Na świecie istnieją miejsca, do których są bezwzględnie przypisane konkretne rzeczy. Jednym z nich jest Piza, którą wszyscy poznają przez krzywą wieżę. Niewiele osób wie jednak, że jest to dzwonnica tworząca zespół zabytkowy razem z trzema innymi średniowiecznymi, piskimi budowlami. To idealne miejsce, aby odkryć północne włochy. Co warto zobaczyć i jak Piza może Cię zaskoczyć, dowiesz się z poniższego artykułu. Nie zwlekaj i odkryj Średniowieczną Toskanię!
Kilka słów o Pizie
Spis treści
Piza to około 90- tysięczne miasto w Toskanii. Mimo swoich niewielkich rozmiarów jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych punktów na mapie Włoch. Pisa swoją sławę w dużej mierze zawdzięcza najsłynniejszej na świecie kampanili, czyli krzywej wieży w Pizie. Niewiele osób zdaje sobie jednak sprawę, że jest to tylko jeden z budynków zaliczany do dzieł architektury średniowiecznej, które musisz zobaczyć, odwiedzając Pizę.
Piza – atrakcje
Myśląc o atrakcjach w toskańskim mieście, pierwsza w głowie pojawia się krzywa wieża w Pizie. Niemniej, odwiedzając miasto, warto poświęcić uwagę innym dziełom architektury sakralnej, średniowiecznym murom miasta oraz dziełom renesansu, które na pewno pozostaną w Twojej pamięci. Poznaj zabytki Pizy!
Wieża w Pizie
Znajduje się na Campo dei Miracoli, nazywanym Polem Cudów. Wieża stanowi część średniowiecznego arcydzieła architektonicznego, w którego skład wchodzą katedra, cmentarz, baptysterium oraz kampanila, czyli dzwonnica znana jako krzywa wieża w Pizie. Wyodrębnienie dzwonnicy z bryły kościoła i utworzenie jej obok budynku było charakterystycznym zabiegiem włoskiej architektury czasów romańskich, gotyckich i renesansowych.
Ogromny plac otaczający budynki to zadbany trawnik, na którym możesz na chwile usiąść i zachwycić się monumentalnymi sanktuariami, od 1987 roku wpisanymi na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Czy Krzywa Wieża w Pizie jest krzywa?
Piska dzwonnica ściąga do miasta około 5 mln turystów rocznie, na co wpływ ma nie tylko wybitna architektura, ale także słynny przechył wieży. Już trakcie budowy zauważono, że wieża przechyla się na piaszczystym gruncie. Dziś wiadomo, że głównym czynnikiem wpływającym na odchylenie wieży od pionu był zbyt krótki czas, jaki dano fundamentom na „odstanie”. W konsekwencji rozpoczęcie prac budowlanych wywołało nierównomierne osiadanie gruntu, w miejscach, gdzie fundament nie zdążył odpowiednio się utwardzić.
Katedra w Pizie
Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, która znajduje się na Campo dei Miracoli jest arcydziełem romańskiej architektury. Budowla łączy w sobie elementy architektury klasycznej, arabskiej, bizantyjskiej i późnostarożytnej oraz stylu lombardzko-emilijskiego. Budowa rozpoczęła się w 1064 roku i trwała do XII wieku. Całe przedsięwzięcie zostało sfinansowane łupami z bitew morskich zdobytych przez Republikę Pizy na Morzu Śródziemnym oraz prywatnym i cesarskim darowiznom.
Katedra miała świadczyć o wielkości i potędze miejsca, jakim była Piza w średniowieczu. Budowa odbywała się w dwóch etapach, najpierw pod kierunkiem architekta Buscheto, głównego przedstawiciela romanizmu pizańskiego, następnie Rajnaldo.
Marmurowa fasada stanowi najbardziej ozdobny element katedry. Ponad 3 portalami znajdują się rzędy ślepych arkad, potęgujących wrażenie monumentalności budynku. Portale zdobią okalające je płaskorzeźby, front swoją formą przypomina greckie świątynie, przez zastosowanie frontonu. Wnętrze, zaprojektowane na planie krzyża łacińskiego składa się z pięciu naw; nawa główna została przyozdobiona dwoma rzędami masywnych, granitowych kolumn. Skrzyżowanie naw zwieńcza kopuła, dalej w głębi katedry znajduje się apsyda z mozaikowym dziełem Cimabue – Chrystus Pantokrator. Innymi dziełami zebranymi we wnętrzu świątyni jest Ambona Giovanniego Pisano, uznawana za arcydzieło włoskiego gotyku, a także grobowiec cesarza Henryka VII, wykonany przez Tina di Camaino ze Sieny.
W 1595 roku wnętrze katedry zostało zniszczone przez pożar, po którym zaczął się proces zastępowania zniszczonych dzieł nowymi i uważnego dekorowania wnętrza Duomo di Pisa.
Katedra razem z wieżą dzwonniczą, cmentarzem oraz baptysterium tworzy Piazza del Duomo, czyli zabytkowy zespół średniowiecznej architektury, widniejący na liście światowego dziedzictwa UNESCO.
Lwia Brama
Porta del Loene to jedna z dwóch głównych bram, wyznaczona w średniowiecznym murze okalających miasto i prowadząca do jego wnętrza. Znajduje się na północ od Porta Nuova, głównej bramy prowadzącej do miasta, w pobliżu Baptysterium. Lwią bramę utworzono w XII wieku, miała być symbolem mocy miejsca, do którego prowadziła. Jej nazwa wzięła się prawdopodobnie od rzeźby lwa znajdującej się przy bramie. Zaraz za brama czeka na ciebie żydowski cmentarz, jeden z najstarszych w Europie. Niektóre z grobów, przeniesione z już nieistniejących cmentarzy, liczą sobie ponad 800 lat.
Piza – gdzie zjeść?
Kuchnia Pizy to połączenie toskańskich smaków z morskim dziedzictwem byłej republiki. Spróbujesz tu wyśmienitego tapas, pochodzącego z Hiszpanii, w restauracji I Porci Comodi.
La Taverna Di Pulcinella to restauracją z tradycjami neapolitańskimi, które są przekazywane dalej z dbałością o zachowanie szczegółów w każdej przygotowywanej potrawie. Zachęcający może być również fakt, że tawernę chętnie odwiedzają mieszkańcy, co wpływa na ceny i jakość serwowanych potraw.
Dla fanów, prostych, włoskich smaków i potraw strzałem w dziesiątkę będzie pizzera Gusto al 129. Znajdziesz w niej najbardziej znane i podstawowe pizze jak margeritha czy diavola, a także wariacje na temat składników na cienkim cieście, na korę sam byś nie wpadł. Przyjście tutaj może być niemałą podróżą pośród smaków.
Na starym mieście wpadnij do Trattoria S. Omobono, aby spróbować tradycyjnych włoskich potraw, przygotowywanych na miejscu ze świeżo zakupionych na pobliskim targu produktów. Brachette alla renaiolo, czyli makaron z rzepą i wędzonym śledziem to dawny specjał toskańskiej kuchni. Nie ma lepszego miejsca, aby próbować pizańskich dań.
Będąc w Pizie, koniecznie spróbuj charakterystycznych dla regionu potraw, jak niesolony toskański chleb. Ser Pecorino, trufle san Miniato oraz pomidory Pisanello, które są produktami chronionymi, również podbiją Twoje kubki smakowe. Na spacer po Starym Rynku weź ze sobą orzeszki piniowe, aby w trakcie przechadzki pomiędzy średniowiecznymi zabudowaniami, poczuć smak Pizy.
Pamiętaj, aby przed wyjściem do restauracji sprawdzić godziny jej otwarcia. Zjedzenie czegoś na mieście przed 17 może być utrudnione czy nawet niemożliwe, ze względu na istniejącą w krajach śródziemnomorskich sjestę.
Zwiedzanie Pizy – pieszo czy środkiem transportu?
Najodpowiedniejszym sposobem na zwiedzanie Pizy jest robienie tego pieszo. Wiele ulic w mieście jest całkowicie wyłączonych z ruchu samochodowego, dodatkowo koszt parkingów miejskich może odebrać przyjemność z podróżowania. Wiekszosć zabytkowych atrakcji jest blisko siebie, poza tym zwiedzanie Pizy to głównie obserwowanie średniowiecznych kamienic i uliczek, które najłatwiej docenić w trakcie spaceru miastem.
Alternatywą dla chodzenia, szczególnie gdy zależy nam bardziej na czasie niż romantycznej, spacerowej aurze, mogą być wypożyczane, miejskie rowery. Ciclopi oferuje wypożyczanie rowerów po uprzednim wyrobieniu karty miejskiej (koszt takiej karty to 5 €, 1€ pozostaje do wydania; wyrobisz ją w punkcie informacji turystycznej). Po odbiciu karty i wypożyczeniu roweru możesz jeździć, ile chcesz, płacisz za ostateczny czas, na jaki wypożyczyłeś rower (od odbicia do ponownego przypięcia w wyznaczonej stacji). Pierwsze 30 minut korzystania z każdego roweru jest darmowe, kolejne pół godziny kosztuje 0,90€, trzecie -1,5€, a każde kolejne 2€.
Aby zwiedzić miasto bez pospiechu, mając okazje zobaczyć wszystkie najważniejsze zabytki i odrobinę wczuć się w klimat tego miejsca, wystarczą dwa, trzy dni. Piza nie ma wielu atrakcji, jednak aby prawdziwie doświadczyć piękna i kultury tego miejsca, trzeba w nim spędzić, chociaż chwile dłużej, niż spacerując od zabytku do zabytku.
Piza – ciekawostki
W XI wieku Piza była stolica istniejącej w średniowieczu Republiki Piza. Państwo istniało jako potęga morska na arenie międzynarodowej do 1284 roku, gdy zostało najechane, a Genueńczycy byli bliscy zniszczenia Pizy. Za koniec republiki uznaje się moment sprzedania terenów Florencji i całkowitego uzależnienia Pizy, w 1406 roku.
W okresie wczesnego średniowiecza Piza była jednym z lepiej rozwiniętych ośrodków handlowych, posiadającą własną flotę handlową i wojenną. Wiązało się to z wieloma osobami przybywającymi do miasta z różnych stron świata. Dzięki temu Pisa stała się miejscem spotkań wielu kultur, który miał wpływ na kulturę, kuchnie i sztukę toskańskiego miasta.
Baptysterium wchodzące w skład Piazza del Duomo jest niezwykle akustyczna za sprawą specjalnie ukształtowanej kopuły. Co jakiś czas można trafić na pokaz akustyki, przygotowany przez pracowników.
Jedną ze znanych osób pochodzących z Pizy był Galileusz. To tutaj dokonywał swoich pierwszych obserwacji i pomiarów związanych z ruchami planet, Układem Słonecznym i teoria heliocentryczną. Innymi znanymi osobami z Pizy byli Leonardo Fibonacci, Nicola i Giovanni Pisano.
Akcentem sztuki nowoczesnej w Pizie jest mural znanego artysty Keitha Haringa „Tuttomondo”. Znajdziesz go z tyłu kościoła Sant’Antonio.
Piza to miejsce „jednego zabytku”, co jest bardzo krzywdzącym podejściem dla wielu miast na świecie. Krzywa wieża bez wątpienia jest niepowtarzalnym wydarzeniem na skalę światową, a rzeczy, które zachwycą Cię w Pizie, jest znacznie więcej. Odwiedzając miejsca znane z jednego, „flagowego” spróbuj się przełamać i chociaż przejść kilkoma uliczkami, dzięki czemu lepiej poznasz miejsce, w którym jesteś, a także zapamiętasz na dłużej. Pisa to wspaniałe miejsce na weekendowy odpoczynek i kilka chwil oddechu od ciągłego biegu, w którym czas magicznie spowalnia, a Ty możesz cieszyć się esencją przeszłości, zamkniętą w murach miasta.
