Jednym z najpiękniejszych i bezsprzecznie największych zamków w Polsce jest Zamek Krzyżacki w Malborku. Imponuje on turystom nie tylko swą wielkością, ale urokiem który pozwala na podróż w czasie do początków historii tego miejsca. Poznaj historię i ciekawostki dotyczące największego zamku w Europie!
Najważniejsze informacje o Zamku w Malborku
Spis treści
Rozległy zamek z czerwonej cegły w Malborku był niegdyś siedzibą Krzyżaków. Dziś należy do najbardziej imponujących w Europie.
Historia Zamku w Malborku
Początki – pierwsze lata
Na początku XIII w. Polski książę Konrad Mazowiecki podpisał szereg kontraktów z Zakonem Krzyżackim, w wyniku których na ziemiach polskich i pruskich powstały warownie, które służyły zarówno jako budowle obronne, jak i klasztory. W 1274 r. W dolinie największej polskiej rzeki Wisły, nad brzegiem Nogatu, Krzyżacy przystąpili do budowy kolejnej twierdzy, która bardzo szybko miała stać się siedzibą wielkich mistrzów zakonu krzyżackiego i jedną z najwybitniejszych kompleksów zamkowych na świecie. Początkowo Zamek Krzyżacki w Malborku nie wyróżniał się niczym szczególnym spośród innych twierdz.
Malbork stał się rezydencją
W 1308 roku, po zdobyciu Pomorza przez Krzyżaków, zdecydowali się przenieść stolicę Zakonu z Wenecji do Malborka. Zamek stał się odtąd miejscem Wielkiego Spotkania Rady Zakonnej. Przybywali tam dowódcy wszystkich komturii, wpływowi duchowni i przełożeni klasztorów, a także przedstawiciele Zakonu z Inflant i Niemiec. To właśnie na posiedzeniach Wielkiej Rady wybrano zwierzchnika zakonu, wielkiego mistrza, którego siedzibą był również zamek w Malborku.
Po 1309 roku zamek był prężnie rozbudowywany w miarę wzrostu jego mieszkańców. W 1330 roku przeprowadzono wielką przebudowę, która znacząco zmieniła strukturę budowli obronnej składającej się z trzech części – Zamku Wysokiego, Zamku Średniego i Zamku Niskiego.
Zamek Krzyżacki Malbork – upadek
Przełomowym wydarzeniem dla Zamku była bitwa pod Grunwaldem w 1410 roku. Do tej pory nikt nie odważył się szturmować stolicy państwa krzyżackiego. Po przegranej bitwie Krzyżacy wrócili do Malborka, ale wojska pod wodzą króla Władysława Jagiełły ruszyły za nimi. Oblężenie trwało dwa miesiące, ale zamek przetrwał atak.
W 1457 roku teren zamku został zajęty przez króla Polski Kazimierza IV Jagiellończyka. Po upadku Zakonu Krzyżackiego zamek nigdy nie odzyskał dawnej świetności.
Rozbiórka i „romantyczna rekonstrukcja”
Zamek przez wieki był epicentrum działań wojennych. Przechodził z rąk Polskich władców, w ręce Szwedów i Prusów, aby ostatecznie wrócić do Polski. Pod koniec XVII wieku rozpoczęła się barbarzyńska rozbiórka starych zabudowań, co wywołało fale protestów. Ostatecznie w 1804 r. władze zdecydowały o zakazie rozbiórki zamku.
Nowy okres „życia” zamku rozpoczął się w 1916 roku, zyskał wtedy miano „romantycznej rekonstrukcji”. W latach, w których zamkiem rządziła nazistowska partia, na zamku odbywały się częste uroczystości m.in. coroczne zjazdy Hitlerjugend. Podczas bombardowań Malborka w 1945 roku zamek poniósł więcej zniszczeń, niż przez wszystkie wieki jego historii.
Po wyzwoleniu potrzeba było wielu lat, aby go odrestaurować. Do 1957 znajdowała się w nim filia Muzeum Wojska Polskiego, a następnie zamek przekazano Ministerstwu Kultury i Dziedzictwa Narodowego, które oddało go pod opiekę Organizacji Turystyczno Krajoznawczej.
Muzeum Zamkowe – Malbork
Z przedwojennych zbiorów muzealnych w Malborku zachował się jedynie zbiór elementów i detali architektonicznych od średniowiecza do czasów współczesnych i jest to jedna z największych kolekcji w Europie.
Z biegiem czasu Muzeum zgromadziło znaczące zbiory eksponatów archeologicznych i architektonicznych, numizmatyków i medali, grafik, rysunków i ekslibrisów. Te ostatnie stanowią największą w Europie kolekcję ponad 14 000 eksponatów zdobytych w ramach międzynarodowego Biennale Ex Libris odbywającego się w Zamku od 1963 roku. Muzeum przechowuje także militaria i przedmioty artystyczne oraz posiada bogate zbiory związane z Malborkiem. Istnieją również znaczne zbiory broni i rzemiosła artystycznego z XIII do XVIII wieku.
Na szczególną uwagę zasługuje jedna z najcenniejszych na świecie kolekcji bursztynu, w której znajdują się takie arcydzieła jak grupa przenośnych ołtarzy i szkatułek z drugiej połowy XVII wieku.
Zwiedzanie Zamku w Malborku
Podczas wycieczki można zobaczyć wszystkie trzy części składające się na kompleks zamkowy. W Zamku Wysokim turyści obejrzą kaplicę zamkową, kapitularz oraz wieżę Klesza czy Domek Dzwonnika i dziedziniec. W Zamku Średnim na odwiedzających czeka kaplica Wielkich Mistrzów oraz sala biesiadna i audiencyjna. W ostatnim, Zamku Niskim znajduje się Brama Północna, baszta i dawna zbrojownia. Na odwiedzających czekają również liczne wystawy.
Dni i godziny otwarcia
Kasy biletowe są czynne od 09:00 do 14:30 w poniedziałki oraz od 9:00 do 13:30 w dniach od wtorku do niedzieli.
- Poniedziałek – 09:00 – 16.00
- Wtorek – 09:00 – 16.00
- Środa – 09:00 – 16.00
- Czwartek – 09:00 – 16.00
- Piątek – 09:00 – 16.00
- Sobota – 09:00 – 16.00
- Niedziela – 09:00 – 16.00
W święta godziny otwarcia różnią się od siebie, aktualne informacje znajdują się na stronie głównej muzeum.
Ceny biletów
Oferta dostępna od wtorku do niedzieli w godzinach 09:00 – 16:00 (ostatnie wejście o godzinie 13:30)
- Bilet normalny z audio-przewodnikiem – 30 zł
- Bilet ulgowy z audio-przewodnikiem – 25 zł
- Posiadacze karty mieszkańca – 15 zł
- Dzieci do lat 7 wchodzą na teren Muzeum za darmo.
Zamek w Malborku – UNESCO
Zamek w Malborku zyskał uznanie UNESCO i w 1997 roku został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa. Majestatyczna, obronna twierdza składająca się z trzech części – Zamku Niskiego, Zamku Średniego oraz Zamku Wysokiego – jest największym z zachowanych zamków w Europie. Najpiękniejszy widok na Zamek Krzyżacki w stylu gotyckim jest od strony rzeki Nogat. Z zamkowej wierzy roztacza się przeurocza panorama okolicy. Zamek w Malborku jest architektonicznym dziełem posiadającym wyjątkowy charakter. Symbolizuje władzę i tradycję stanowiąc przy tym najważniejszy pomnik państwa zakonnego rycerzy krzyżackich.
Zamek w Malborku – ciekawostki
- Zamek jest klasycznym przykładem średniowiecznej twierdzy, a po jego ukończeniu w 1406 roku był największym ceglanym zamkiem na świecie.
- W 1945 roku podczas walk II wojny światowej na tym terenie ponad połowa zamku została zniszczona.
- Krzyżacy nazwali zamek Marienburgiem na cześć Maryi, matki Jezusa.
- Jest to również największy ceglany zamek na świecie i największy ceglany budynek w Europie.
- Korzystne położenie zamku nad rzeką Nogat pozwalało na łatwy dostęp barek i statków handlowych przypływających z Wisły i Bałtyku.
- Zamek w Malborku od drugiej połowy XVIII wieku jest jednym z głównych źródeł fascynacji średniowieczną historią Europy i jej materialnymi pozostałościami.
- Na przełomie XIV i XV wieku państwo krzyżackie było jedynym państwem w Europie, które nie posiadało długów. Przeciwnie, to Krzyżacy pożyczali pieniądze innym.
- Krzyżacy spali w pozycji półsiedzącej. Wierzyli, że jeśli położyliby się do łóżka całkowicie, to sprowadziliby na siebie śmierć, bo ta zabierała ze sobą wszystkich leżących.
- Zamek Malbork był twierdzą nie do zdobycia siłą, więc Polska odkupiła go od Krzyżaków za 190 tysięcy florenów.
- W zamku przetrzymywani byli więźniowie istotni dla państwa – twierdza pełniła m.in. funkcję więzienia państwowego.
Zamek w Malborku – jeden z największych w Polsce
Zamek w Malborku jest największym zamkiem nie tylko w Polsce, ale i w Europie. Gotycki zespół zamkowy ma powierzchnię ok 21 hektarów. Szacuje się, że na budowlę składa się od 12 do 15 milionów cegieł. Udostępniony dla zwiedzających, prezentuje liczne pomieszczenia we wszystkich częściach kompleksu oraz eksponaty dotyczące historii zamku oraz tymczasowe wystawy organizowane przez muzeum.
Trzecim co do wielkości zamkiem w Polsce jest Zamek Książ w Wałbrzychu. Przez wielu uważany za perłę Dolnego Śląska, szczyci się mianem najpiękniejszego zamku w Polsce. Ozdobę województwa świętokrzyskiego stanowi natomiast Zamek Krzyżtopór w Ujeździe, który również zyskał status pomnika historii. Dziś mówi się o nim jako o najromantyczniejszych ruinach w Polsce.
