Jak wygląda Chiński Nowy Rok?

Największa, najbardziej znana i hucznie obchodzona uroczystość w kulturze chińskiej to powitanie Nowego Roku. Okazja ta sprzyja odwiedzaniu rodziny i spędzaniu czasu wśród najbliższych. Tradycja obchodów nadejścia Nowego Roku w Chinach wiąże się bezpośrednio ze Świętem Wiosny, które przypada późną zimą – w styczniu lub lutym. Świętowanie rozpoczyna się wraz z nowiem księżyca, a kończy podczas pełni, Świętem Latarni.

Kalendarz Chiński – kiedy przypada Nowy Rok w Chinach?

Nowy Rok w Chinach obchodzony jest zgodnie z kalendarzem księżycowym, tak jak większość innych chińskich świąt, dlatego też jest to święto ruchome i każdego roku przypada na inny dzień. Kiedy jest chiński Nowy Rok? Celebrowanie, w zależności od danego roku najczęściej odbywa się w okresie od 21 stycznia, do 20 lutego. W 2021 roku Nowy Chiński Rok rozpoczął się 21 stycznia i potrwa do 11 lutego 2021 roku.

Święto Wiosny i historia Chińskiego Nowego Roku

Tradycja wielkiego świętowania Nowego Roku w Chinach sięga pamięcią kilku tysiącleci. Historia pokazuję, że na przełomie wielu chińskich lat, wielkie dynastie celebrowały święto to na różne sposoby, wnosząc nowe zwyczaje. Zaczynając od dynastii Shang obchody Święta Wiosny związane były z oddawaniem czci przodkom, z kolei dynastia Zhou wykonywała wówczas prace polowe. Huczne obchody nadejścia Nowego Roku zawdzięcza się dynastii Han, która zapoczątkowała tradycję fajerwerków, wykorzystując w tym celu podpalone pędy bambusa. Po raz pierwszy ustanowiono wówczas datę obchodów Nowego Chińskiego roku na pierwszy dzień miesiąca kalendarza księżycowego, a tradycja ta trwa do dnia dzisiejszego. Od tamtych czasów świętowanie zyskiwało coraz większą popularność wśród chińskiej ludności, a każda kolejna dynastia wprowadzała coś nowego – od spotkań w rodzinnym gronie, po użycie wybuchowych petard.

Noworoczne legendy chińskie

Według pradawnych podań obchody Święta Wiosny wiążą się z mityczną bestią Nian, która siała spustoszenie wśród dawnej ludności. Historia o potworze przekazywana była na przestrzeni wieków, w postaci wielu legend, które różnią się, ale wszystkie łączy jedno przesłanie. Jedna z nich przedstawia Nian, jako bestię z wielką paszczą, która wzbudzała grozę i zjadała jednorazowo ogromną liczbę swoich ofiar. Gdy Chińczycy byli bezsilni, z ratunkiem pojawił się odważny starzec proponujący potworowi rozwiązanie, polegające na pożarciu innych bestii zamiast bezbronnych ludzi. Groźnego potwora zaintrygowało wezwanie starca, któremu się przychylił i wykonał. Po tym wydarzeniu, starzec zniknął, odjeżdżając na grzbiecie Nian, a pozostałe groźne stworzenia wróciły do lasu. Zanim odjechał nakazał ludności wywieszanie w oknach i drzwiach ozdób z czerwonego papieru, podczas końca każdego roku, co ma zapewnić odstraszenie bestii, gdyż kolor ten wywołuje wśród nich strach. Starca ogłoszono nieśmiertelnym bogiem, a wśród ludzi zapanował spokój i radość.

Inne podanie ukazuje w roli bohaterów mieszkańców wioski atakowanej przez groźną bestię, którzy aby się z nią uporać, w czasie bezksiężycowej nocy, postanowili wygnać potwora poprzez hałasowanie. Głośno uderzali w bębny, gongi i podpalali bambusowe pędy, które pękając, wydawały głośny dźwięk. Ogłuszona i zmęczona bestia upadła, a mieszkańcy szybko ją dobili. Od tego wydarzenia, w zwyczaju obchodów Nowego Roku wystrzeliwuje się fajerwerki, a dookoła domów wywiesza ozdoby, odstraszające złe bestie.

Trzecia wersja legendy głosi, że bestia Nian przybywała pierwszego dnia nowego roku do osad i wyjadała całe zgromadzone jedzenie, a nawet mieszkańców. Aby uchronić się przed potworem wystawiano pożywienie przed drzwiami domostw. Mieszkańcy, w obawie przed potworem skrywali się całą zimę, aż pewnego dnia dowiedzieli się, że bestia boi się trzech rzeczy: czerwonego koloru, ognia i hałasu. Szykując się na nadejście nowego roku wywieszali przy domach czerwone lampiony i ozdoby oraz wystrzeliwali petardy. Od tego czasu potwór nigdy nie powrócił już do wioski. Obecnie słowo „nian” związane jest z obchodami Święta Wiosny. Funkcjonuje także wyrażenie „guo nian”, które mówi o celebrowaniu Nowego Roku, ale nawiązując do legend, może oznaczać „przetrwać atak potwora”.

Chiński Nowy Rok – jakie zwierzę jest zodiakiem roku 2020?

Chiński kalendarz, w porównaniu do kalendarza gregoriańskiego różni się nie tylko inną datą rozpoczęcia nowego roku, ale posiada także swój oryginalny układ znaków zodiaku, którym Chińczycy przypisują znaczenie poszczególnych osobowości. Każdy cykl zajmuje aż 60 lat, bowiem składa się z 12 zodiaków, którym odpowiadają postacie zwierząt, a do każdego z nich, co 5 lat przypisywany jest inny żywioł. Czas królowania jednego zodiaku przypada na jeden rok kalendarza księżycowego. Wśród postaci zwierząt odpowiadającym zodiakom wyróżnia się: szczura, bawoła, tygrysa, królika, smoka, węża, konia, kozę/owcę, małpę, koguta, psa i świnię. Z kolei według chińskiej astrologii istnieje pięć żywiołów, którym odpowiadają planety: Wenus – metalowi, Jowisz – drewnu, Merkury – wodzie, Mars – ogniu, Saturn – ziemi. Kolejność występowania zwierząt w chińskim horoskopie jest stała i powszechnie znana przez mieszkańców tego kraju.

Chiński rok Szczura

Dnia 21 stycznia świętowano obchody nadejścia Nowego Roku. Który rok jest teraz w Chinach? Przyjmuje się, że ten sam jak w pozostałych rejonach świata, jednak księżycowy chiński kalendarz zapoczątkował obecnie rok szczura, któremu przypisany jest żywioł metalu. Jest to znak, który rozpoczyna cały zodiakalny chiński cykl. Szczurowi przypisuje się cechy przywódcze, jest aktywny i spostrzegawczy. Osoby urodzone pod tym znakiem są inteligentne, szczere i uczuciowe, lubią być w centrum wydarzeń, ale chodzą własnymi ścieżkami. Co ma przynieść rok metalowego szczura? Czas ten będzie bardzo zmienny. Mogą pojawić się kłopoty mentalne i stresy, ale szczur sprzyja powrotowi do życia w rodzinie, a wiele osób, w tym okresie odważy się na coś nowego.

Rok Tygrysa – kiedy przypada?

Tygrys jest trzecim pod względem kolejności znakiem zodiaku, występującym w chińskim horoskopie. Łatwo obliczyć więc, że za dwa lata w 2022 roku świętować można będzie jego nadejście, a towarzyszyć mu będzie żywioł wody. Rok ten według astrologów ma być pełen nowości, spontaniczności i determinizmu, a element wody przywoła życiową energię, dojrzałość i wielkie emocje.

Inne chińskie zwierzęta oznaczające zodiaki

• Bawół – jest to drugi znak w zodiakalnym cyklu chińskiego horoskopu. Cechuje go duża odporność psychiczna, dzięki której realnie spogląda na świat. Jego natura nie pozwala mu na odpoczynek, więc przeciwstawia się wszystkiemu, co wiąże się z lenistwem i biernością.
• Królik – osoby spod tego znaku doskonale wiedzą, czego chcą od życia. Królik niezwykle ceni sobie luksus i komfort, dlatego trudno sprostać jego oczekiwaniom. Bywa rozrzutny, lecz nawet jeśli dużo posiada, często brakuje mu czegoś do pełni szczęścia.
• Smok – to przedstawiciel dobrej zabawy, który świetnie odnajduje się w towarzystwie. Posiada wielu przyjaciół i prowadzi luźny styl życia. Jeśli za trud jego pracy, ktoś ofiaruje mu pokaźne wynagrodzenie, chętnie podejmie nawet najcięższe wyzwania.
• Wąż – przedstawia osobę skrytą, która w celu osiągnięcia własnego zadowolenia skłonna jest wykorzystać ku temu inne osoby. W zależności od roku urodzenia, niektóre zodiakalne węże bywają zbyt ufne, przez co mogą stać się innych.
• Koń – zodiak ceniący sobie wolność i niezależność. Posiada wojowniczą naturę i często wyznacza sobie ogromne cele, które następnie realizuje z dużym wysiłkiem.
• Koza/Owca – to osoba, wiedząca jak się zawsze zachować o dużym wyczuciu stylu. Uchodzi za perfekcjonistkę, przez co osiąga duże zyski. Lubi znajdywać się w centrum uwagi i robi wszystko, by osiągnąć to, czego pragnie i zostawić coś po sobie.
• Małpa – osoby spod tego znaku uznawane są za dusze towarzystwa. Bez trudu potrafi rozweselić współtowarzyszy i jest osobą, na której można polegać.
• Kogut – optymistyczny marzyciel, który potrafi zarazić innych swoją pozytywną energią i postrzeganiem świata.
• Pies – zodiak wierny i odpowiedzialny. Służy pomocą i dobrą radą, a jego życiową misją jest niesienie dobra.
• Świnia – znak zamykający cały zodiakalny cykl. Cechuje go największe szczęście, ze wszystkich znaków zodiaku. To optymista, który bierze życie takim, jakim jest.

Nowy Rok Chiński i masowy powrót do domu

Kiedy jest Chiński Nowy Rok, większość mieszkańców wraca do swoich rodzinnych domów i bliskich, a z tego powodu wynika wiele utrudnień. Większa część Chińczyków nie wyrusza w odległe wyjazdy, ale faktem jest, że w tym okresie naród ten odbywa nawet 3,5 miliarda różnych podróży. Jest to coroczna, największa taka migracja wewnątrz jakiegoś państwa. Szacuje się, że około 250 milionów ludzi mieszka lub pracuje w miejscu innym, niż to, w którym posiada rodzinny dom. Z przewiezieniem takiej ilości mieszkańców nie poradziłaby sobie żadna komunikacja, dlatego już na około dwa tygodnie przed planowanym świętowaniem wielu Chińczyków powraca do swoich rodzin.

Tradycje chińskie w Nowy Rok

Przez wiele chińskich lat obchodom związanym z nadejściem Nowego Roku towarzyszy wiele tradycji, wywodzących się ze starożytnych czasów. Dla Chińczyków jest to najważniejsze święto całego roku i doskonała okazja do świętowania w gronie rodzinnym. Z dużym wyprzedzeniem przygotowania rozpoczynają się od dokładnych i generalnych porządków. Nowy Rok rozpoczyna nowe życie, jak wyznają Chińczycy i ważne jest, aby odpowiednio oczyścić umysł i ciało, a najlepiej można przygotować się do tego, zaczynając od wysprzątania domostwa.

Podczas przywitania Nowego Roku należy mieć czystą głowę i pozytywne nastawienie. Istnieje jeden zwyczaj, którzy Chińczycy obchodzą pod koniec ostatniego miesiąca starego roku i zgodnie z nim, wyprawiają ceremonię religijną, podczas której żegnają się z bogiem jedzenia, paląc jego wizerunek. Następnie, z nadejściem noworocznego święta w Chinach ponownie zakupują obraz przedstawiający bożka, który będzie gościł w ich domu, do kolejnego roku. Do noworocznych tradycji należy dekorowanie domu. Gdy dom jest odpowiednio przygotowany, mieszkańcy wywieszają różne świąteczne ozdoby, które najczęściej są koloru czerwonego. Najbardziej znane i dostępne z nich to: lampiony, plakaty z symbolami, czerwone wstążki, które wywiesza się przeważnie w oknach lub na drzwiach. Wystrzeliwanie kolorowych fajerwerków zgodnie z tradycją przynosi szczęście w kolejnym roku i odgania złe duchy. Pierwotnie według legend, do tego celu wykorzystywano podpalone pędy bambusa, które pękały, wydając głośny dźwięk. Następnie z postępem technologii i rozwojem pirotechniki zastąpiono je wywołującymi świetlne, huczne efekty fajerwerkami. Do tradycji związanych z Chinami i ich świętem należy także uwiecznienie na fotografii całej rodziny, wśród której środkowe miejsce zajmuje najstarszy jej członek.

Noworoczna uczta

Duże znaczenie dla mieszkańców Chin ma zjedzenie wspólnej sylwestrowej kolacji w gronie najbliższych. Ważne jest, że spotykają się wszyscy członkowie rodziny, szczególnie Ci, którzy na co dzień nie mieszkają w domu rodzinnym. Suto zastawiony stół to obowiązek takiej uczty, a na nim znajdują się najczęściej dania rybne i tradycyjne pierożki przygotowywane specjalnie na tę okoliczność. Obecność tych dwóch potraw symbolizuje dobrobyt w rodzinie. Takiej kolacji często towarzyszy także obdarowywanie się prezentami.

Huczne obchody

Chińczycy świętują nadejście Nowego Roku przez czas dwóch tygodni, a okolicznościom tym towarzyszą liczne parady i pochody. Gra głośna muzyka, uderza się w gongi i bębny, a niebo oświetlają błyski fajerwerków. Na ten czas każdy mieszkaniec stara się wyglądać jak najlepiej, korzystając wcześniej z usług fryzjera lub kosmetyczki. Całe społeczeństwo raduje się, bawi i tańczy, wchodząc w nowy okres z dobrym nastawieniem i pozytywną energią.

Tradycyjne stroje w Chiński Nowy Rok

Ważnym elementem świętowania, niewątpliwie jest wyjątkowy ubiór. Podczas obchodów święta Nowego Roku Chińczycy ubierają szykowne, tradycyjne stroje. Kobiety zakładają suknię Cheongsam – bogatą w zdobienia, dopasowaną sukienkę, z podwyższeniem wokół szyi. Dla mężczyzn natomiast przewidziany strój to długa koszula i mandaryńska kurtka. Oba elementy garderoby cechują się wąskimi rękawami i zaokrąglanym dekoltem.

Chiny – ciekawostki kulturowe

Kultura Chin obfituje w liczne ciekawostki. Jedzenie jest bardzo ważnym elementem codziennego życia mieszkańców tego kraju, bowiem celebrują spożywanie posiłków w gronie rodziny, a do przygotowanych dań używają pałeczek. W restauracjach natomiast obrazą jest zostawienie napiwku, gdyż ten wliczony jest już w usługę. To naród bardzo gościnny i otwarty, jednak społeczeństwo jest dość skromne i wstydliwe. W ramach prezentów nie należy ofiarowywać kwiatów oraz zegarków, gdyż jest to źle postrzegane i oznacza upływający czas do odejścia ze świata, a przy powitaniu lepszym rozwiązaniem jest uścisk dłoni, niż ucałowanie policzka.

Chiński kalendarz ciekawych świąt

Chińczycy to bardzo imprezowy naród, bowiem w ich kalendarzu znajduje się wiele uroczystości, którym przysługują dni wolne od pracy. Zaczynając od obchodów Nowego Roku, już cztery miesiące później w okolicy kwietnia przez dwa dni obchodzone jest Święto Zmarłych, a następnie w maju przez trzy dni celebruje się Święto Pracy. W czerwcu kolejne trzy dni przypadają na obchody Święta Smoczych Łodzi, a w październiku jednodniowe wolne przypada na Święto Środka Jesieni.

Święto Smoczych Łodzi

Święto Smoczych Łodzi przypada każdego księżycowego chińskiego kalendarza na piąty dzień, piątego miesiąca. Uroczystość ta, ze względu na swoją rangę została wpisana na listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO, a na festiwale związane z obchodami zjeżdżają się turyści z całego świata. Według podań historycznych święto to upamiętnia znanego chińskiego poetę Qu Yuana, bądź odnosi się do dawnych susz, w czasie których mieszkańcy zbierali się nad brzegami rzeki Jangcy i prosili boga – smoka o zesłanie deszczu. W tym celu urządzano wyścigi łodzi, a w czasie tej rywalizacji życie traciło wielu śmiałków. Wierzono jednak, że taka ofiara przyczyni się do sprowadzenia opadów, ratujących plony i ludzi przed głodem. Obecnie czas ten przeznaczony jest głównie na spotkania rodzinne, którym wedle tradycji towarzyszą wyścigi łodzi, o kształcie podobnym do smoka. Tradycyjną potrawą serwowaną podczas tego święta są pikantne kulki z ryżu, zawinięte w liście bambusa lub trzciny. Mogą być nadziewana na słodko oraz na słono, zgodnie z upodobaniami rodziny.