Podróż po Polsce nie musi wcale być nudna, a zjeżdżając jej środkową część i województwo łódzkie, warto zatrzymać się w okolicach Łodzi i odwiedzić piękną posiadłość narodowych władców – Zamek w Łęczycy. Dziś poza wzniosłą budowlą przybywający goście mogą oglądać sale ekspozycyjne, uczestniczyć w muzealnych lekcjach oraz ciekawych wydarzeniach i imprezach odbywających się na terenie kompleksu. Czas przenieść się w czasy średniowiecza i dowiedzieć się więcej o życiu na zamkowym dziedzińcu!
Historia zamku w Łęczycy
Spis treści
Podaje się, że Zamek w Łęczycy został wybudowany w latach 1357-1365 przez panującego w tych czasach króla Polski – Kazimierza Wielkiego. Budowla nawiązuje stylem do pozostałych konstrukcji wzniesionych przez władcę, a w swojej historii obiekt gościł trzech innych polskich królów: Władysława Jagiełłę, Zygmunta III Wazę oraz Kazimierza Jagiellończyka. W 1406 roku los nie był przychylny obiektowi, a podczas pożaru miasta zniszczeniu uległ również zamek. Rozpoczęto prace naprawcze, które trwały zaledwie 3 lata.
Zamek Łęczycki odegrał dużą rolę również podczas Bitwy pod Grunwaldem, gdy w 1410 roku tuż pod jego murami osadzono czekających na wykup jeńców krzyżackich i wspomagających żołnierzy zagranicznych gości. Kolejno w 1420 roku oraz 1426 roku odbyły się tu dwa Zjazdy Generalne. Podczas pierwszego spotkania nastąpił zbrojny atak między polskimi posłami i ich przeciwnikami zarzucającymi przekroczenie kompetencji wobec: marszałka koronnego, kasztelana kaliskiego oraz krakowskiego biskupa. Na drugim zjeździe natomiast członkowie polskiej szlachty uniemożliwili przejęcie tronu synowi Władysława Jagiełły, niszcząc dokument gwarantujący mu objęcie władzy.
W 1462 roku kolejny raz Zamek w Łęczycy stanął w płomieniach, a ponad 20 lat później ogień dopadł również ogródek zamkowy, co przyczyniło się do znacznych zniszczeń na terenie całego kompleksu. Remontu wymagały nie tylko budynki, ale także wieża i mury obronne. Prace renowacyjne przeprowadził starosta łęczycki jednak w kolejnych latach, w wyniku najazdu wojsk szwedzkich i rozbiorów Polski był w mało okazałym stanie i zbliżał się do rujnacji.
Na przestrzeni lat zamek znalazł się w posiadaniu Komisji Wojny Królestwa Polskiego, Dyrekcji Inżynierów Wojska Polskiego, a w 1831 roku wpadł w ręce łęczyckiego burmistrza. Za kolejne 10 lat oficjalnie właścicielem zamku zostało miasto Łęczyca. Po wielu wojennych działaniach budynek wymagał kolejnego remontu, choć zanim nastąpiła kompletna odbudowa, zawirowania związane z odbywającą się w latach 1939-1945 roku również odcisnęły swoje piętno na posiadłości. Zamek ocalał, a dziś jego przestrzeń zagospodarowano na muzeum.
Muzeum na zamku w Łęczycy
Pomysł utworzenia muzeum w Łęczycy pojawił się już w 1939 roku, jednak II Wojna Światowa uniemożliwiła takie działanie członkom Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego. Instytucja powstała 8 lat później, choć dopiero po przeprowadzeniu kilku remontowych prac nastąpiło oficjalne otwarcie 16 marca 1949 roku. Głównym tematem wystaw była ziemia łęczycka, a obiekt gromadził początkowo 300 eksponatów, na które składały się meble, obrazy, wyroby szklane i porcelanowe.
Placówka funkcjonowała pod nazwą Muzeum Ziemi Łęczyckiej aż do 1950 roku, w którym zmieniono nazwę na Muzeum w Łęczycy, w wyniku zmiany właściciela na Ministerstwo Kultury i Sztuki. Od tego czasu muzeum znacznie powiększało swoją działalność i prezentowane wystawy. Stała ekspozycja składała się z eksponatów historycznych, archeologicznych, sztuki ludowej i przyrody. Ponadto na przestrzeni lat powstało wiele ciekawych wystaw czasowych, objazdowych i opracowań okolicznych zabytków. W latach ‘60 XX wieku rozpoczęły się prace konserwatorskie na zamku i badania architektoniczne, co wywarło na muzeum chwilowe zawieszenie działalności.
Ponownie w 1976 roku zamek przekazano władzom miasta Łęczycy, a muzeum otwarto dla gości. Dziś jedną z najsłynniejszych ekspozycji i największą w Polsce o takim zakresie tematycznym jest wystawa poświęcona postaci diabła, nawiązująca do legendarnego Diabła Boruty, która gromadzi około 400 artefaktów. Muzeum prowadzi również działalność naukową, organizuje warsztaty i prowadzi lekcje.
Diabeł Boruta w zamku łęczyckim
Każdy zamek posiada swojego stróża ciemnej strony mocy. W niektórych przypadkach jest nim widmo – w innym biała dama, natomiast Zamek w Łęczycy może poszczycić się obecnością diabła. Diabeł Łęczycki Boruta od dawna wpisuje się w historię zabytku i miasta, a jego początki związane są z przedchrześcijańskimi opowieściami o leśnych demonach. Łęczyca to miasto otoczone, podmokłymi terenami i łąkami, które często spowija gęsta mgła. Podobno właśnie w tych unoszących się oparach mieszkańcy widywali demoniczne postacie, w tym Borutę. Mówi się, że w zależności od sytuacji może on przybierać różne wcielenia, dopasowując się do zaistniałych okoliczności. Na zamkowym dziedzińcu widziany był jako szlachcic w kontuszu, a przy wodach Bzury jako topielec. Znane są postacie diabła młynarza, sowy, konia czy bartnika.
Diabeł Boruta to legenda miasta Łęczycy i główny bohater wielu opowieści mieszkańców. W muzeum znajdującym się na zamku poświęcona została mu wystawa zatytułowana „Diabeł Boruta we współczesnych rzeźbach i legendach”, na której można podziwiać rzeźby, figury, obrazy i spisane informacje o czarciej, przebiegłej postaci.
Zamek królewski w Łęczycy – praktyczne informacje dla zwiedzających
Zwiedzanie Zamku w Łęczycy to ciekawe doświadczenie, ponieważ poza poznaniem historii obiektu, można dowiedzieć się znacznie więcej z muzealnych ekspozycji poświęconych etnografii, archeologii, ziemi łęczyckiej i sztuce ludowej regionu. Na zwiedzanie warto przeznaczyć przynajmniej jedną godzinę, a wśród atrakcji dla gości znajduje się podróż przez osiem sal wystawowych oraz wejście na zamkową wieżę. To idealna okazja do podziwiania panoramy miasta i jego okolicy z większej wysokości. Przez małe okienka wbudowane w masywną konstrukcję można dojrzeć naprawdę wiele uroków regionu!
Jak tutaj dojechać? Łęczyca położona jest w samym sercu Polski, około 40 kilometrów na północ od Łodzi. Z łatwością jedną drogą można przemierzyć tę trasę samochodem osobowym, choć kursują tu również międzymiastowe koleje i autobusy. Dworzec PKS i PKP mieści się w pobliżu obiektu. Zamek znajduje się przy ulicach: Sienkiewicza i Zamkowej, w niedalekiej odległości od rynku.
Godziny otwarcia
W sezonie turystycznym trwającym od 1 kwietnia do 30 września Muzeum w Łęczycy czynne jest od wtorku do niedzieli w godzinach: 10:00 – 17:00. W pozostałych miesiącach od wtorku do piątku muzeum można odwiedzać od godziny 09:00 do 16:00, natomiast w piątki, soboty i niedziele – od 11:00 do 15:00. W każdy poniedziałek oraz dni świąt państwowych muzeum jest nieczynne.
Ceny biletów
Koszt biletu na teren Muzeum w Łęczycy dla osoby dorosłej wynosi 17 złotych, natomiast dla osób objętych ulgą to koszt 10 złotych. Bilet wstępu do muzeum zamkowego upoważnia również do wejścia na wieżę. W przypadku chęci zwiedzenia samej wieży obowiązuje osobny bilet w kwocie 5 złotych. Możliwe jest również wynajęcie zwiedzania z przewodnikiem. Taki przywilej to wydatek 55 złotych dla grupy 5 osób. W każdy czwartek wystawy stałe udostępnione są odwiedzającym bezpłatnie.
Możliwe jest zorganizowanie muzealnych lekcji na terenie zamku dla grup liczących minimum 25 osób. Koszt 45-minutowej nauki wynosi 65 złotych plus pokrycie kosztów przyjazdu dla osoby prowadzącej. Podobny koszt dotyczy organizowania zajęć warsztatowych. Chęć skorzystania z tej oferty muzeum należy zgłosić z wyprzedzeniem, kontaktując się telefonicznie z placówką.
Wydarzenia i imprezy na zamku w Łęczycy
Muzealne wystawy to nie jedyne z atrakcji łęczyckiego zamku. Z całej Polski, a nawet świata na teren dziedzińca zamkowego przybywają pasjonaci historii i rekonstrukcji dawnych czasów. Najbardziej znaną imprezą jest Międzynarodowy Turniej Rycerski miasta Łęczyca, który organizowany jest co roku. Pierwsze przedsięwzięcie miało miejsce w maju 1998 roku, a tradycja turnieju na stałe wpisała się w historię Zamku w Łęczycy.
Wśród uczestników wydarzenia można spotkać prawdziwych miłośników średniowiecza, którzy amatorsko lub bardziej profesjonalnie odtwarzają postacie i dokonują rekonstrukcji pięknych strojów oraz całej oprawy technicznej. To gratka dla rycerskich bractw, a także wszystkich tych, którzy wykazują zainteresowanie kulturą dawnej epoki. Podczas turnieju odbywają się realizacje bojowe, łucznicze, szermiercze, walki rycerskie, a także pokazy strzelania z broni palnej lub sztuki ognia. Program jest wielobarwny i stanowi niezwykłe widowisko dla publiczności oraz moc wrażeń dla uczestników.
Poza turniejem rycerskim zamek prowadzi różne gry edukacyjne dla dzieci i dorosłych, a także noce muzeów, podczas których można wieczorową porą odkrywać jego tajemnice. Dodatkowo na terenie obiektu organizowane są liczne wydarzenia kulturalne – koncerty gitarowe i organowe, przedstawienia teatralne i poetyckie wieczorki. Warto zostać w okolicy na dłużej i móc wykorzystać pobyt na skorzystanie z większej ilości ciekawej oferty łęczyckiego zamku i muzeum.
