Jeden z bardziej majestatycznych mostów, który można podziwiać w trakcie zwiedzania Rzymu to zdecydowanie Most św. Anioła. Budowla zdobi miasto już od czasów starożytnych, choć jej wygląd zmienił się przez minione tysiąclecia. Konstrukcja posiada wielką wartość nie tylko w związku z ciekawą historią i religijną symboliką, ale dzięki niesamowitemu dziedzictwu barokowej sztuki dostępnej publicznie dla wszystkich odwiedzających wieczne miasto.
Most świętego Anioła (wł. Ponte San Angelo)
Most św. Anioła pełni ogromną rolę dla zamieszkujących Rzym mieszkańców już od samego początku wybudowania. Został poprowadzony nad Tybrem, co w czasach I wieku n.e. było niezwykle kluczowe dla połączenia dwóch brzegów przepływającej przez miasto rzeki. Następnie w okresie średniowiecza stanowił łącznik dla pielgrzymów udających się nad grób apostoła Św. Piotra, a obecnie jest jednym z bardziej znanych zabytków starożytnego Rzymu. Niezwykły jest jego wygląd, ponieważ Ponte San Angelo mimo wielu renowacji i wzmocnionej konstrukcji przypomina pierwotny obiekt wzniesiony przez cesarza Hadriana. Pierwsza budowla składała się jedynie z trzech przęseł, jednak znana dziś posiada 5 łukowatych, konstrukcyjnych elementów, z których trzy są oryginalne. Obecny wygląd mostu zawdzięcza się zakończeniu remontowych prac w 1882 roku, a wstęp na niego posiadają tylko piesi turyści.
Gdzie znajduje się most św. Anioła?
Zwiedzając Rzym, nie sposób nie odwiedzić mostu św. Anioła, ponieważ jest to główne przejście ze starego miasta do Watykanu, które stanowi znakomity widokowy punkt. Położony jest w północnym kierunku od centrum miasta i prowadzi od zabytkowego mauzoleum Hadriana – Zamku św. Anioła do Bazyliki św. Piotra. Z łatwością można trafić na niego z placu Piazza Navona, a w pobliżu, po drugiej stronie rzeki można podziwiać wybudowane wiele wcześniej Mauzoleum Augusta.
Zobacz także: Zwiedzanie Rzymu: najlepsze atrakcje i zabytki w Wiecznym mieście
Most św. Anioła – historia
Most św. Anioła został wybudowany w 134 roku z polecenia cesarza Hadrian, który chciał uprościć mieszkańcom drogę do swojego mauzoleum znajdującego się po prawej stronie rzeki. Do jego budowy wykorzystano trawertyn, a całość prezentowała się dość skromnie. W XVI wieku papież Klemens VII ustawił na moście figury św. Piotra i Pawła oraz dwunastu patriarchów, które wykonał Raffaello da Montelupo. Most stanowił świetny łącznik z Watykanem dla odwiedzających miasto pielgrzymów, a ogromny ruch i natężenie przyczyniło się w 1450 roku do nieszczęśliwego incydentu związanego z konstrukcją, która musiała zostać odbudowana.
Dopiero w okresie baroku, za sprawą Berniniego most stał się prawdziwym arcydziełem. Poprzednie posągi usunięto poza figurami św. Piotra i Pawła i zastąpiono nowymi. Rzeźby Berniniego, a właściwie kopie jego rzeźb wykonane przez jego uczniów ozdabiają Most świętego Anioła. Jedynie dwie z figur to oryginalne posągi, ponieważ obejmujący w 1669 roku rządy papieskie Klemens IX uznał, że są zbyt wartościowe jako ozdoba mostu i kazał zastąpić je falsyfikatami. Na moście znajduje się 9 wzniosłych posągów aniołów, a każdy z nich jest niezwykły i posiada specjalną symbolikę. Most służył karaniu przestępców, których egzekucje wykonywano właśnie na nim. W ostatnich latach XIX wieku usunięto podtrzymujące z dwóch stron rampy, wzmocniono brzegi Tybru, a obiekt uzupełniono o dwa nowe przęsła, które do dziś pełnią podporę mostu.
Zobacz także: Zamek Świętego Anioła, co kryje w sobie dawne Mauzoleum Hadriana?
Tragedia z 1450 roku
W XV wieku Most św. Anioła stanowił jedyny łącznik między miastem i Watykanem, co było skutkiem tego, że dziennie drogę tę przemierzali setki pielgrzymów oraz jeźdźców, którzy przeciskali się pomiędzy rozstawionymi na nim straganami z żywnością. W 1450 roku wydarzyła się tragedia. Most nie wytrzymał ciężaru napierającego tłumu pielgrzymów i runęły balustrady, powodujące śmierć około 200 osób. Na pamiątkę straconych od miejskiej strony mostu powstały kapliczki św. Marii Magdalenie i św. Młodziankom.
Zobacz także: Ołtarz Ojczyzny (Altare della Patria) – monument upamiętniający zjednoczenie Włoch
Symbolika mostu świętego Anioła
Most św. Anioła w późniejszym okresie swojego istnienia zyskał specjalną symbolikę, której przyczynił się wykonujący dekorację Giovanni Lorenzo Bernini. Zamysłem jego ozdoby mostu było stworzenie planu drogi krzyżowej, która ma wywoływać w przechadzających się zadumę i powód do refleksji. W tym celu artysta posłużył się aniołami, które rozstawiono po dwóch stronach balustrady, a każdy z nich nawiązuje do innej stacji chrystusowej ostatniej wędrówki.
Rzeźby aniołów na moście św. Anioła
Każdy z posągów zaprojektowanych przez Berniniego odpowiada przedstawieniu fragmentu drogi krzyżowej. Na moście ustawionych jest 9 figur aniołów, a każdy z nich posiada w dłoni inny przedmiot z nią związany. Kolejno, jeden z nich w rękach trzyma bicz, drugi – kolumnę a trzeci – cierniową koronę. Następne z aniołów posiadają takie artefakty, jak chusta św. Weroniki, szatę i kości do gry, gwoździe, krzyż, napis INRI oraz gąbkę, którą nasączano octem. Anioły wprawiają w zachwyt, ale i wypełniają swoje zadanie, wywołując w turystach wiele powodów do zadumy. Mówi się także, że most stanowi przejście do bożego świata, które znajduje nigdzie indziej niż właśnie w Rzymie.
