Stephansdom, czyli Katedra św. Szczepana w Wiedniu – podpowiadamy czy warto ją odwiedzić

Św. Szczepan jako pierwszy z męczenników chrześcijańskich stał się swego rodzaju symbolem „wytrwania w wierze do końca”. Jest patronem wielu europejskich kościołów. Co niezwykłego jest w tym imieniu, że pięknie współbrzmi ze słowem kościół? Jak powstała jedna z katedr Europy uważana za jedną z najpiękniejszych? Jakie tajemnice i zagadki kryje katedra św. Szczepana w Wiedniu?

Katedra św. Szczepana – historia

Katedra św. Szczepana w stolicy Austrii to jeden z najczęściej malowanych na płótnie kościołów. Stała się najbardziej rozpoznawalnym symbolem Austrii. To najstarsza i najważniejsza świątynia austriacka. Jest również jedną z największych świątyń Unii Europejskiej. Uwieczniana była od pierwszych etapów swojej historii. W stolicy Austrii, w Archiwum Państwowym można zobaczyć kilka rysunków projektów kościoła na pergaminie. Katedra jest dość charakterystycznym punktem na planie miasta i jednym z najbardziej rozpoznawalnych miejskich obiektów.

Jej losy od samego początku są ciekawe. Późnoromańska katedra powstała w latach 1230 –1263 jako kościół farny. Od 1365 roku stała się najpierw siedzibą kapituły, a później od 1469 lub 1479 biskupów austriackich. W trakcie pierwszej przebudowy świątyni nadano obecną formę gotycką.

W pierwszych latach XII wieku w Wiedniu powstawała nowa parafia. W 1258 roku wybuchł pożar, który zniszczył świątynię prawie doszczętnie. W 1304 roku wybudowano w kościele gotycki chór, którego fundatorem był Albrecht II Kulawy. Później, gdy panowanie zaczął Rudolf IV, czyli ok. 1358 roku zaczęto budować główną nawę w zupełnie innym stylu. Nawa otrzymała kształty pseudohali. Na cześć fundatora dobudowano dwie kaplice boczne. Zaczęto również budować północną wieżę. W 1511 roku prace na wieży przerwano.

Podczas prób zdobycia Europy przez Turków w 1683 roku, katedra była jednym z najlepszych punktów obserwacyjnych.

W 1723 roku katedra stała się główną siedzibą biskupa Wiednia, a rok wcześniej „awansowała” do rangi katedry. W XIX wieku zaczęto prace konserwacyjne w katedrze. Dobudowano m.in. wimpergi, czyli dekoracyjne wysokie trójkąty nad portalami.

Podczas II wojny światowej wszystkie cenne ruchomości wywieziono, by chronić je przed zniszczeniem. Niestety, w czasie wojny katedra uległa zniszczeniom i prace naprawcze trwały aż do lat 80. XX wieku. W niektórych częściach katedry prace konserwacyjne nadal trwają.

Wnętrze i architektura

Wnętrze Stephansdom jest bardzo charakterystyczne. Korpus nawowy ma sklepienie sieciowe, a chór albertyński krzyżowo-żebrowe. W ołtarzu głównym znajduje się scena ukamienowania św. Szczepana. Jego nastawa powstała z trzech różnych rodzajów marmuru.

Nagrobek Fryderyka III i kazalnica to dwa najbardziej charakterystyczne elementy barokowej części wystroju katedry. W katedrze znajdują się także wizerunki Maryi, ponieważ od ostatnich dziesięcioleci XVII wieku świątynia stała się jednym z ważniejszych ośrodków kultu maryjnego.

Ciekawym elementem katedry przy Stephansplatz jest dach pokryty kolorowymi dachówkami w kształcie rombów.

Katedra św. Szczepana – zwiedzanie

W Stephansdom można zobaczyć m.in.:

• Bramę Olbrzymów, czyli pozostałość po romańskiej budowli. Przez nią wchodzi się do świątyni. Nazwa pochodzi od znalezionej kości mamuta odkrytej podczas wylewania fundamentów.
• Bramy Biskupa i Śpiewaków – to dwa wejścia do katedry w stylu gotyckim. Przez Bramę Biskupów wchodziły do kościoła kobiety, a prze Bramę Śpiewaków mężczyźni.
• Mauzoleum Habsburgów – to podziemna część katedry, w której znajdują się szczątki najbardziej znanej dynastii europejskiej. W czasie II wojny światowej obok dawnych królów przed bombami chronili się zwykli mieszkańcy. Szczątki europejskich monarchów znajdują się w 56-ciu urnach.
• Dzwony – w czterech wieżach katedry można zobaczyć aż 22 dzwony różnej wielkości. Najsławniejszy to dzwon Maryi Panny, który jest trzecim według wielkości dzwonem w Europie.
• Pummerin – dzwon odlany w 1705 roku z ok. 300 armat przejętych od muzułmanów. Nazwany na cześć Marii Panny i ozdobiony jej trzema wizerunkami jest jednym z najstarszych dzwonów Europy.
• Stephansplatz – centralny plac miejski, pry którym wybudowano katedrę. Na placu można spotkać osobę przebraną w strój z epoki sprzedającą bilety na wydarzenia kulturalne. Na placu można zjeść sachentort, czyli tzw. torcik wiedeński oraz wypić pyszną kawę.

Zobacz także: Kuchnia austriacka – co dobrego zjesz w Austrii?

Katedra św. Szczepana – informacje dla zwiedzających

Katedrę można zwiedzać z przewodnikiem lub indywidualnie. Od poniedziałku do soboty katedra jest otwarta od 6.00 do 22.00, a w niedziele i dni świąteczne od 7.00 do 22.00. Bilet wstępu kosztuje od 2,50 do 6 euro. Katedrę można również zwiedzić bezpłatnie – w wydzielonych strefach do wysokości ołtarza. Zwiedzanie katedry z przewodnikiem trwa ok. 30-stu min. i zaczyna się codziennie od 15.00.

Zwiedzanie katakumb trwa od 15-stu min. do pół godziny i odbywa się:

• od poniedziałku do soboty od 10.00 do 10.30,
• od poniedziałku do soboty oraz niedziele i święta od 13.30 do 16.30,

W lipcu i sierpniu windą można wjechać na wieżę, w której wisi Pummerin w godzinach 18.15–
–19.00. W pozostałych miesiącach winda funkcjonuje w godzinach 8.15–16.25. Od lipca do września katedrę można zwiedzać wieczorem ze spacerem po dachu w soboty od 19.00. W katedrze nie ma barier architektonicznych, co pozwala swobodnie wjechać osobom poruszającym się na wózkach lub wózkami dziecięcymi. Do katedry może wejść pies przewodnik z osobą zwiedzającą.

W niedziele i święta można wziąć udział w Mszy odprawianej w podziemiach. Msza jest odprawiana po łacinie.

Kilka ciekawostek o Stephansdom

1. Wieży północnej nigdy nie ukończono. Według legend jej architekt złamał pakt zawarty z szatanem i został zrzucony z wieży.
2. W katedrze ślub wziął Amadeusz Wolfagang Mozart. Tutaj odbył się również jego pogrzeb.
3. Kościół na delikatny przechył na lewo.
4. Na poddaszu kościoła odbywają się wystawy oraz zgromadzenia publiczne.
5. W 1683 roku w katedrę trafiło ponad 1000 pocisków z armaty.
6. Przez 500 lat wieża południowa była siedzibą straży pożarnej.
7. Radio katedralne nadaje muzykę klasyczną.
8. W katedrze często odbywają się koncerty muzyki klasycznej.