Zamek królewski w Lublinie to wyjątkowy zabytek na polskiej mapie. Jak sugeruje już sama nazwa — budowla służyła niegdyś polskim królom, ale nie tylko. Na przestrzeni wieków była też siedzibą wojsk, a nawet więzieniem. Poza bogatą historią, dodatkowym atutem zamku w Lublinie jest fakt, że część jego elementów zachowała się w świetnym stanie i stanowi zabytek na skalę światową.
Historia zamku królewskiego
Spis treści
Budowa zamku wiąże się z faktem, iż w XII wieku za sprawą Kazimierza Sprawiedliwego na ziemiach kasztelanii lubelskiej powstał gród. W celach obronno-rezydencyjnych postawiono tam murowaną wieżę, która była pierwszym elementem murowanym zamku.
Więcej o Lublinie przeczytasz w naszym artykule: Lublin — atrakcje i zabytki, które musisz zobaczyć!
Kiedy na tronie zasiadł Kazimierz Wielki, w grodzie dodatkowo wybudowano murowany zamek z murem obronnym i pierwszy gotycki pałac królewski. Zabudowa ta okazała się bardzo korzystna dla przyszłości Polski, ponieważ ulokowana była na szlaku królewskim prowadzącym z Krakowa do Wilna. W kolejnych latach budowla cieszyła się więc opieką Jagiellończyków, a w jej murach wychowali się między innymi synowie Kazimierza Jagiellończyka.
W XVI wieku, gdy królem Polski był Zygmunt Stary, zamek w Lublinie poddano przebudowom. W ich trakcie budowla uzyskała elementy rezydencji w stylu renesansowym. Wybudowano nową bramę z wieżą, czworoboczną basztę czy też kamienicę Grodzką. Podwyższono również pałac królewski, poprzez ozdobienie go attykami. Te unowocześnienia wprowadzili, specjalnie zamówieni włoscy artyści.
Zamek królewski, dzięki swojemu imponującemu gmachowi, służył nie tylko jako rezydencja dworska. Odbywały się w nim również ważne i historyczne wydarzenia. W 1569 roku w murach zamku obradował sejm, na którym podpisano unię lubelską, a później książę pruski Albrecht Fryderyk Hohenzollern złożył tutaj hołd lenny Zygmuntowi II Augustowi. W 1648 roku z zamku królewskiego działaniami wojennymi kierował Jan Kazimierz.
W wyniku przegranych wojen zamek w kolejnych latach wędrował między rękami Szwedów, Węgrów i Rosjan, przez co nabawił się wielu zniszczeń. Kiedy budowla znów wróciła w nasze posiadanie, poddano ją niewielkim przebudowom.
W okresie zaborów zamek poddano większemu remontowi i wzniesiono gmach w stylu neogotyku angielskiego, który później przez 128 lat pełnił funkcję więzienia. W latach 1831–1915 było tu więzienie carskie. W okresie 1918–1939 więziono tam głównie członków ruchu komunistycznego, a w czasie wojny znajdywali się tam wrogowie Niemców. Po wyzwoleniu spod okupacji niemieckiej, w zamku zorganizowano areszt podległy władzom sowieckim oraz Urzędowi Bezpieczeństwa Państwowego. W trakcie tych lat w murach budynku zginęło wiele osób.
Ostatecznie, po likwidacji więzienia w 1954 roku, zamek poddano renowacjom i oddano pod skrzydła kulturalnych organizacji. Aktualnie jest to siedziba główna Muzeum Narodowego w Lublinie, które istnieje od 1906 roku.
Zwiedzanie pałacu
Muzeum lubelskie funkcjonujące w zamku od 1957 roku. Dzięki stałemu dbaniu o utrzymanie obiektu dziś możliwe jest jego zwiedzanie. Muzeum oferuje wstępy do różnych części pałacu, a poprzez udział w projekcie „Bez barier”, przystosowane jest nawet do turystów z niepełnosprawnościami. Wśród udogodnień znajdują się między innymi podjazdy czy nawet audio przewodniki i tyflografiki.
Zamek Lubelski
Aktualnie w pomieszczeniach zamku lubelskiego mieści się wspomniana już siedziba Muzeum Narodowego w Lublinie. Wejście na dziedziniec tego imponującego zabytku jest darmowe, a wśród biletowanych atrakcji znajdują się zachowane ze średniowiecza budowle, których nie zburzono w trakcie zawirowań wojennych. Pierwszą z nich jest wieża w stylu romańskim, a kolejną czternastowieczna kaplica w stylu gotyckim. Za opłatą można też wejść na wystawę Muzeum Narodowego.
Wieża zamkowa
Wieża zamkowa, która zachowała się przy zamku królewskim do dzisiejszych czasów, jest jednym z najstarszych zabytków na Lubelszczyźnie. Ten pierwszy element kompleksu powstał już w XIII wieku, przy zakładaniu grodu przez Kazimierza Sprawiedliwego. Donżon — bo tak profesjonalnie nazywa się rodzaj wieży obronno-rezydencyjnej, to cenny zabytek sztuki romańskiej. Jego grube mury wznoszą się na około 30 m i skrywają w sobie spiralną klatkę schodową. Dzięki niej można wejść na szczyt wieży, który stanowi taras widokowy. Stamtąd rozpościera się widok na piękną panoramę miasta oraz dziedziniec zamkowy.
Kaplica Trójcy Świętej
Ta czternastowieczna świątynia, pełniąca funkcję kaplicy królewskiej, to jeden z cenniejszych zabytków w Polsce. Z inicjatywy Władysława Jagiełły w jej wnętrzu powstały niegdyś malowidła bizantyjsko-ruskie. Dzieła przedstawiają biblijne historie oraz wizerunki fundatorów. Freski z 1418 roku zachowały się we wspaniałym stanie do dzisiejszych czasów, przez co Kaplica Świętej Trójcy stanowi zabytek nie tylko na skalę polską, ale i światową. Od 1997 roku niezwykła kaplica udostępniona jest do zwiedzania.
Muzeum Narodowe w Lublinie
W muzeum, znajdującym się w zamku, znajduje się sporo wystaw i godnych uwagi zabytków. Wśród zbiorów można wyróżnić okazy z dziedzin takich jak:
- archeologia,
- sztuka,
- numizmatyka,
- etnografia,
- militaria.
Dodatkowo zasoby muzeum uzupełniają zbiory biblioteczne oraz biograficzno-literackie. Obiekt oprócz zwykłego zwiedzania oferuje też lekcje tematyczne czy warsztaty grupowe i indywidualne.
Ceny biletów i godziny otwarcia
Będąc na miejscu, można wykupić bilety na zwiedzanie poszczególnych atrakcji lub też karnet, który upoważnia do zobaczenia wszystkich zabytków. Cena takiej kompleksowej wejściówki to kolejno 40 i 30 złotych, za bilet normalny i ulgowy.
Tarasy zamkowe Lublin — godziny otwarcia i koszt biletów
Na wieżę stanowiącą tarasy zamkowe można wejść codziennie od 9 do 21. Rodzaje biletów standardowo podzielone są na normalne i ulgowe. Pierwsze z nich są w cenie 10, a drugie 8 złotych. Istnieje też możliwość zwiedzania obiektu z przewodnikiem, za którego usługę dopłacimy 30 złotych. Obcokrajowcy mogą wykupić przewodnika z językiem rosyjskim lub angielskim w cenie 50 złotych.
Kaplica Trójcy Świętej — godziny otwarcia i koszt biletów
Przy zamkowa kaplica otwarta jest w różnych godzinach:
- 10-19 — w poniedziałki, środy, czwartki oraz soboty,
- 11-19 — we wtorki oraz piątki,
- 10-18 — w niedziele.
Niezależnie od godzin otwarcia, ostatnie wejście do kościoła możliwe jest na godzinę przed zamknięciem. Normalny bilet do kaplicy kosztuje 15, a ulgowy 10 złotych. Usługa przewodnika jest płatna podobnie jak w przypadku wycieczki po wieży zamkowej.
Wystawy stałe Muzeum Narodowego — godziny otwarcia i koszt biletów
Podobnie jak Kaplica Świętej Trójcy, ekspozycje muzeum również czynne są w różnych godzinach, w zależności od dnia. Grafik wygląda następująco:
- 10-18 — w środy, czwartki i niedziele,
- 10-19 — w soboty,
- 11-19 — w piątki,
- W poniedziałki brak wstępu na wystawy.
Niezależnie od godzin otwarcia, ostatnie wejście również możliwe jest na godzinę przed zamknięciem. Bilet normalny na wystawę muzeum wynosi 20 złotych. Natomiast cena ulgowego to 15 zł.
