Poznań to jedno z bardziej znanych miast na zachodzie Polski. Posiada nie tylko piękne i warte zobaczenia zabytki, ale również ciekawą historię. Poznań to stolica województwa wielkopolskiego, leżąca nad rzeką Wartą. W centrum miasta znajduje się urokliwy rynek, a na nim renesansowy budynek, służący kiedyś jako ratusz. To z jego wieży codziennie o godzinie 12.00 można usłyszeć hejnał i zobaczyć słynne trykające się koziołki. Oprócz ciekawej architektury Poznań ma do zaoferowania liczne tereny rekreacyjne, takie jak zoo, palmiarnia, czy Park Cytadela.
Skąd się wzięła nazwa Cytadela?
Spis treści
Cytadela poznańska jest położona na wzgórzu, na którym kiedyś znajdował się Fort Winiary – część Twierdzy Poznań. Niegdyś cytadela miała chronić mieszkańców miejscowości przed najazdem wroga lub była budowana w celu utrzymania posłuszeństwa mieszkańców na terenie podbitym. Zatem nazwa „Cytadela” wzięła się od terenu, na którym leży i jego pierwotnego przeznaczenia. Została nadana w 1992 roku, a wcześniej stworzony na miejscu twierdzy park nosił nazwę – Pomnik Braterstwa Broni i Przyjaźni Polsko – Radzieckiej.
Park Cytadela – lokalizacja i dojazd
Cytadela w Poznaniu znajduje się w centrum miasta, niedaleko Starego Rynku. Można powiedzieć, że granice parku stanowią trzy ulice: Winogrady, Szelągowska i Aleja Armii Poznań.
Wokół parku znajdują się liczne parkingi, zwłaszcza od strony ul. Winogrady i Alei Armii Poznań, ale do tego miejsca można dostać się również komunikacją miejską. Poznań posiada dobrze zorganizowaną siatkę połączeń i do Parku Cytadela można dojechać tramwajem, np. nr 3 i 10 oraz autobusem, liniami takimi jak 167, 174 czy 190. Piesza wędrówka ze Starego Miasta do parku zajmuje jedynie 20 minut.
Cytadela Poznań – historia miejsca
Poznańska Cytadela jest obecnie bardzo chętnie odwiedzanym parkiem, zarówno przez mieszkańców, jak i przez turystów zwiedzających miasto. Jest to świetne miejsce na rodzinny odpoczynek czy aktywne spędzanie popołudnia, jednak warto wiedzieć, z jaką historią wiążę się Park Cytadela.
Na terenie wysiedlonych miejscowości – Winiary oraz Bonin powstał w latach 1828 – 1839 Fort Winiary. Był on główną częścią Twierdzy Poznań i jednocześnie największym fortem artyleryjskim w Europie. Jego pierwotny plan powstał w czerwcu 1828 roku, zaprojektował go inżynier Johann Leopold Ludwig Brese. W kolejnych latach po zakończeniu budowy, For Winiary był modernizowany i przebudowywany. Postawiono budynek radiostacji z trzema masztami antenowymi oraz schron sanitarny.
W latach 1918 – 1939 utworzono I i II Batalion Telegrafistów Wielkopolskich oraz 7. Batalion Telegraficzny i 2. Batalion Radiotelegraficzny. 23 lutego 1945 roku Cytadela poznańska została zdobyta przez Niemców i częściowo zniszczona. Rok później w lipcu miała tutaj miejsce ostatnia w historii Europy publiczna egzekucja. W kolejnych latach fort stopniowo rozbierano, a do 1970 roku usunięto ruiny i przekształcono to miejsce w park. Jego nazwę – Pomnik Braterstwa Broni i Przyjaźni Polsko – Radzieckiej później zmieniono na nazwę Park Cytadela.
Ciekawostką jest to, że cegłę pozyskaną z rozbiórki fortu wykorzystano do odbudowy zniszczonych miast – Poznania i Warszawy.
Pozostałości poznańskich fortyfikacji
Na terenie Cytadeli poznańskiej zachowały się niektóre elementy fortyfikacji. Rawelin I – było to dzieło fortyfikacyjne wznoszone przed linią obrony twierdzy w celu wsparcia obrony lub zmylenia przeciwnika. Na terenie parku znajduje się także Reduta I, budynek mający na celu działania obronne, Brama Północna, Bastion II oraz Estakada Małej i Wielkiej Śluzy. Te ostatnie były obiektami hydrotechnicznymi i pozwalały na ruch statków na rzece oraz w razie potrzeby zalanie terenów, jednocześnie znacznie utrudniając podejście do murów twierdzy.
Muzea na terenie parku
Park Cytadela w Poznaniu oprócz pozostałości wojskowych fortyfikacji ma do zaoferowania dla zwiedzających dwa ciekawe muzea – Muzeum Uzbrojenia i Muzeum Armii Poznań. Muzeum Uzbrojenia jest to część Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości. Zostało założone w latach 60. XX wieku i nosiło kilka nazw: Muzeum Wyzwolenia Miasta Poznania, Muzeum Cytadeli Poznańskiej i Muzeum Uzbrojenia od 1998 roku.
W wyposażeniu Muzeum znajdują się liczne obiekty wojskowe takie jak samoloty, śmigłowce, czołgi, armaty czy samochody. Jednym z najcenniejszych eksponatów militarnych jest „Katiusza”. To system radzieckich wyrzutni rakietowych. Oprócz tego w muzeum zobaczyć można ikonografie, zdjęcia i filmy, które odwzorowują obraz przebiegu walk. Muzeum Uzbrojenia bierze udział w corocznym pokazie „Bitwa o Poznań 1945”, podczas którego organizowana jest rekonstrukcja wydarzeń z tamtego roku.
Muzeum Armii Poznań mieści się na terenie Małej Śluzy i przez jakiś czas było zamknięte ze względu na zły stan techniczny i przeciekający sufit. Po usunięciu usterek i zabezpieczeniu budynku, muzeum ponownie otwarto dla zwiedzających. Na terenie Muzeum Armii Poznań można zobaczyć eksponaty militarne, fotografie, dokumenty, broń, umundurowanie dotyczące historii Wojska Polskiego w okresie międzywojennym, ze szczególnym uwzględnieniem terenów Wielkopolski.
Ceny biletów za wejście do muzeów
Wielkopolskie Muzeum Niepodległości składa się z pięciu oddziałów muzealnych, w skład których wchodzą między innymi Muzeum Uzbrojenia i Muzeum Armii Poznań.
Muzeum Armii Poznań czynne jest we wtorki i soboty. Cena biletu normalnego to 10 zł, a ulgowego – 5 zł. Można również zwiedzić to miejsce z przewodnikiem, wtedy cena biletu to 20 zł.
Muzeum Uzbrojenia można zwiedzać od wtorku do niedzieli, a ceny biletów to: normalny – 12 zł, ulgowy – 6 zł. Zwiedzanie z przewodnikiem kosztuje 40 zł.
Można zakupić bilet sieciowy, uprawniający do wejścia do wszystkich muzeów w cenie 25 zł (normalny) lub 15 zł (ulgowy).
Wstęp do muzeów we wtorki jest bezpłatny.
Nierozponani – rzeźba Magdaleny Abakanowicz
Cytadela w Poznaniu kryje wiele ciekawych miejsc. Dzieło „Nierozpoznani” zostało stworzone przez artystkę Magdalenę Abakanowicz na 750 – lecie lokacji Poznania.
Jest to zespół rzeźb usytuowanych w środku Parku Cytadela. Zawiera aż 112 elementów, przedstawiających odlane z żeliwa figury przypominające ludzi bez głowy, kroczące w różnych kierunkach. Symbolizują ludzi, ich odmienne charaktery, problemy z jakimi muszą się borykać, różne zdania na tematy dotyczące ludzkości.
Oprócz tych rzeźb w parku można jeszcze zobaczyć wiele innych dzieł różnych artystów, np. „Rzeźba Piasta i Rzepichy”, „Zakochani”, „Skrzypaczka”, „Skrzydlaty” czy „Kompozycja”.
Park Cytadela w Poznaniu – atrakcje dla dzieci
W Parku Cytadela można nie tylko zaczerpnąć wiedzy o historii, ale także odpocząć. To miejsce jest idealne dla rodzin z dziećmi. Asfaltowe alejki sprzyjają jeździe na rowerze czy hulajnodze. W parku znajdują się również place zabaw z licznymi atrakcjami dla najmłodszych. W czasie beztroskiej zabawy rodzice dzieci mogą udać się na kawę i coś słodkiego do pobliskiej kawiarenki.
Pięknie wyrównany trawnik zachęca do rozłożenia koca i urządzenia rodzinnego pikniku. W parku jest również dużo drzew, które dają cień podczas upalnych dni.
Cytadela Poznań dla aktywnych
Park Cytadela to świetne miejsce dla osób aktywnych. Szerokie alejki pozwalają na komfortową jazdę na rowerze, desce czy rolkach. Liczne zacienione dróżki sprzyjają długim spacerom lub bieganiu nawet w upalne dni. A po długim spacerze można usiąść na ławce, napić się kawy czy poczytać książkę. Duże płaskie powierzchnie zielonych trawników zachęcają do grania w piłkę, badmintona czy frisbee. Na terenie parku znajduje się również siłownia na powietrzu.
Inne atrakcje w Parku Cytadela
Park Cytadela to ok. 100 hektarów powierzchni. Co warto jeszcze zobaczyć oprócz wyżej wymienionych atrakcji?
Pomnik Bohaterów jest to wysoki na 23 metry obelisk, który upamiętnia poległych w 1945 roku żołnierzy Armii Czerwonej. Znajduje się między Muzeum Armii Poznań a Muzeum Uzbrojenia.
Idąc Aleją Republik można natknąć się na Dzwon Pokoju i Przyjaźni między Narodami, zbudowany w 1986 roku. Obecnie jest uruchamiany kilkanaście razy do roku na święta narodowe.
Na terenie parku znajduje się kilka cmentarzy: Cmentarz Poległych Lotników, Cmentarz Garnizonowy, Cmentarz Powstańców Wielkopolskich i Żołnierzy Poległych w latach 1918 – 1920, Cmentarz Żołnierzy Radzieckich, Cmentarz Bohaterów oraz Cmentarz Wojenny Wspólnoty Brytyjskiej.
Od strony ulicy Za Cytadelą znajduje się piękne rosarium z oczkiem wodnym. To zdecydowanie najbardziej urokliwa część Parku Cytadela. Pośród krzewów różanych i drzew umieszczono ławeczki, co czyni ten teren miejscem relaksu i spokoju. Oprócz rosarium w parku istnieje jeszcze kilka ogrodów kwiatowych z pięknymi okazami.
Najbardziej na wschód parku wysunięty jest Amfiteatr, został zbudowany przez młodzież w 1968 roku. Nie jest w zbyt dobrym stanie technicznym, dlatego planowana jest jego rewitalizacja.
Oprócz bujnej i różnorodnej roślinności na obszarze Parku Cytadela żyje ok. 20 gatunków ssaków, w tym 16 jest chronionych. Może tutaj spotkać takie zwierzęta jak: wiewiórka pospolita, tchórz zwyczajny, jeż europejski, sarna czy borsuk. W parku żyją również liczne ptaki, płazy i owady.
Dzięki różnorodnym atrakcjom, zarówno tym historycznym, jak i rekreacyjnym poznańska Cytadela cieszy się ogromnym powodzeniem wśród mieszkańców i turystów. Zadbane trawniki, bujna roślinność i szerokie alejki przyciągają rodziny z dziećmi, a charakter historyczny tego miejsca powoduje, że Park Cytadela to oczywisty punkt do zwiedzenia na mapie Poznania.
