Kuchnia libańska to prawdziwy kalejdoskop smaków. Składa się na nią mnogość świeżych warzyw, aromatyczne mieszanki przypraw, ziół oraz mięso, między innymi jagnięcina. Libańczycy uwielbiają ciecierzycę i chętnie wykorzystują ją jako składnik wielu dań, dlatego, jeśli wybierasz się na wakacje do jednego z krajów Bliskiego Wschodu, nie sposób przejść obojętnie obok hummusu i falafela. Sprawdź, jakich dań z libańskiego menu koniecznie musisz spróbować!
Kuchnia libańska – charakterystyka smaków
Libańskie specjały charakteryzują się dużą ilością warzyw oraz bardzo powszechnym dodatkiem w postaci pity, czyli pszennych, wypiekanych placków. Są lekkie, wzbogacone o aromatyczne zioła, przyprawy i sosy. Kuchnia Libanu jest różnorodna smakowo, a jej dania kolorowe i wyraziste. Rozmaite warianty sałatek, falafel oraz kasze spodobają się w szczególności wegetarianom. Na miłośników mięsa czekają potrawy na bazie jagnięciny, wołowiny lub baraniny, zazwyczaj grillowane. Standardowy posiłek libański składa się z trzech dań – sałatki, zupy oraz nieco bardziej sycącego dania głównego. Po daniu głównym Libańczycy raczą się deserem, najczęściej w postaci baklawy, o której dowiesz się więcej w dalszej części artykułu.
Libańczycy lubują się w przystawkach – zarówno na ciepło, jak i zimno. Należą do nich przede wszystkim różne pasty, wśród których prym wiedzie znany już niemal w każdym kraju hummus. Z libańskiej kuchni unosi się aromat cynamonu, tymianku i kminku oraz orzeźwiające nuty cytryny i mięty. Często wykorzystuje się sumak, czyli nieco cierpką przyprawę o smaku przypominającym cytrynę. Popularną mieszanką przypraw na Bliskim Wschodzie jest także za’atar, składający się ze zmielonego tymianku, prażonego sezamu oraz wcześniej wspomnianego sumaku. Wykorzystuje się go niemal do każdego typu dań, począwszy od mięs, ryb i grillowanych warzyw, aż po zupy, sałatki oraz pasty. Jeśli lubisz intensywne smaki oraz potrawy z dużą ilością przypraw i ziół, specjały kuchni libańskiej z pewnością przypadną Ci do gustu.
Top 10 libańskich smaków
Libańskie smaki są lekkie, aromatyczne i różnorodne. Kraj powstał na dawnych terenach Fenicji, a następnie przez kilkaset lat znajdował się pod panowaniem Imperium Osmańskiego. Wpływy innych krajów niosły za sobą zapożyczenia kulinarne, w tym między innymi daktyle i ryż z Fenicji oraz jagnięcinę z Imperium Osmańskiego. Francuska okupacja podczas I wojny światowej również wpłynęła na kuchnię libańską, zostawiając po sobie zwyczaj jedzenia croissantów i deserów z karmelem. Dania kraju Bliskiego Wschodu są więc niezwykle zróżnicowane i niemal każdy jest w stanie wybrać przysmak, który sprosta jego preferencjom kulinarnym. Przedstawiamy 10 wyjątkowych specjałów kuchni libańskiej, obok których nie można przejść obojętnie, spędzając wakacje na Bliskim Wschodzie.
Libański hummus
Klasyczna wersja hummusu to mieszanka ugotowanej i zmiksowanej ciecierzycy, czosnku oraz tahini, czyli pasty sezamowej. Całość jest obficie skrapiana sokiem z cytryny. Najczęściej podaje się go z pitą lub jako dodatek do warzyw w formie dipu. Według legend przepis na hummus opracował muzułmański sułtan Saladyn podczas wypraw krzyżowych. W rzeczywistości wiele państw wciąż prowadzi spór o to, które z nich może szczycić się wynalezieniem przysmaku, a najwcześniejsze wzmianki o hummusie sięgają już XIII wieku. Bez względu na to, czy hummus zawdzięczamy Saladynowi czy receptura powstała na terenie któregoś z krajów Bliskiego Wschodu, pasta z ciecierzycy stała się specjałem popularnym niemal na całym świecie.
Falafel
Falafel to niezwykle popularna potrawa krajów arabskich, bardzo często serwowana w ulicznych budkach z jedzeniem również w Europie. Tak, jak w przypadku hummusu, głównym składnikiem falafela jest zmielona ciecierzyca. Miesza się ją z czosnkiem i cebulą oraz przyprawia mieszanką 7 libańskich przypraw (czarny pieprz, ziele angielskie, goździki, gałka muszkatołowa, cynamon, kolendra i imbir). Następnie kulki falafela są smażone na mocno rozgrzanym tłuszczu. Można go jeść samodzielnie lub wraz ze świeżymi warzywami. W ulicznej wersji falafel podaje się w picie, w towarzystwie pokrojonych ogórków, pomidorów oraz pasty tahini.
Kibbeh nayi
Kibbeh nayi nazywany jest narodową potrawą libańską. Przyjmuje formę tatara z surowej jagnięciny lub koziego mięsa z kaszą bulgur. Jako Kibbeh określa się również mięsną, grillowaną kulkę w formie szaszłyka, nadziewaną cebulą i orzeszkami piniowymi. Najczęściej jest podawana wraz z pitą i sosem jogurtowo-czosnkowym. Swój charakterystyczny smak Kibbeh nayi zawdzięcza specjalnej mieszance przypraw, składającej się między innymi z pieprzu, ostrej papryki, cynamonu, kolendry oraz goździków. Takie zestawienie nazywane jest baharatem, który po arabsku oznacza po prostu „przyprawę”. Końcowym etapem przyrządzania kibbeh nayi jest skropienie potrawy dużą ilością oliwy.
Tabbouleh
Kolorowa sałatka z drobno posiekanych warzyw i kaszy burglur to właśnie Tabbouleh. Jej najprostszą wersją jest połączenie natki pietruszki, ogórków, pomidorów, cebuli i czosnku. Libańczycy często dodają do niej również czerwoną paprykę oraz szczypiorek. Warzywa miesza się z wcześniej wspomnianą kaszą, oliwą, sokiem z cytryny oraz liśćmi mięty. Tabbouleh jada się jako mezze. Tym mianem Libańczycy określają wszelkiego rodzaju przystawk. Przekąski podaje się zarówno na ciepło, jak i w postaci zimnych dań, na przykład sałatek czy pokrojonych warzyw. Tabbouleh może być również serwowane w postaci lekkiego, samodzielnego posiłku. W restauracjach, specjalizujących się w daniach kuchni libańskiej można spotkać różne odmiany Tabbouleh, na przykład z dodatkiem granatu lub papryczek chili.
Fattoush
Bogata w warzywa kuchnia libańska ma do zaoferowania wiele rodzajów sałatek, a jedną z nich jest fattoush. To dość prosta mieszanka warzyw z natką pietruszki i miętą. Do sałatki dodaje się podsmażoną pitę. Przepis na fattoush jest bardzo często modyfikowany, ale jego podstawowa wersja składa się z ogórków, pomidorów, rzodkiewki, cebuli i sałaty. Całość jest przyprawiana sumakiem, który nadaje sałatce delikatnie cierpkiego, kwaskowatego smaku. Danie zazwyczaj serwuje się jako mezze, jednak sałatka sama w sobie może stanowić lekki posiłek, idealny na gorące dni.
Baba ghanouj
Baba ghanouj to mezze w postaci pasty z bakłażana, który uprzednio jest przypiekany nad ogniem, nadając potrawie charakterystycznego aromatu. Dip powstaje dzięki połączeniu bakłażana z tahini (pasta z sezamu), oliwą z oliwek oraz czosnkiem. Libańczycy przyprawiają pastę wcześniej wspomnianą mieszanką za’atar z sumakiem i skrapiają sokiem z cytryny. Nie powinien dziwić fakt, że baba ghanouj tak, jak znaczną część libańskich potraw, podaje się wraz z pszennymi plackami pita oraz pietruszką bądź kolendrą. Libański dip można w prosty sposób wykonać samodzielnie w domu, opiekając bakłażana nad palnikiem kuchenki, a następnie piekąc go z resztą drobno posiekanych składników.
Marynowane liście winogron
Marynowane liście winogron, nadziewane farszem z ryżu, mięsa lub gotowanych warzyw w krajach Bliskiego Wschodu bardzo często podaje się jako przystawkę. Warak-enab Jasmeen, bo tak brzmi libańska nazwa specjału, wyglądem przypomina mniejszą wersję znanych nam gołąbków. Warzywny warak z dodatkiem soczewicy i mieszanki aromatycznych libańskich przypraw to świetna propozycja lekkiej przekąski dla wegetarian.
Kofty z baraniny
Kofty to szaszłyki z mielonego mięsa, które można spotkać w jadłospisach kuchni południowoazjatyckiej, kaukaskiej, bałkańskiej i środkowoazjatyckiej. W krajach Bliskiego Wschodu, w tym w Libanie również serwuje się kofty (Libańczycy określają je „kaftami”), najczęściej robione z mielonej baraniny, ale można spotkać także wersje jagnięce. Do mięsa dodaje się cebulę, czosnek świeży imbir oraz drobno posiekaną pietruszkę. Całość można doprawić typowymi dla kuchni libańskiej przyprawami – kuminem, cynamonem, papryką i kolendrą. Libańskie kafty najczęściej podawane są ze świeżymi, pokrojonymi warzywami oraz pitą.
Layali
Po spróbowaniu najważniejszych przystawek i dań głównych libańskiej kuchni czas na desery. Jednym z nich jest layali lubnan, co w dosłownym tłumaczeniu z języka arabskiego oznacza „libańskie noce”. Deser podawany na zimno ma postać puddingu z kaszy manny i mleka, polanego syropem różanym lub z kwiatów pomarańczy. Wierzch zazwyczaj posypuje się pistacjowymi wiórkami. Layali jest deserem stosunkowo prostym w wykonaniu. Klucz do jego prawidłowego przygotowania stanowi bardzo dokładne wymieszanie gotujących się składników, a następnie ich ostudzenie w lodówce. Finalnie layali ma mieć stałą, nieco budyniową konsystencję.
Baklawa
Baklawa jest bardzo popularnym ciastem również w Turcji i Grecji, jednak jej libańska wersja jest nieco mniej słodka. Deser stanowi wiele warstw cienkiego ciasta filo o prostym składzie – mąka, woda oraz olej. Warstwy nasącza się w syropie cukrowym z wody różanej lub kwiatów pomarańczy i przekłada orzechami. Do libańskiej baklawy wykorzystuje się pistacje, nerkowce, orzechy włoskie, piniowe lub migdały. Ciasto jest chrupkie i ma intensywny, słodko-orzechowy smak.
Popularne napoje w Libanie
Libańczycy bardzo chętnie piją zarówno herbatę, jak i kawę. Ciepłe napoje są niezwykle aromatyczne dzięki zamiłowaniu mieszkańców Bliskiego Wschodu do kardamonu, który charakteryzuje się korzennym, cytrynowo-imbirowym smakiem. W Libanie można wypić również piwo – zarówno w wersji koncernowej, jak i kraftowej. Wyjątkowa lokalizacja kraju w okolicach Morza Śródziemnego skutkuje klimatem, sprzyjającym uprawie winorośli. Dzięki temu w Libanie napijesz się również dobrej jakości win, które wyróżniają się nutką egzotycznego smaku. Mieszkańcy Libanu pijają także soki ze świeżo wyciskanych owoców oraz koktajle mleczne. Poniżej przedstawiamy kilka z najpopularniejszych libańskich napojów.
Arak
Najpopularniejszym napojem wysokoprocentowym w Libanie jest Arak. Jego tradycyjna wersja powstaje na bazie destylacji anyżu i sfermentowanego soku z winogron. To mocny alkohol, który pije się po uprzednim rozcieńczeniu z wodą, na skutek czego Arak zmienia kolor z bezbarwnego na biały. Arak swoim anyżowym smakiem przypomina greckie Ouzo oraz turecką wódkę Raki. Ze względu na mleczno-białe zabarwienie oraz wysoką zawartość alkoholu (od 40 do 80%). Arak nazywany jest w Libanie „lwim mlekiem”.
Herbata miętowo – cynamonowo – kardamonowa
Libańska herbata jest aromatyczna i bogata w dodatki. Najczęściej do naparu z czarnej herbaty dodaje się liście mięty, duże ilości cynamonu i kardamon. Taki napój o korzennym smaku jest niezwykle esencjonalny i rozgrzewający, jednak wbrew pozorom równie dobrze gasi on pragnienie. Do naparu Libańczycy dodają również anyż, pomarańczę, sok z cytryny oraz miód.
Jallab
Jallab to słodki i jednocześnie orzeźwiający napój owocowy. Powstaje z melasy z winogron, daktyli oraz wody różanej. Bardzo słodki syrop jest rozcieńczany oraz chłodzony przy pomocy dużej ilości kruszonego lodu. Podaje się go z rodzynkami oraz orzechową posypką – piniową lub pistacjową.
Kawa po libańsku
Libańska kawa ma wszelkie zalety arabskiego sposobu parzenia kawy. Jest niezwykle aromatyczna i mocna. Bardzo często dodaje się do niej kardamon, który nadaje wyrazistego, korzennego smaku. W stolicy Libanu – Bejrucie będziesz miał okazję napić się wielu rodzajów kawy, w tym tureckiej wersji napoju, przygotowanego z palonych, drobno zmielonych ziaren kawowca, podawanych w małej filiżance z dodatkiem cukru. Jednak w Libanie bez problemu napijesz się także współczesnych wersji kawy z mlekiem czy espresso.
Kuchnia Libanu potrafi zachwycić wielowątkowością. Dania z baraniny i jagnięciny z pewnością przypadną do gustu mięsożercom, natomiast wegetarianie mogą wybierać z całego wachlarza sałatek, dipów, kasz oraz potraw z roślin strączkowych. Co więcej, doceniane na całym świecie libańskie specjały są serwowane również w restauracjach europejskich. Dzięki temu będziesz mógł spróbować kawałka Libanu bez konieczności podróży na Bliski Wschód!