzdłuż morza. Choć odbiega to od wizji tradycyjnej, piaszczystej plaży, Barcola ma wielu zwolenników. Latem tłumnie przesiadują tu plażowicze rozkładający swoje ręczniki i leżaki. Miejsce bezapelacyjnie ma swój klimat, choć nie przypadnie do gustu każdemu. Barcola jest niezwykle popularna wśród turystów i mieszkańców, przez co zazwyczaj przesiadują na niej tłumy spragnionych słońca plażowiczów. Na całej długości wybrzeża zlokalizowano drabinki, schodki i pomosty, które ułatwiają zejście do morza. Alternatywą dla Barcola jest Grado, oddalone o mniej więcej godzinę jazdy.
Zwiedzanie Triestu – praktyczne informacje
Triest jest miastem wyjątkowym zarówno ze względu na położenie geograficzne, jak i wydarzenia historyczne, które wpływały na miasto przez lata z kulturowego i architektonicznego punktu widzenia. Wciąż pobrzmiewają echa chwalebnej habsburskiej przeszłości, która uczyniła go „małym Wiedniem nad morzem”, a w jego charakterystycznej mieszance języków, ludów i religii łatwo znaleźć barwne osobowości, i miło spędzić czas na porannej kawie, czy wieczornym aperitivo.
Triest Lotnisko Ronchi dei Legionari
Port lotniczy w Triest jest międzynarodowym lotniskiem położonym w regionie Friuli-Wenecja Julijska, około 33 kilometry na północny zachód od centrum Triestu. Obecnie Lotnisko Ronchi dei Legionari posiada dwa terminale – pasażerski oraz cargo. Do granicy ze Słowenią dzieli je dystans zaledwie 10 km. Lotnisko dysponuje parkingami dla 1100 pojazdów. Port dostosowany jest do potrzeb osób niepełnosprawnych, w razie konieczności oferuje pomoc asystenta. Ponadto posiada strefę gastronomiczną, sklep wolnocłowy, bank, kantor i bankomaty. Na lotnisku dostępne są usługi wynajmu samochodów z kilku firm. W jego pobliżu znajduje się kilka hoteli.
Triest – noclegi
Baza hotelowa w Triest jest bardzo szeroka. Można tu znaleźć 5-gwiazdkowe hotele wyposażone w najrozmaitsze udogodnienia takie jak liczne restauracje, bary, baseny i SPA oraz pojedyncze pokoje wynajmowane bezpośrednio od właściciela. To, na jaką ofertę padnie wybór, zazwyczaj zależy od grubości portfela, jakim dysponują turyści. Ceny są bardzo zróżnicowane i zależą w dużej mierze od lokalizacji, udogodnień i sezonu.
Camping w Trieście
Dla tych, którzy uwielbiają turystykę kempingową również znajdzie się miejsce w okolicy Triest. W sąsiedztwie miasta jest kilka kempingów z miejscami do zakotwiczenia kampera bądź przyczepy. Warto wiedzieć, że Włochy to kraj, w którym spanie „na dziko” jest nielegalne i słabo tolerowane przez służby. Na szczęście zawsze można skorzystać z licznych kempingów i schronisk w rozsądnych cenach.
Ciekawostki o Trieście
- Triest słynie z kawy i z innowacyjnego języka – espresso tutaj to nero, macchiato to capo, a cappuccino to caffelatte.
- Dla turystów oczekujących tradycyjnych włoskich dań mocno środkowoeuropejskie menu Triestu może być rozczarowujące. Chociaż można tu znaleźć dobrą pizzę i spaghetti con pomodoro, specjałami miasta są raczej smażone sardynki, czy lokalne półmiski serów i mięs.
- Podobnie jak jego północnowłoscy sąsiedzi – Wenecja i Mediolan, Triest ma poważną kulturę aperitivo: zamów drinka późnym popołudniem, a dostaniesz mnóstwo przekąsek!
- Oprócz języka włoskiego, jednym z najbardziej znanych języków w mieście, jest język słoweński.
- Triest to miasto idealne miejsce dla osób lubiących zwiedzać muzea – jest ich tutaj aż 32!
- Triest dwukrotnie (w 2005 i 2009 roku) został sklasyfikowany na pierwszym miejscu pod względem jakości życia.
- Niewątpliwie miasto zasługuje również na miano „miasta nauki”, ponieważ znajduje się w nim wiele ośrodków naukowo-badawczych.
