Kuchnia serbska, czyli co dobrego jedzą Serbowie?

Serbska kuchnia to mieszanka kulturowa, która czerpała inspiracje od sąsiednich państw. W tradycyjnym serbskim jedzeniu możemy odczuć wpływy innych krajów, takich jak Turcja, czy dawne Austro-Węgry. Dania opierają się głównie na mięsie mielonym z dużą ilością warzyw. Posiłek nie może się obejść również bez tradycyjnego serbskiego alkoholu, takiego jak wino jeżynowe czy rakija.

Kuchnia serbska – charakterystyka

Kuchnia serbska charakteryzuje się głównie mielonym mięsem i rybnymi zupami. Je się tam trzy posiłki – drugi jest najbardziej obfity. Przygotowuję się je najczęściej w domu ze zdrowych i naturalnych składników. Serbowie używają stosunkowo, mało przypraw, do mięsa dodają ziele angielskie i ewentualnie od czasu do czasu goździki. Tradycyjna zupa rybna zawiera czarny pieprz i mieloną paprykę.

Do najpopularniejszych dań w Serbii można zaliczyć potrawkę z grillowanego mięsa, nadziewane warzywa i kebaby. Wszystko przygotowywane od lokalnych gospodarzy i z naturalnych składników.

Serbia – jedzenie, które podbija serca

Jedzenie w Serbii zachwyca różnorodnością, można wśród popularnych dań odnaleźć powiązania z kuchnią polską. Przykładowo pierogi z kapustą, czy gulasz mięsny to również potrawy, które cieszą się powodzeniem w Serbii.

Sam proces jedzenia jest wart opisania. Długie godziny spędzone przy stole z bliskimi to najczęstszy widok w rodzinach serbskich. Oni kochają grillowane jedzenie, chociaż jeden posiłek w ciągu dnia musi być przyrządzony w ten sposób. Wybierając się do serbskich restauracji, trzeba spróbować ich lokalnych przysmaków, dużo jest mięsnych opcji głównie z baraniny. Plijeskavica to jedno z nich, czyli grillowany kotlet z baraniny, często uzupełniony dodatkami pod postacią sera, papryki czy boczku. Karnacze to cienkie kiełbaski podawane z popularnym sosem:

• ostrym
• czosnkowym
• śmietankowym

Wpływy tureckie w kuchni zauważymy na wielu płaszczyznach, popularne baklavy, czy inne słodkości goszczą również na serbskich stołach. Mięsne potrawy takie jak musaki, zapiekanki mięso-warzywnej, czy sarma, gołąbki w liściach z kiszonej kapusty to lokalny przysmak. Wszystkie te dania możemy zjeść w restauracjach, gdzie porcje są ogromne, a ceny serbskie bardzo przystępne. W okresach świąt w wielu domach na stołach goszczą całe prosięta czy jagnięta, upieczone na specjalnym różnie.

Serbska kuchnia – czego koniecznie trzeba spróbować?

Podstawą kuchni serbskiej są zdrowe składniki, proste przyprawy i duże porcje. Odwiedzając dany kraj, zdecydowanie warto spróbować jak najwięcej lokalnych dań, dzięki czemu wczujemy się w prawdziwy klimat bałkański.

Ajvar

Pasta z czerwonej papryki to idealne danie na przystawkę. Podawane w wersji na ostro lub łagodniejsza opcja z dużą ilością oleju; podstawę stanowi bakłażan i czosnek. Gęsty sos, który może pełnić funkcję smarowidła do chleba lub dipu do innych dań. Serbowie uwielbiają paprykę czerwoną, dlatego też wykorzystują ją w wielu daniach.

Ajvar – z czym jeść słynną pastę z papryki?

Pasta paprykowa do idealny dodatek do zup i dań mięsnych, dzięki swojej konsystencji nada się również do smarowania chleba. W tradycyjnej serbskiej kuchni ajvar przygotowuje się jesienią po zbiorach papryki, kiedy warzywo jest najlepszej jakości. Na początku się je piecze, potem obiera i mieli, na sam koniec gotuje. Tak przygotowaną paprykę stosuję się również, jako sos do makaronu.

Cevapcici – potrawa z mięsa mielonego

Typowym daniem bałkańskim są podłużne kotlety z mięsa mielonego z przyprawami. Znajdziemy je na każdym rogu i w typowych serbskich knajpach. Potrawa wywodzi się z Turcji i wolnym tłumaczeniu oznacza — małego kebaba. To mieszanka mielonych mięs z dużą ilością papryki, czosnku i pieprzu. Z gotowej masy formuje się podłużne kotlety, a potem się je grilluje. Danie jest znane i popularne w całych Bałkanach, w zależności od regionu przyjmuje inne nazewnictwo. W Serbii głównie nazywa się je Cevapcici lub Cecapi.

Cevapcici – z czym podawać?

Danie z grillowanego mielonego mięsa najczęściej podaje się w bułce z dużą ilością kajmaku i cebulki. Mimo to konfiguracji serwowania jest wiele, w jednych rejonach popularniejszą opcją jest przygotowanie sałatki i dodanie do niej Cevapcici, inni wolą to jeść na talerzu z frytkami. Sekretnym składnikiem dania jest ajvar, który idealnie podbija smak mięsa i dodaje wyrazistości. Sposób przyrządzenia również może być różny, tradycyjnie grilluje się kotlety, ale jeśli chcemy, można je przyrządzić w piekarniku czy na patelni.

Ser Sirene

Serbska kuchni składa się również z dużej ilości tłustych serów, które idealnie komponują się z mięsem czy warzywami. Ser Sirene swoją strukturą przypomina grecką fetę. Wykonane jest z mleka krowiego z dodatkiem owczego.

Ser jest podstawą tradycyjnej sałatki Szopskiej, nada się również do nadziewania papryki, czy podsmażenia z jajkami. Produkt najlepiej kupować na lokalnych targowiskach, ceny w serbskich sklepach dla Polaków nie są duże. Warto szukać serów z jak najkrótszym składem i krótka data ważności, takie będą miały najbardziej naturalny smak.

Kajmak bałkański

Kolejnym tradycyjnym daniem kuchni serbskiej jest ser kajmak, przygotowywany z niepasteryzowanego, niehomogenizowanego mleka, które swoją konsystencją przypomina masło. Cały proces przygotowania serbskiego kajmaku jest bardzo istotny. Zaczyna się od kilkugodzinnego gotowania mleka ze śmietaną. Na sam koniec zdejmujemy warstwę śmietany, która ma około 60% tłuszczu. Odstawiamy ją do fermentacji na kilka dni.

Kajmak najlepiej smakuje posmarowany na kromce jeszcze ciepłego chleba. Wykorzystywany jest również w daniach mięsnych lub do zagęszczania zup i gulaszy. Kajmak wywodzi się z Turcji, dopiero potem poprzez liczne wędrówki ludów, dotarł do Serbii. Aktualnie to najpopularniejszy dodatek do dań, przygotowywany jest w wielu rodzinach od podstaw.

Kajmak – cena

Jeśli zadajecie sobie pytanie: co warto kupić w Serbii? Zdecydowanie na tej liście powinien znaleźć się kajmak, ser o kwaskowatym posmaku. Proces przygotowania tego posiłku ma wieloletnią tradycję. Receptura jest przekazywana w każdej rodzinie z pokolenia na pokolenie. Będąc w Serbii, warto wybrać się do lokalnych targów, gdzie znajdziemy prawdziwy, świeży kajmak. W sklepach możemy trafić często na hermetycznie zapakowane sery, lepiej unikać takich produktów, gdyż mają niewiele wspólnego z tymi przygotowanymi w tradycyjny sposób.

Burek – potrawa na śniadanie w Serbii

Tradycyjnym daniem serwowanym na śniadanie jest serbski przysmak — burek. To zapiekanka składająca się z cienkich placków ciasta filo, podobnego do ciasta francuskiego, nadziewany:

• mięsem,
• serem,
• szpinakiem

Wywodzi się z Turcji, stąd też pochodzi nazwa, która w języku tureckim oznacza „zawijać”, przekąska wraz z czasem dotarła do innych krajów bałkańskich. W Serbii kupimy ja w piekarniach lub targowiskach. Jedna porcja takiej pity to około 250 gramów, danie syci na długo i popijane jest jogurtem naturalnym dla podbicia smaku.

Przygotowanie buraka nie należy do najtrudniejszych. Jedzenie serbskie w większości opiera się na łatwych i prostych przepisach z wykorzystaniem lokalnych produktów. Na samym początku trzeba przygotować ciasto do zapiekanki.

Składniki :

• mąka pszenna,
• woda,
• szczypta soli,
• smalec lub masło

Ewentualnie można kupić gotowe ciasto francuskie, które musimy tylko rozwałkować i przełożyć nadzieniem mięsnym lub warzywnym.

Proja

Kukurydziany chleb swoje początki miał w latach 50, kiedy kraj zmagał się z dużym kryzysem gospodarczym. Danie było tanie i szybkie w przygotowaniu, dlatego też ludzie na nim opierali większość posiłków. Składało się z mąki kukurydzianej, wody, smalcu i soli.

Z czasem proja zaczęła być udoskonalana, zwiększono ilość dodatków typu mięso, ser czy kajmak. W tradycyjnej wersji chleb smarowany był ajvarem lub kajmakiem. Wykorzystuje się go również jako dodatek do zup i popularnych w Serbii gulaszów mięsnych.

Pasulj – zupa serbska z fasoli

Serbia słynie z zamiłowania do zup. Jedną z popularniejszych jest właśnie zupa z fasoli, przypominająca trochę polską fasolkę po bretońsku. Sposobów przygotowania tego dania jest wiele, wszystko zależy od dodatków, jakie dobierzemy. Niektórzy dodają żeberka inni wędzoną kiełbasę, w zależności od upodobań smakowych. Klasyczna pasulja składa się z :

• pół kilograma fasoli białej lub czerwonej,
• 2 cebuli,
• 2 pomidorów,
• czosnku,
• marchwi,
• pół kilograma mięsa (żeberka lub kiełbasa)
• przypraw (liść laurowy, papryka mielona, pieprz, pietruszka)
• 2 łyżek maki do zagęszczenia sosu
• 2 łyżek oliwy

Fasolę gotujemy na małym ogniu przez pół godziny, dopiero potem dodajemy warzywa i przyprawy. Na samym końcu mąkę z papryką podsmażamy na oleju. Danie można podawać z tradycyjnym serbskim chlebem proja.

Bałkański alkohol, który warto kupić w Serbii

Bałkany charakteryzują się również dobrej jakości alkoholem, opartych na lokalnej produkcji. Będąc w Serbii, warto zostawić trochę miejsca w bagażu na kilka butelek tradycyjnych napojów wysokoprocentowych. Rodzajów i smaków jest na tyle dużo, że każdy koneser znajdzie coś dla siebie. Serbskie ceny alkoholi są dość przystępne, zdecydowanie tańsze niż w Polsce. Dlatego warto wspierać lokalne biznesy i kupować produkty na targowiskach od tutejszych przedsiębiorców. Oczywiście w większych sklepach również znajdziemy tego typu alkohole, ale często nie mamy tu pewności co do ich naturalnych składników. Sekretem bałkańskich napojów są naturalne, niepryskane owoce. Najczęściej w ich produkcji wykorzystuje się śliwki, morele czy jeżyny.

Kupinovo vino, czyli serbskie wino z jeżyn

Tradycja picia alkoholi w Serbii jest rozbudowana, zwłaszcza podczas długich zimowych wieczorów, wszyscy zbierają się przy wspólnym stole z butelką wina jeżynowego. To mocny trunek o dość ciężkim i gorzkawym posmaku. Wykonane jest ze zbieranych lokalnie jeżyn, cała procedura powstania wina jest bardzo istotna. Cena tego typu trunków jest stosunkowo niska, za jedną butelkę zapłacimy w granicach 10 – 12 zł, wino ma ciekawy smak i może być idealną pamiątką z podróży. W ofercie są dostępne również wina jeżynowe słodkie, które podpasują koneserom delikatniejszych smaków.

Serbska śliwowica. Bałkańska wódka ze śliwek

Oprócz wina popularna na Bałkanach jest również wódka ze śliwek, czyli serbska śliwowica. To trunek przygotowywany przez gospodarzy często w ich własnych domach. Wielu Serbów posiada do własnego użytku kazany, czyli sprzęt do pędzenia śliwowicy. Cały proces przygotowania trwa nawet do 3 miesięcy, gdyż trunek musi odleżeć swoje, by nabrał odpowiedniego smaku. Na początku z zebranych owoców usuwa się pestki i trzyma w beczkach z wodą, gdzie rozpoczyna się proces fermentacji. Kolejny etap do leżakowanie trunku w szklanych balonach przez 3 miesiące. Śliwowica ma od 30 do nawet 60 procent alkoholu.

Rakija

Tradycyjny alkohol serbski, który może być przygotowywany z przeróżnych owoców, takich jak winogrona, morele, gruszki czy pigwa. Są wersje z dodatkiem orzechów czy miodu, pędzi się je we własnych domach, dlatego rodzaj i smak jest kwestią indywidualną.

Proces powstania trunku ma głęboko zakorzenioną tradycję, często całe rodziny i sąsiedzi zbierają się do jednego gospodarza i razem przygotowują rakiję. Warto będąc w Serbii odwiedzić takie lokalne wytwórnie i od zaplecza zobaczyć jak przebiega cały proces.

Tradycja picia kawy

Ciekawostką jest fakt, iż to właśnie w Serbii rozwinęła się tradycja picia kawy, okazuje się, że nie tylko Włosi słyną ze swoich metod kawowych. Bałkany dużo na temat picia kawy zaczerpnęli od Turcji, już w XIV powstała pierwsza kawiarnia w Belgradzie. Po dziś dzień proces picia i parzenia kawy dla Serbów jest bardzo istotny. Domaca kafa, czyli domowa kawa jest przygotowywana na wzór napoju tureckiego. Różni się od kawy przyrządzanej w innych europejskich państwach. Podstawową zasadą jest gotowanie zmielonej kawy na małym ogniu i pozostawieniu jej do wrzenia. Dzięki tej metodzie napój zmienia smak i jest bardziej aromatyczny. Będąc w serbskich restauracjach, ciekawostką jest do, że do każdej kawy dostaniemy wodę w zestawie, a gdy wypijemy ją, często kelner przynosi nam dolewkę.

Kuchnia jugosławska a ceny w Serbii

Serbia to stosunkowo tani kraj, zwłaszcza jeśli chodzi o jedzenie, za które zapłacimy mniej niż w Polsce. Będąc na Bałkanach, warto posmakować ich lokalnej kuchni, odwiedzić targowiska, w których rozgrywa się całe życie. Restauracje oraz knajpy mają również przystępne ceny, a co ważne porcje nie należą do małych. Przykładowo porcja mięsa waha się w granicach 250 – 300 gram.

Za obiad dla jednej osoby z zupą i drugim daniem zapłacimy do 40 zł, w mniejszych miejscowościach ceny mogą być nawet o połowę niższe. Napoje i alkohole również nie należą do najdroższych, lokalne wina i śliwowice można zakupić u gospodarzy. Wielu Serbów zajmuje się produkcją trunków, są też małe lokalne przedsiębiorstwa, które można wspierać, kupując ich produkty.

Serbia to kraj o bogatej tradycji kulinarnej, wiele dań zaczerpnięto od sąsiadujących krajów. Zauważalny jest zwłaszcza wpływ tureckiej kuchni. Serbowie kochają grillowane jedzenie z dużą ilością warzyw i papryki czerwonej. Stawiają na wysokojakościowe produkty z lokalnych gospodarstw. Będąc na Bałkanach, grzechem by było nie spróbować ich kuchni i nie poznać tajników produkcji regionalnych alkoholi.