Zamek Królewski w Warszawie to dawna rezydencja królów Polski i jedna z najczęściej odwiedzanych atrakcji stolicy. Odrestaurowany po II wojnie światowej obiekt może poszczycić się obszerną kolekcją m.in. oryginalnych obrazów Rembrandta. Po wizycie w Zamku warto zajrzeć do Królewskich Ogrodów. Sprawdź dlaczego zwiedzanie Zamku to obowiązkowy punkt do zobaczenia na mapie Warszawy!
Historia Zamku Królewskiego w Warszawie
Budowa Zamku Królewskiego w Warszawie rozpoczęła się w XIV wieku, miało to miejsce niemal równocześnie z powstaniem miasta Warszawy. Początkowo w miejscu dzisiejszego zamku założono siedzibę książąt mazowieckich – to osiągnięcie przypisuje się księciu Bolesławowi II. W tym czasie w drewnianym grodzie jedyną murowaną częścią – która jest widoczna w bryle zamku do dzisiaj – była Wieża Wielka (obecnie zwana Wieżą Grodzką).
Na przestrzeni wieków zamek był rozbudowywany i uzyskiwał nowe kształty oraz funkcje. Służył jako rezydencja królewska, miejsce obrad sejmu, centrum administracyjne i kulturalne kraju. Został zniszczony w połowie XVII wieku podczas wojen ze Szwecją, a swą świetność zaczął odzyskiwać za panowania Wettinów. W XVIII wieku artyści zatrudnieni przez Stanisława Augusta przebudowali wnętrza komnat tworząc tym samym Apartament Wielki i Królewski. Znaczna część zbiorów ostatniego króla znalazła się w Rosji w czasach zaborów w XIX wieku. Gdy Polska odzyskała niepodległość, duża część dzieł sztuki powróciła w pierwotne miejsce.
Zamek królewski przed wojną
Po symbolicznym dniu odzyskania niepodległości przez Polskę, zamek nie został siedzibą głowy odrodzonego państwa – naczelnik Józef Piłsudski zamieszkał w Belwederze. Tymczasowo mieściły się tam mieszkanie i biura premiera Ignacego Jana Paderewskiego. W tym okresie kontynuowano odbudowę i rozbudowę zamkowych pomieszczeń. Uratowano niektóre elementy wystroju wnętrz, rzeźby i inne dzieła sztuki zwracane Polakom przez Rosjan.
Zamek w omawianym okresie pełnił funkcję miejsca, w którym odbywały się ważne uroczystości i państwowe wydarzenia. Przestrzenie budowli zamieszkiwane były przez wybitnych przedstawicieli kultury, takich jak Stefan Żeromski czy Stanisław Przybyszewski. Zasadniczy przełom w zamku dokonał się w 1926 roku wraz z objęciem prezydentury przez Ignacego Mościckiego. Zamek Królewski zaczął pełnić funkcję siedziby i rezydencji głowy państwa. W Sali Wielkiej odbyło się zaprzysiężenie prezydenta, a zamek stał się miejscem najważniejszych wydarzeń rangi państwowej i międzynarodowej. W późniejszych latach pełnił również funkcję muzealne – zwiedzanie Zamku Królewskiego odbywało się do sierpnia 1939 roku.
Zamek królewski po wojnie
Pałac Królewski został zbombardowany i gruntownie zniszczony we wrześniu 1939 roku przez niemieckie wojska. Stanisław Lorentz wraz z innymi muzealnikami, zdołali ocalić niektóre elementy wystroju wnętrz i dzieła sztuki, które stanowią dziś cześć wyposażenia i są źródłową podstawą powojennej odbudowy. Zachowana dokumentacja i architektoniczne części pozwoliły zaplanować odbudowę zamku. Odbudowano Bramę Grodzką i przez spory między architektami, a konserwatorami był to przez wiele lat jedyny odbudowany fragment.
Komunistyczne władze zwlekały z całkowitą odbudową zamku aż do 1971 roku, gdy podjęto oficjalną decyzję. Prace nad przywróceniem historycznego kształtu zamkowym wnętrzom zostały oficjalnie zakończone w 1984 roku. W tym samym roku uroczyście udostępniono publiczności zamek w Warszawie. Wierna rekonstrukcja pierwotnej budowli zyskała poważne znaczenie historyczne co sprawiło, że Stare Miasto wraz z Zamkiem Królewskim wpisane zostało na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Obecnie zamek w Warszawie symbolizuje suwerenność państwową i pełni rolę muzeum. Jest również miejscem wielu uroczystości państwowych, czym nawiązuje do tradycji.
Plac zamkowy w Warszawie
Plac Zamkowy w Warszawie to rozległy plac położony na Starym Mieście, w jego południowej części. Nie jest on jednak tworem średniowiecznym, powstał w wyniku rozebrania murów miejskich oraz licznej zabudowy. Podobnie jak większość Starego Miasta, plac został odrestaurowany po wojnie, która odcisnęła ogromne piętno na warszawskich zabudowaniach. Niemalże wszystkie budynki znajdujące się obecnie przy Placu Zamkowym to obiekty zabytkowe.
Dziś jest on tłumnie odwiedzany przez turystów i stał się orientacyjnym miejscem spotkań mieszkańców. Ciekawe miejsca w Warszawie znajdują się m.in. w obrębie placu i często od tego miejsca goście odwiedzający stolice rozpoczynają eksplorację miasta. Do ważniejszych budynków znajdujących się przy placu – oprócz Zamku Królewskiego – zalicza się kolumna Zygmunta III Wazy, Kościół św. Anny czy Pałac pod Blachą. Plac Zamkowy w Warszawie był i jest do dziś miejscem ulicznych protestów, imprez i wydarzeń kulturalnych.
Kolumna Zygmunta
Kolejnym symbolem stolicy Polski jest Kolumna króla Zygmunta III Wazy. Formą nawiązuje do kolumn powstałych w starożytnym Rzymie i nowożytnych włoskich odpowiedników. Powstała w XVII wieku, wznosi się przed Zamkiem Królewskim w Warszawie. Pomysłodawcą i fundatorem pomnika był król Władysław IV Waza. Do realizacji upamiętniającego ojca monumentu zatrudnił jednych z najbardziej znanych artystów oraz rzemieślników. Kolumna jest najstarszym świeckim pomnikiem miasta, który szczęśliwie przetrwał wszystkie historyczne zawirowania – choć był kilkukrotnie restaurowany.
Największe zniszczenia kolumna odniosła podczas II wojny światowej, gdy Niemcy zburzyli ją pociskiem z czołgu podczas Powstania Warszawskiego w 1944 roku. Dzisiejszy pomnik wznosi się na wysokość 22 metrów i góruje ponad Placem Zamkowym – na najwyższym punkcie widnieje postać króla wykonana z brązu. To wczesnobarokowe dzieło wyróżnia prostota form, czytelność symboli i artyzm wysokiej klasy.
Zamek królewski w Warszawie – zwiedzanie
Zamek Królewski jest jedną z ważniejszych wizytówek Warszawy. Rekonstrukcja zespołu budowli wysadzonej przez Niemców, wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa jest dziś udostępniona do zwiedzania przez turystów. Jest miejscem ekspozycji stałych i czasowych wystaw sztuki dawnej. Podczas prac przy odbudowie wykorzystano fragmenty dawnych budowli i odtworzono wczesnobarokową bryłę, gotycka elewację skrzydła oraz zespoły barokowych i klasycystycznych wnętrz.
Zobacz także: Pałac Prezydencki w Warszawie – czy jego zwiedzanie jest dostępne dla wszystkich?
Zwiedzanie rozpoczyna się w Sieni Wielkiej, w której należy okazać zakupiony bilet wstępu do muzeum. Znajduje się tu Punkt Informacji oraz darmowe broszury ze zdjęciami i informacjami o salach wraz z mapą zamku. Początkowo najlepiej udać się na I piętro do najpiękniejszych pokoi królewskich. Jednym z ciekawych pomieszczeń na piętrze jest Pokój Marmurowy. Służył od niegdyś jako przedpokój w apartamencie państwowym i jest najstarszym wnętrzem w tym apartamencie. Wśród wielu obrazów można znaleźć w nim m.in. duży portret króla Stanisława Augusta.
W Sali Rycerskiej uwagę przykuwa niezwykły zegar – posąg starca dźwigającego kulę. Sala miała służyć uczczeniu osób zasłużonych dla ojczyzny oraz przypominać najważniejsze momenty z dziejów Polski. Kolejnym istotnym pomieszczeniem jest Sala Tronowa, projektowana przez zespół królewskich artystów. Stoi w niej prawdziwy tron, to w tym miejscu król spotykał się z ważnymi gośćmi. Zwiedzanie Zamku Królewskiego nie może odbyć się bez wizyty w Galerii Obrazów. To właśnie w jej przestrzeniach znajdują się słynne dzieła sztuki jak „Dziewczyna w ramie obrazu” czy „Uczony przy pulpicie” – obrazy autorstwa wybitnego i znanego na całym świecie Rembrandta.
Ogrody zamkowe
Ogród od wieków był ważnym elementem warszawskiej rezydencji królewskiej. Ogrody zamkowe swoją historią sięgają książąt mazowieckich, królów polskich i pierwszego prezydenta Rzeczpospolitej. Zachowały one elementy sztuki ogrodowej z różnych historycznych epok. Bez wątpienia okres wojny był najgorszym czasem dla Ogrodów Zamkowych – były one mocno zaniedbane, posadzono tu rozłożyste orzechy włoskie i ogromne topole, które zaburzały całościowy układ ogrodu.
Obecnie rośnie tu około 80 stuletnich drzew, a teren zdobią fontanny oraz liczne rodzaje roślin i kwiatów. Dzisiejsze zrekonstruowane Ogrody Zamkowe to wspaniały teren spacerowy, z ławkami i zamkową kawiarnią widokową.
Zamek królewski w Warszawie – praktyczne informacje
Zwiedzanie Zamku Królewskiego w Warszawie jest możliwe w określonych godzinach funkcjonowania muzeum. Warszawski hejnał rozbrzmiewa z Wieży Zegarowej każdego dnia o godzinie 11:15 – właśnie o tej porze 17 września 1939 roku, podczas pożaru zbombardowanego Zamku, zatrzymały się wskazówki zegara Zamku Królewskiego.
Godziny otwarcia:
- poniedziałek – nieczynne
- wtorek – 11:00-17:00
- środa – 11:00-17:00
- czwartek – 11:00-17:00
- piątek – 11:00-17:00
- sobota – 11:00-17:00
- niedziela – 11:00-17:00
Ostatnie wejście odbywa się na godzinę przed zamknięciem ekspozycji – 16:00.
Trasa zwiedzania: Galeria Malarstwa, Rzeźby i Sztuki Zdobniczej, Apartament Wielki i Królewski oraz wystawy czasowe.
Ogród Dolny jest otwarty w godzinach od 10:00 do 18:00.
Bilety wstępu można zakupić w kasach biletowych lub online na stronie internetowej Zamku Królewskiego wybierając konkretną datę zwiedzania.
Cennik:
- bilet normalny – 30 zł (cena biletu z audioprzewodnikiem)
- bilet ulgowy – 20 zł (cena biletu z audioprzewodnikiem)
- dzieci w wieku 7-16 lat – 1 zł (za okazaniem legitymacji)
- audioprzewodnik – 10 zł
W środy wstęp wolny za okazaniem bezpłatnej wejściówki pobieranej w kasie biletowej.
Zobacz także: Pałac w Wilanowie – zwiedzamy rezydencję króla Jana III
Jak dojechać do Zamku Królewskiego w Warszawie?
Zamek Królewski w Warszawie znajduje się na Placu Zamkowym 4, tuż przy Kolumnie Zygmunta. Najlepszym sposobem jest skorzystanie z komunikacji miejskiej, ponieważ znalezienie miejsca parkingowego w tej okolicy Warszawy może być dość problematyczne. Jeśli jest to jednak warunek konieczny, można szukać miejsc w pobliżu ulicy Miodowej lub na Wybrzeżu Gdańskim. Dystans z centrum do Zamku to ok. trzy kilometry, więc z tamtych okolic można przejść spacerem przez park i starówkę. Do Zamku Królewskiego można dojechać korzystając z komunikacji miejskiej.
- Autobusy: 111, 116, 128, 160, 175, 178, 180, 503
- Metro: M1, M2
- Tramwaj: 26
