San Marino to jedno z najmniejszych państw świata. Całkowita powierzchnia kraju to tylko 61 km², dla porównania powierzchnia Warszawy wynosi 517 km², czyli ponad osiem razy więcej. Rocznie państwo odwiedza tysiące turystów. Nic dziwnego, to miejsce warte zobaczenia! Niezwykła historia, bogata architektura, klimatyczne, kręte uliczki, widoki zapierające dech w piersiach…
Gdzie leży San Marino?
San Marino to piąty najmniejszy kraj na świecie, zarówno jeśli chodzi o powierzchnię, jak i o liczbę mieszkańców. Państwo stanowi enklawę na terytorium Włoch. Republika San Marino jest położona w Apeninach, około 20 km od wybrzeża Adriatyku. Główna część terytorium kraju znajduje się na zboczach góry Monte Titano o wysokości 739 m n.p.m. Najbliżej położone włoskie miasta to Rimini (20 km) i Casena (40 km). Największe miasta w okolicy to Bolonia (135 km) i Florencja.
San Marino – historia
Państwo jest najstarszą współczesną republiką świata. Według legendy pierwszą osadę na Monte Titano założył święty Maryn (po łacinie San Marino). Imię to można przetłumaczyć jako człowiek morza. Święty żył w IV wieku. Pochodził z wyspy Arbe na morzu Adriatyckim. Przybył na Półwysep Apeniński, gdzie razem ze świętym Leonem pracował w porcie. Obaj święci zmuszeni byli uciekać przed prześladowaniem chrześcijan i ukryli się na górze Tytana. Tam Maryn zbudował kościół i założył wspólnotę, która później przekształciła się w miasto. Co ciekawe, w roku 1586 odnaleziono relikwie świętego. Były ukryte pod ołtarzem w zbudowanym przez niego kościele św. Piotra.
Watykan uznał niepodległość San Marino w 1291 roku. W roku 1263 uchwalony został pierwszy akt prawny regulujący zasady funkcjonowania kraju, zaś w 1600 powstał statut, przez obywateli republiki uznawany za pierwszą konstytucję na świecie. Od tego czasu po dziś dzień krajem rządzi Wielka Rada Generalna, a rolę głowy państwa pełni dwóch Kapitanów Regentów. Dla takiego małego kraju utrzymanie niepodległości przez wiele stuleci to nie lada osiągnięcie. Położenie państwa na zboczu góry pomagało lepiej bronić się przed atakiem. Podczas II wojny światowej San Marino oficjalnie zachowało neutralność, udzieliło jednak schronienia Włochom i Żydom prześladowanym przez nazistów. Niestety państwo bardzo ucierpiało podczas bombardowań aliantów. Jan Paweł II w 1982 roku odwiedził San Marino. Była to najkrótsza zagraniczna pielgrzymka papieża, spędził w kraju tylko 5 godzin.
W 2008 roku zabytkowe centrum stolicy San Marino zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. San Marino to wyjątkowe świadectwo żywej tradycji kulturowej, która przetrwała przez ostatnie siedemset lat… – czytamy w oficjalnym oświadczeniu UNESCO. San Marino nie należy do Unii Europejskiej.
Zabytki w stolicy San Marino
Stolica San Marino to prawdziwy raj dla miłośników architektury regionu. Oto co koniecznie trzeba zobaczyć. Czas poświęcony zwiedzaniu na długo zostanie w ich pamięci.
- Palazzo Pubblico
Mieści się tu jednocześnie ratusz miasta i siedziba władz kraju. Budynek jest zwieńczony wieżą zegarową. Zaprojektował go rzymski architekt Francesco Azzurri. Palazzo Pubblico wybudowano w latach 1884 – 1894. Został postawiony w miejsce czternastowiecznego Wielkiego Domu Gminy (Domus Magna Comunis), który pełnił tę samą funkcję. Stara siedziba władz musiała zostać wyburzona, by zrobić przestrzeń nowej.
- Twierdza La Rocca o Guaita
Zamek na skale został wybudowany w XI wieku. Swój obecny widowiskowy kształt zawdzięcza przebudowie z XV wieku. To zdecydowanie najbardziej rozpoznawalny obiekt San Marino. Twierdzę znajdziemy na większości pocztówek, a nawet na głównym zdjęciu na oficjalnej stronie internetowej kraju. Ponad budowlą wnosi się masywna wieża Prima Torre. Kiedyś znajdowało się w niej więzienie. Kompleks jest otwarty dla zwiedzających. Z wieży rozciąga się imponujący widok na Apeniny. Oprócz tego na Monte Titano wznoszą się jeszcze dwie wieże: La Cesta o Fratta i Montale.
- Piazza della libertà
To główny plac miejski, który ozdabia Statua Wolności z białego marmuru. Pomnik jest symbolem niezależności i suwerenności kraju. Jest dziełem neoklasycznego rzeźbiarza Stefano Gallettiego.
- Bazylika świętego Maryna (Basilica di San Marino)
Odbywają się tu najważniejsze uroczystości państwowe i religijne. Bazylika znajduje się na placu Piazza Domus Plebis, w pobliżu kościoła Świętego Piotra. Obecny budynek Bazyliki został zbudowany w stylu neoklasycznym w 1836 roku na miejscu wcześniejszego kościoła z VII wieku. Dostojności budowli dodaje majestatyczny portyk wsparty na kolumnach korynckich. Spoczywają tu relikwie świętego Maryna, patrona i legendarnego założyciela kraju. W 1982 roku mszę w Bazylice odprawił Jan Paweł II.
- Kościół pw. św. Franciszka
Został zbudowany w 1361 roku w stylu romańskim, stanowi część kompleksu klasztornego.
- Muzeum Sztuki Sakralnej (Museo-Pinacoteca San Francesco)
Ulokowane w klimatycznych przestrzeniach klasztoru franciszkanów, niedaleko Porta del Paese. Muzeum składa się z dwóch działów – sztuki sakralnej i galerii obrazów. Można tu podziwiać obraz Timotea Viti, który był nauczycielem samego Rafaela.
- Galeria Sztuki Współczesnej
Jej historia zaczyna się wraz z pierwszym Biennale w San Marino w 1956 roku. Narodowa kolekcja sztuki współczesnej liczy ponad 750 dzieł, w tym prace Renato Guttuso, jednego z najbardziej rozpoznawalnych włoskich artystów XX wieku.
- Muzeum Emigranta
Miejsce warte odwiedzenia dla ciekawych historii Republiki. Opowiada historię o emigracji z kraju, której przyczyną były między innymi bieda i głód. Muzeum znajduje się w budynku klasztoru świętej Klary.
Warto po prostu przespacerować się po stolicy, może nawet zgubić w jej wąskich uliczkach, odkrywać miasto na własną rękę. W każdym zakątku można natknąć się na malowniczy widok. Dobrze jest też wyjść poza miasto, by nacieszyć się przyrodą, odpocząć od tłumu turystów, góry w San Marino są przepiękne.
San Marino – transport
W San Marino nie ma lotniska. Najbliższe porty lotnicze to Rimini, Ancona, Bolonia i Florencja. Z Bolonii i z Ancony do Rimini można dotrzeć pociągiem. Następnie z Rimini do San Marino można dojechać autobusem (koszt biletu – 5 euro w jedną stronę). Kiedyś między San Marino a Rimini istniało połączenie kolejowe. Dziś fragment jego infrastruktury przekształcono w atrakcję turystyczną. Jeśli posiada się kartę kredytową i prawo jazdy, można wynająć samochód. To rozwiązanie dla tych, którzy czują się pewnie za kierownicą i nie boją włoskiego stylu prowadzenia i górskich dróg. Z Bolonii do Rimini można dojechać autostradą A14, a później do San Marino drogą numer SS72. Państwo ma otwarte granice, wjedziemy tu bez sprawdzania dokumentów. W mieście San Marino znajduje się 13 płatnych parkingów, gdzie można zostawić samochody osobowe. Cena za dzień parkowania to 8 euro. Kilka z nich jest zamykanych na noc.
Ze stolicy San Marino na szczyt Monte Titano można dojechać kolejką linową. Przejażdżka to idealna okazja do podziwiania panoramy okolicy. W republice działa siedem licencjonowanych firm taksówkowych, są też publiczne autobusy.
San Marino – zakupy
San Marino słynie z rękodzieła, szczególnie ręcznie malowanej ceramiki. W kraju produkuje się też wino. San Marino jest strefą bezcłową, ceny są tu niższe niż we Włoszech. Znajdziemy tutaj liczne sklepy z dobrami luksusowymi – perfumami, zegarkami, markową odzieżą. Chociaż San Marino nie należy do Unii Europejskiej, dzięki umowie z Włochami, walutą obowiązującą na jego terenie jest euro.
San Marino – wydarzenia
Zwiedzanie można połączyć z uczestnictwem w życiu kulturalnym kraju. Co roku w lipcu w San Marino odbywają się Dni Średniowiecza. Na kilka dni centrum miasta cofa się w czasie. Uczestnicy festiwalu noszą kostiumy jak z bajki – olśniewające suknie, zbroje… Goście mogą poznać tajniki średniowiecznego rzemiosła, spróbować dawnych przysmaków, bawić się przy muzyce z epoki, podziwiać imponujące pokazy akrobatyczne czy pojedynki na miecze. Można też kupić oryginalne pamiątki.
W sierpniu podczas San Marino Etnofestivalu w mieście rozbrzmiewa tradycyjna muzyka z różnych stron świata. Trzeciego września San Marino obchodzi święto narodowe – dzień jest pełen atrakcji, których zwieńczeniem jest pokaz sztucznych ogni. W grudniu w mieście odbywa się jarmark bożonarodzeniowy i zabawa sylwestrowa. Będziemy mieć szczęście, jeśli uda nam się zobaczyć San Marino w śniegu, wygląda malowniczo, jak ze świątecznej pocztówki.
Co warto zobaczyć w okolicy?
Odwiedzając San Marino warto zwiedzić okolicę. Państwo położone jest w regionie w Emilia-Romania, który stanowi jeden z najpopularniejszych kierunków turystycznych w Europie. Nieopodal mieści się bliźniacze miasteczko San Marino – San Leo, o którym sam Umberto Eco powiedział, że to najpiękniejsze miasto we Włoszech. Według legendy zostało założone przez świętego Leona. Znajduję się w nim dużo zabytków, wartych zobaczenia, między innymi – klasztor Sant’Igne, katedra, kościół świętego Leona.
Jadąc do San Marino przejeżdża się przez Rimini – warto się tu zatrzymać. Historia miasta zaczyna się już w starożytności. Miasto może się pochwalić antycznymi zabytkami – Mostem Augusta, zwanym też Mostem Tyberiusza (wybudowanym w latach 14-21 n.e.) i Łukiem Augusta (wzniesionym w 27 roku p.n.e.). Oprócz tego Rimini słynie z przestronnych, piaszczystych plaż u wybrzeża Adriatyku.
Więcej o Rimmini przeczytasz w naszym artykule: Rimini – czy to najciekawszy kurort nad Adriatykiem?
