Kiedy słyszymy Rzym, jednymi z pierwszych skojarzeń stają się Watykan i Kaplica Sykstyńska. Słusznie, ponieważ i Watykan i Kaplica są ważnymi miejscami dla najpopularniejszej instytucji na świecie – Kościoła rzymskokatolickiego. W Watykanie oprócz najważniejszych miejsc rzymskokatolickiego świata można zobaczyć jeden z ciekawszych kompleksów muzealnych w Europie – Muzea Watykańskie.
Muzea watykańskie – informacje ogólne
Muzea Watykańskie powstały dzięki papiestwu, ponieważ są zbiorem dzieł sztuki, które otrzymali lub nabyli poszczególni papieże. Pierwszymi z nich byli Sykstus IV i Juliusz II. Ich następcy sukcesywnie powiększali muzealne zbiory. Zbiory publiczność może oglądać już od 1787 roku, co sugeruje, że Muzea Watykanu są jednymi z najwcześniej otwartych dla zwiedzających.
Kompleks składa się z:
- Pinakoteki – powstała za rządów Piusa IV. Znajdują się w niej zbiory dzieł sztuki pochodzących z wczesnego renesansu do XIX wieku. W jej salach można również zobaczyć kolekcję ikon bizantyjskich.
- Muzeum Pio-Clementino – kolekcja antycznych rzeźb, którą zebrali dwaj papieże – Klemens XIV i Pius VI.
- Gregoriańskie Muzeum Etruskie – połączone z Muzeum Egipskim. Znajdują się w nich dzieła znalezione na wykopaliskach, które prowadzono w Egipcie i Etrurii.
- Muzeum Misyjno-etnologiczne – w muzeum znajduje się 25 działów, które prezentują historię różnych religii, także z spoza Europy. By zobaczyć tę ekspozycję, grupa zwiedzająca musi się wcześniej umówić.
- Muzeum Chiaramonti – znajdują się tu antyczne rzeźby od I do III wieku p.n.e. jego założycielem był Pius VII.
W Muzeach znajduje się również obraz Jana Matejki podarowany przez autora papieżowi na 200-setną rocznicę bitwy pod Wiedniem.
Dojazd do Muzeów Watykańskich nie jest skomplikowany. Korzystając z metra należy wsiąść w kolejkę linii A, której jeden z przystanków znajduje się niedaleko wejścia do Muzeum. Mając bilet kupiony wcześniej można wejść, omijając kolejki przez wejście z bramkami i żółtą tabliczką. Przed wejściem trzeba przejść kontrolę osobistą.
Aby zwiedzić Muzea watykańskie bez większych problemów, najlepiej wybrać ubiór podobny do tego, w którym jest zwiedzana bazylika św. Piotra – zakrywający kolana i ramiona. Bermudy i T-shirty są odpowiednim ubiorem. Do muzeum nie można wnieść: szklanych opakowań, broni i materiałów niebezpiecznych dla życia lub zdrowia oraz alkoholu. W szatni należy zostawić plecaki i torby, duże parasole, sprzęt fotograficzny – statyw i kamery video, metalowe narzędzia.
Muzeum jest otwarte od poniedziałku do soboty w godz. 9.00–18.00, a w niedziele od 9.00–14.00. Przed wizytą w Muzeum warto zajrzeć na jego stronę www., ponieważ podawane są tam szczegóły i zmiany, np. godzin otwarcia. Kompleks najlepiej zwiedzać w porze obiadowej, ponieważ wtedy jest spokojniej. Na zwiedzanie należy przeznaczyć min. 3–4,5 godz. Z budynku trzeba wyjść najpóźniej 30 min przed zamknięciem.
Muzea watykańskie są zamknięte w dni świąt religijnych, np. święta wielkanocne czy Trzech króli oraz w niedziele poza ostatnią niedzielą w miesiącu. Od 17 kwietnia do 30 października (kalendarz na rok 2021 mógł się zmienić, warto sprawdzić na stronie www. muzeum) można wybrać się na wieczorne zwiedzanie muzeum. Wieczorne wejścia odbywają się najczęściej w godz. 19.00–23.00.
Muzeum watykańskie – bilety
Bilety do Muzeów Watykańskich można kupić zarówno online, jak i bezpośrednio w kasie muzeum. Wyjątkiem jest wieczorne zwiedzanie, na które bilet można zarezerwować i kupić tylko online. Cena rezerwacji jest wliczona w cenę biletu, która wynosi 12 euro (ulgowy) lub 21 euro (normalny). Od 2018 roku bilet można kupić za 17 euro. Koszt rezerwacji online wynosi 4 euro. Wejście do Kaplicy Sykstyńskiej nie jest biletowane osobno, ponieważ Kaplica jest częścią muzeum, nie ma również osobnego wejścia do kaplicy.
Kupując lub rezerwując bilety do muzeum warto sprawdzić, czy przysługuje nam bilet ulgowy. Do kupienia takiego biletu są uprawnieni:
- dzieci i młodzież w wieku 6–18 lat,
- studenci, którzy nie ukończyli 25 lat (ważna legitymacja studencka),
- grupy pielgrzymkowe (odpowiednie zaświadczenie z parafii lub diecezji),
- seminarzyści, zakonnicy, księża i siostry zakonne po okazaniu odpowiednich dokumentów.
Osoby niepełnosprawne nie mają możliwości kupienia biletu online, mogą go kupić tylko bezpośrednio w kasie muzeum. Bilety są bezzwrotne i wydawane tylko na dany dzień. Jeśli coś nam na dzień rezerwacji coś wypadnie i nie będziemy mogli pójść do muzeum, bilet przepadnie. Warto zachować bilet do muzeum, ponieważ dzięki niemu bilet do Ogrodów Watykańskich można kupić za 7 euro.
Muzea watykańskie za darmo
Są sytuacje i dni, w których Muzea Watykańskie można zwiedzić za darmo. Darmowe bilety do muzeum watykańskiego można otrzymać bezpośrednio w kasie. Mogą je nabyć:
- dzieci do 6 roku życia,
- osoba niepełnosprawna (znaczny stopień) po okazaniu odpowiedniego zaświadczenia,
- opiekun osoby niepełnosprawnej,
- wszyscy zwiedzający 27 września, czyli w Światowy Dzień Turystyki,
- dyrektorzy i inni pracownicy muzeów oraz agencji zajmujących się ochroną sztuki,
- dziennikarze rekomendowani przez Biuro Prasowe Stolicy apostolskiej lub Papieską Radę ds. Środków Masowego Przekazu,
- członkowie stowarzyszenia „Patrons of the Arts”.
Muzeum za darmo można zwiedzać w ostatnią niedzielę miesiąca poza tymi niedzielami, w które wypadają święta religijne.
Muzea watykańskie – zwiedzanie (wybrane wystawy)
Muzeum watykańskie to jeden z największych zbiorów dzieł sztuki na świecie, dlatego podczas zwiedzania warto skoncentrować się jedynie na najciekawszych wystawach i eksponatach. Które wystawy warto zobaczyć?
Muzeum Egipskie
Powstało w roku 1839 roku, a jego założycielem był Grzegorz XVI. W salach muzeum można zobaczyć egipskie zabytki pochodzące po części z Rzymu i po części z Tivoli. Muzeum jest podzielone na 9 pokoi, w którym można zobaczyć m.in.:
- napisy hieroglificzne na stelach i posągach,
- stele nagrobne i pamiątkowe,
- przedmioty związane z obrządkiem pochówku w starożytnym Egipcie,
- posągi faraonów,
- płaskorzeźby z asyryjskich pałaców.
Ciekawym miejscem na terenie muzeum jest Dziedziniec Szyszki, na którym ustawiono 4-metrową szyszkę z brązu. Wykonano ją prawdopodobnie, jako ozdobę do świątyni Izydy w I wieku n.e.
Sprawdź ranking: Najlepsze słuchawki bluetooth
Muzeum Pio-Clementino
Gabinet Masek, Sala Rotonda i Pomieszczenie Muz to jedne z najwspanialszych atrakcji Muzeów Watykańskich. Można w nich zobaczyć wazę z pałacu Nerona, czy Apollo Belwederskiego. Drugi z założycieli kompleksu – Juliusz II, czując odpowiedzialność za lud w każdym wymiarze jego życia, udostępnił swoje zbiory dzieł sztuki, a Pio Clementino, w którym znajduje się Dziedziniec Oktagonalny stało się jednym bardziej charakterystycznych punktów na planie muzeum. Jednym z pierwszych miejsc, w których pojawiły się dzieła był tzw. Dziedziniec Posągów. Stanęły na nim m.in.: Grupa Laokoona, Arno, Venus Felix oraz Perseusz. Te starożytne postacie to swoiste pokłosie ponownego odkrywania starożytnej sztuki w czasach renesansu.
Muzeum Etruskie
Muzeum powstało w 1837 roku z inicjatywy Grzegorza XVI. W 22 salach można zobaczyć przedmioty z wykopalisk z Etrurii. Są to m.in.:
- posągi z brązu,
- rzymskie i etruskie złocenia – głownie ozdoby,
- hellenistyczne urny na prochy,
- gliniane sarkofagi,
- ceramikę koryncką.
Pokoje Rafaela
Stanze Rafaela nazywane pokojami to 4 apartamenty projektu Rafaela. Znajdują się na drugim piętrze Pałacu Watykańskiego i są wypełnione żywą historią. Pierwszy apartament był miejscem obrad Sądu Najwyższego Stolicy Apostolskiej. Malowidła ścienne koncentrują się na pożarze Borgo. Drugi był pomieszczeniem, w którym odbywały się prywatne audiencje papieskie. Motywem przewodnim w tej sali jest cudowna ochrona Kościoła. Trzeci służył jako prywatne biuro i biblioteka, a czwarty był miejscem oficjalnych ceremonii.
Apartamenty Borgia
Rodzina Borgiów to jedna z najbardziej znanych w historii włoskich rodzin. Jej członkowie byli ważnymi osobistościami – od mecenasów sztuki przez polityków po papieża. Aleksander VI w swoim apartamencie przyjmował tylko najbliższe osoby i odprawiał dla ich prywatne msze. Jego apartament jest nazywany Salą Tajemnic Wiary i jest poświęcony kultowi Maryi. Na ścianach znajdują się sceny Zwiastowania, Wniebowzięcia, czy Zmartwychwstania. Niezwykle odmalowane cechy postaci i żywe kolory sprawiają, że ma się poczucie uczestniczenia w namalowanych scenach. Dodatkowo przepych apartamentów daje wrażenie niesamowitej oryginalności.
Kaplica Sykstyńska – zwiedzanie
Kaplica jest integralnym elementem Muzeum Watykańskiego. Podczas jej zwiedzania obowiązują zasady podobne jak w czasie zwiedzania bazyliki św. Piotra – strój zakrywający kolana i ramiona. Nie można jej odwiedzić, nie kupując biletu do muzeum watykańskiego. Nie ma również osobnego wejścia do kaplicy. Cena biletu wynosi tyle samo, co koszt wejściówki do Muzeum, czyli ok. 21 euro. Wybierając się do Kaplicy, trzeba pamiętać o tym, że kasy biletowe są zamykane na 2 godz. przed zamknięciem muzeum.
Zobacz także: Kaplica Sykstyńska i freski Michała Anioła
Ogrody watykańskie
Ogrody watykańskie to 23 hektary zielonych terenów w Watykanie. Rośliny zasadzone na jego terenie pochodzą z różnych części świata, znajdziemy w nich m.in.: palmy, figowce, akacje czy klony kanadyjskie. W ogrodach znajdują się fontanny, domki letniskowe, kapliczki i groty. Ich rola na przestrzeni wieków się zmieniała – były i są miejscem relaksu papieża, były miejscem polowań papieży z myśliwskim zacięciem lub po prostu zieloną oazą w tętniącym życiem mieście. Ogrody powstały w 1297 roku, kiedy papież Mikołaj III przeniósł się z Lateranu na wzgórze watykańskie. To jedno z miejsc, którego zwiedzanie jest dość kameralne, ponieważ mogą wchodzić małe grupy z przewodnikiem.
Ogrody można zwiedzić pieszo lub mikrobusem. Bilet do Ogrodów może kosztować ok. 33 euro. Trzeba pamiętać, że nie ma potrzeby kupowania dodatkowego biletu, ponieważ wejściówka do Muzeum i Kaplicy pozwala wejść do Ogrodów. Bilet ulgowy może kosztować ok. 24 euro. Bilet na objazd po Ogrodach kosztuje 37 i 24 euro.
