Zamek Spiski – zwiedź słowackie podgrodzie

Jeśli interesujesz się architekturą lub po prostu lubisz oglądać okazałe zabytki, z pewnością Twoje serce skradnie znajdujący się na Słowacji Zamek Spiski. To niezwykła budowla umiejscowiona na skale górującej nad miastem. Koniecznie przeczytaj poniższy artykuł, by odpowiednio przygotować się na wycieczkę do jednego z najwspanialszych budynków w Europie. W tekście znajduje się wszystko, co musisz wiedzieć.

Spiski Hrad – historia

Zamek Spiski to zamkowy kompleks znajdujący się na Słowacji, na terenie Żehry. Powstał na przełomie XI i XII wieku i zajmuje obszar około 4 hektarów. Monumentalna budowla leży 634 metrów n.p.m. To jeden z największych kompleksów zamkowych w Europie Środkowej.

Skała, na której umiejscowiony jest zamek, była zasiedlona prawdopodobnie już w epoce kamienia, a badania archeologiczne pozwoliły odkryć tam także ślady mieszkań późniejszych chłopów i rzemieślników oraz ogromny obiekt kultu.

Aktualnie znaczna część zamku jest zniszczona, a jedynie fragmenty murów zostały odbudowane. W 1993 roku obiekt wraz ze swoją okolicą znalazł się na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Wewnątrz zamku znajduje się muzeum, w którym można oglądać eksponaty poświęcone historii zamku, bronie pochodzące ze średniowiecza czy dokumenty dotyczące prawa feudalnego.

Najstarszą wzmiankę o tym budynku na piśmie datuje się na 1120 rok. Początkowo Zamek Spiski pełnił funkcję twierdzy granicznej na granicy państwa węgierskiego. Jego właścicielem w XV wieku został Stefan Zápolya, który zlecił przebudowę obiektu. W ten sposób powstał pałac, kaplica św. Elżbiety i sala rycerska. Na terenie posiadłości urodził się syn Stefana, Jan, który później został królem Węgier. Panował od 1526 do 1540 roku.

W XVI i XVII wieku Spiski Hard kilkukrotnie zmieniał swoich właścicieli i zastosowanie. W XVIII wieku doszło tam do dużego pożaru, który przyczynił się do ogromnych zniszczeń zamku. W 1948 roku z budynku wyprowadzili się ostatni właściciele i 13 lat później zamek uznano za Narodowy Pomnik Kultury. Budynek trafił w ręce konserwatorów, którzy zadbali o to, by całkowicie nie popadł w ruinę. Pod koniec XX wieku rozpoczęły się prace wzmacniające specyficzną konstrukcję budynku umiejscowionego na skale.

Atrakcje i zwiedzanie

Praktycznie cały teren zamku jest udostępniony do zwiedzania. Można wejść nawet na wieżę i odwiedzić wspomniane już wcześniej muzeum. Poza tym po okolicy prowadzi ścieżka dydaktyczna Sivá Brada – Dreveník. Składa się ona z ośmiu przystanków, na których turyści zapoznają się z historią okolicy i poznają ciekawostki dotyczące tamtejszej przyrody.

Atrakcyjna jest okolica Zamku Spiskiego, ponieważ w niedużej odległości znajdują się takie miejsca jak: Spiska Kapituła (6 km), Spiskie Podgrodzie (4 km), Zehra (3 km), Lewocza (19 km), Gelnica (33 km), Spiska Nowa Wieś (29 km).

Spiska Kapituła

Spiska Kapituła to siedziba biskupów Spiszu, która do 1948 roku stanowiła samodzielne miasteczko warowne. Zalicza się ona do okolic Zamku Spiskiego, które zostały wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Ze względu na ścisły związek z chrześcijaństwem często nazywa się ją „słowackim Watykanem”.

Uważa się, że pierwszy ośrodek religijny mógł powstać tam już w czasach Państwa wielkomorawskiego, a w XII wieku pojawiły się pierwsze informacje na temat kościoła św. Marcina w Spiszu. W XIII wieku otworzyła się szkoła przy kapitule, która z czasem przekształciła się w seminarium duchowne. Obwarowania kapituły zaczęto tworzyć w XIV wieku, a te, które istnieją do dziś – w XVII. W 1776 roku Spiska Kapituła stała się biskupstwem spiskim.

Zazwyczaj mieszkało tam około 300 osób, a w 1819 roku powstało pierwsze na Węgrzech seminarium nauczycielskie. W 1948 roku Kapitułę przyłączono do Spiskiego Pogdrodzia. Spiskie Pogrodzie to słowackie miasto w powiecie Lewocza, które było osadą na podgrodziu Zamku Spiskiego.

Na czas rządów komunistycznych seminaria zostały zamknięte, a w tamtejszych budynkach znajdowała się szkoła funkcjonariuszy i archiwum. Aktualnie w skład zabytków Kapituły wchodzą:

• średniowieczny układ miejski z murami obronnymi i bramami;
• barokowy pałac biskupi;
• katedra św. Marcina;
• budynek seminarium;
• wieża zegarowa z 1793 roku;
• kanonie, reprezentujące style od renesansu do baroku.

Niedaleko znajduje się także rezerwat przyrody Sivá Brada, który charakteryzuje się wyjątkową roślinnością i źródłami mineralnymi.

Ciekawe miejsca w okolicy

Zamek Spiski to nie jedyna atrakcja w tej części Słowacji. Oto najciekawsze miejsca w okolicy (poza omówioną już Spiską Kapitułą):

• Żehra – to położona 5 kilometrów na południowy wschód od Spiskiego Podgrodzia wieś, w której znajduje się m.in. biały gotycki kościół św. Ducha pochodzący z XIII wieku;
• Lewocza – najbardziej imponujące miasto Spisza, leży u podnóży Gór Lewockich, w Rynku znajduje się warty odwiedzenia gotycki kościół farny pw. świętego Jakuba;
• Gelnica – to miasto, w którym także zobaczymy gotycki kościół z XIV wieku i ruiny średniowiecznego, spalonego zamku;
• Spiska Nowa Wieś – w tym mieście warto odwiedzić kościoły: pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny z XIV wieku, który posiada najwyższą wieżą kościelną na Słowacji (87 m) i rzymskokatolicki kościół pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny.

Zamek Spiski – jak dojechać, informacje praktyczne

By zwiedzać Spiski Zamek, najlepiej udać się tam samochodem i zostawić pojazd na pobliskim parkingu. Dojście od miejsca postoju do celu zajmuje około 10 minut. Spacer z Spiskiego Podgrodzia trwa około godziny.

Dojazd do zamku samochodem jest najlepszą opcją, ponieważ komunikacja miejska niestety nie jest tam zbyt rozbudowana.

Spiski Hrad – cennik i godziny otwarcia:

Od listopada do marca obiekt jest nieczynny. Od maja do września jest otwarty codziennie od 9:00 do 18:00, a w kwietniu i w październiku od 09:00 do 16:00. Ceny biletów na zwiedzanie całego zamku wynoszą:

• 8 euro – dorośli
• 6 euro – studenci (19-26 lat) i emeryci
• 4 euro – dzieci (6-18 lat; akceptowane są bony kulturalne), posiadacze karty ZTP
• 19 euro – rodzina (maks. 4 osoby, np. 2 osoby dorosłe + 2 dzieci)

Cena biletu obejmuje:

• poruszanie się po całym terenie zamkowym, w tym po muzeum i wieży (wstęp z psem jest dozwolony wszędzie poza muzeum);
• zwiedzanie zamku z audioprzewodnikiem (dostępny w kilku językach, w tym w polskim, wymagana jest kaucja 10 euro, która zostanie zwrócona na końcu);
• zwiedzanie zamku z przewodnikiem „na żywo” (brak polskiej wersji językowej) w regularnych wejściach godzinowych (opłata rezerwacyjna 20,00 euro).

Ceny biletów na środkowy i dolny dziedziniec wynoszą: 6 euro – dorośli i 4 euro – dzieci, studenci oraz emeryci.

W lipcu i sierpniu w soboty dostępne jest także zwiedzanie nocne, które rozpoczyna się o 20:30. Odbywa się ono w języku słowackim, ale można zarezerwować przewodnika w innym języku z odpowiednim telefonicznym wyprzedzeniem. Ceny zwiedzania nocnego to:

• 10 euro – podstawowa
• 8 euro – zniżka (dzieci powyżej 6 lat, studenci, emeryci)
• 25 euro – rodzina (maks. 4 osoby, np. 2 osoby dorosłe + 2 dzieci)

Dzieci do 6. roku życia, seniorzy powyżej 80 lat, dziennikarze, muzealnicy, pracownicy SNM i Poštová banka mogą wejść na teren obiektu bezpłatnie.