Kielce – atrakcje w świętokrzyskim mieście. Podpowiadamy jak spędzić weekend w Kielcach!

Jeśli myślisz o wyjeździe na weekend do jakiegoś miasta, w pierwszej kolejności raczej nie myślisz o Kielcach, a to ogromny błąd! Mówimy o mieście wojewódzkim, z blisko 800-letnią historią, położonym w najbardziej niepowtarzalnej przestrzeni geologicznym w Polsce i Europie – Górach Świętokrzyskich. Tutaj nie będziesz się nudzić, a poniżej dowiesz się o atrakcjach w Kielcach, które musisz zobaczyć.

Kielce – gdzie leży miasto – wszystko o jego historii

Kielce to prawie dwustutysięczne miasto, stolica województwa świętokrzyskiego, które leży między wzniesieniami najstarszych gór Polski. Pierwsze wzmianki o istnieniu osady w miejscu dzisiejszego miasta pochodzą już z XI wieku. Głównym zajęciem osadników było dokonywanie wymian z przyjezdnymi uprawiającymi myślistwo w Puszczy Białowieskiej. Bardzo szybko gród trafił w ręce biskupów krakowskich, którzy sprawowali piecze nad rozwojem przyszłej stolicy województwa świętokrzyskiego. Zanim Kielce zostały dostrzeżone, musiało minąć wiele czasu, w którym władze kościelne nie próżnowały i intensywnie inwestowały w przyszłość miasta, dając mu solidne podwaliny do budowania pozycji miasta wojewódzkiego.

Kielce – skąd się wzięła taka nazwa?

Podobnie jak w wielu innych przypadkach pochodzeniu nazwy miasta przypisuje się kilka źródeł. Etymologiczna teoria upatruje się rodowodu Kielc w staropolskim słowie kielce (jest to liczba mnoga od kielec). Oznaczało ono kiełki roślinne i odnosiło się do terenu bagnistego, na którym rosła wierzbina, a także powstały Kielce.

Druga, legendarna teoria nazwę Kielc przypisuje wydarzeniu, jakie przytrafiło się księciu Mieszkowi, podczas jednego z polowań. Ponoć syn Bolesława Śmiałego, zgubił się w lesie w trakcie jednej z wypraw. Zmęczony usnął na polanie; przyśnili mu się zbóje, próbujący go otruć. Wtedy Mieszkowi ukazał się św. Wojciech, który nakreślając szlak, dał życie niewielkiemu strumykowi. Gdy książę się obudził, niedaleko niego przepływało źródełko, z którego woda dodała mu sił i odnalazł swój orszak. W miejscu, z którego odjeżdżał, spostrzegł białe kły, prawdopodobnie dzika. W tym miejscu postanowił utworzyć gród z kościołem, który (od znalezionych kłów), miał nosić nazwę Kiełce. Z biegiem czasu została przekształcona na Kielce.

Weekend w Kielcach – TOP 10 atrakcji

Kielce to w dużej mierze zagłębie atrakcji geologicznych. Leży wśród wzniesień gór Świętokrzyskich – jednego z najstarszych pasm górskich w Europie. Na terenie miasta znajdują się rezerwaty przyrody nieożywionej, jest ich aż cztery. Ponadto miasto zachęca turystów architekturą oraz mnogością opcji kulturalnych. Na pewno nie będziesz się nudzić od mnogości atrakcji na weekend w Kielcach.

Deptak główny – Ulica Sienkiewicza

Zwiedzanie Kielc warto zacząć właśnie tutaj. Ulicę wytyczono pod koniec XIX wieku, jednak jej utworzenie zajęło prawie 20 lat. Wszystko przez to, że podczas projektowania nie określono, jak dokładnie ulica ma przebiegać. W tej chwili deptak zaprowadzi nas od placu Niepodległości, niedaleko dworca kolejowego do pomnika Henryka Sienkiewicza. Cały spacer potrwa niedługo – promenada ma 1270 metrów. Podczas spaceru bardziej niż na patrzeniu pod nogi, skup się na budynkach wzdłuż ulicy. Zabudowa od Placu Moniuszki do ul. Paderewskiego należy do rejestru zabytków nieruchomych. Jednym z należących do spisu budynków jest kościół ewangelicki, który znajdziesz na końcu deptaku. Poza architekturą intryguje również swoją historią, łączące różne religie (dziś kościół jest ekumeniczny – odbywają się w nim zarówno msze ewangelickie, jak i katolickie).

Rynek w Kielcach

Pierwszą rzeczą, która zwraca uwagę na starówkę  w Kielcach, jest jej nieregularny kształt. Uliczki odbiegają w różnych kierunkach, co prawdopodobne jest spowodowane historią tego miejsca i jak zostało przez nią ukształtowane.

W 1800 roku miasto spłonęło, a budynki na rynku zostały wybudowane praktycznie na nowo. Dlatego dzisiaj możemy tam podziwiać XIX i XX-wieczne kamienice, ale akcent przeszłości również został zachowany. W nawierzchnię rynku zostały wkomponowane kamienie, po dawnym ratuszu i wyznaczające miejsce, w którym kiedyś stał.

Park Miejski im. Stanisława Staszica – jeden z najstarszych parków w Polsce

Kilka kroków w bok, od deptaka Sienkiewicza, znajduje się jeden z przykładów naturalnego piękna Kielc i jeden z najstarszych parków w Polsce. Został przekształcony na park miejski w 1830 roku po tym, gdy tereny przynależące do zespołu pałacowego biskupów krakowskich stały się własnością państwową w 1789 roku.

Park w kształcie przypomina literę L, ma swobodną kompozycję, typem przypomina parki angielskie. Na mieszany drzewostan parku składają się lipy drobnolistne, kasztanowce, klony pospolite, jesiony oraz wiązy. W sumie drzew jest około 1300, a niektóre okazy mają nawet po 100 lat. Obiekt został świetnie zagospodarowany – możesz godzinami kluczyć zadbanymi alejkami, odkrywając każdy możliwy skrawek zieleni. Wzdłuż parku przepływa Silnica, rzeka związana z legendą założenia Kielc. Spacerując parkiem, z pewnością natrafisz na Skwer Szarych Szeregów – przylega do parku miejskiego od południowej strony. Na jego środku znajduje się odsłonięty w 1982 roku pomnik dedykowany harcerzom poległym za ojczyznę, z okazji 70 rocznicy harcerstwa w Kielcach. Obok przebiega tak zwana Aleja Sław. Wzdłuż deptaku ustawiono popiersia sławnych postaci z całego świata. W czasie spaceru możesz spotkać Marylin Monroe, Charliego Chaplina czy Witolda Gombrowicza.

Pomnik Dzika

Ten ponad 2-metrowy posąg dzikiego zwierzęcia znajduje się na placu Artystów, do którego dotrzesz, skręcając w ulice Kapitulną, jedną z bocznych odchodzących od Alei Sienkiewicza. Wokół pomnika czeka na Ciebie historia powstania Kielc i jaki ma to związek właśnie z dzikiem. Będąc na placu Artystów, warto zatrzymać się na nim chwile dłużej, niż tylko na podziwianie Kiełka (takie imie nosi pomnikowy dzik).

Skałka Geologów na Kadzielni i jaskinie

Będąc w Kielcach, nie można ominąć jednej z ciekawszych atrakcji turystycznych regionu. Kadzielnia, bo o niej mowa, jest wapiennym wzgórzem o wysokości 295 mn.p.m, a swoją nazwę najprawdopodobniej zawdzięcza roślinom, rosnącym na wzgórzu, które służyły do produkcji kadzideł. Inna teoria głosi, że nazwa pochodzi od dawnego dzierżawcy wzgórza – kadzielnika, czyli, innymi słowy, kościelnego.

Przez ponad 200 lat był to teren wydobywczy, z którego w głównej mierze pozyskiwano wapno. Z tego powodu powstało wyrobisko, w którego najgłębsze partie zaczęły wpływać wody podziemne. Dziś teren po dawnych kamieniołomach jest całkowicie zasłonięty przez lustro Jeziora Szmaragdowego, powstałego w tym miejscu.

Kadzielnia jest największym skupiskiem jaskiń w Górach Świętokrzyskich – znajduje się ich tutaj aż 25, z czego trzy z nich zostały udostępnione turystom jako Podziemna trasa turystyczna w Kielcach. Ścieżka powstała poprzez połączenie ze sobą Jaskini Odkrywców, Prochownię i Szczelinę; w sumie ich łączna długość stanowi 160 metrów.

Najwyższym punktem wzgórza jest tak zwana skałka Geologów, która została objęta ścisłym rezerwatem. Ponadto, jest to najmniejszy park krajobrazowy w Polsce – jego powierzchnia zajmuje 0,6 ha.

Przez rezerwat przebiega czerwony szlak turystyczny. Znajdzie się tez cos dla fanów wspinaczki górskiej. Wokół ścisłego rezerwatu jest wiele powyznaczanych tras wspinaczkowych, długości około 25 metrów, które na pewno przypadną do gustu fanom górskiego sportu.

Wzgórze Zamkowe – Pałac Biskupów Krakowskich

Nazwa wzgórza wzięła się od Pałacu Biskupów Krakowskich, powstającego w latach 1637-1641. Barokowy budynek jest jednym z najlepiej zachowanych z okresu panowania dynastii Wazów. Jest prawdopodobnie dziełem włoskich mistrzów, którzy zajęli się wykonaniem zamku na zlecenie Jakuba Zadzika – wyjątkowo wpływowego polityka i duchownego swoich czasów. Silne kościelne działania, przejawiające się w inwestowaniu pieniędzy w miasto, jego rozwój i architekturę, dały solidne podstawy, aby mało znaczące miasteczko, w swoim czasie zostało dostrzeżone i stało się stolicą wojewódzką (1818) po raz pierwszy w swojej historii.

Pałac na wzgórzu jest architektoniczną perłą Kielc. Zbudowany na planie zbliżonym do kwadratu, posiada cztery wieże na narożnikach, z hełmowymi wykończeniami. W środku i na fasadzie znajdziemy wiele symboli i ikonografii odnoszących się do fundatora pałacu. W ramach dekoracji pałac został otoczony murem, imitującym mur obronny. Między nim a zamkiem powstał ogród typu włoskiego.

Dziś w zamku mieści się Muzeum Narodowe w Kielcach, w którym możemy spotkać okazy przyrodnicze, archeologiczne, eksponaty sztuki ludowej i obrazy.

Bazylika Katedralna

Kolejnym okazem barokowej architektury na wzgórzu zamkowym jest górującą nad miastem bazylika. Obecnie, odwiedzając Kielce, będziesz mógł zobaczyć barokową świątynię, która powstała jako rozbudowa niewielkiej kolegiaty w stylu romańskim ufundowanej przez biskupa Gedeona w 1171 roku.

Wchodząc do bazyliki, bez wątpienia, choć na chwilę zaniemówisz. Strzelista nawa główna, wykończona zdobionym, żebrowym sklepieniem, z malowidłami świętych i historii biblijnych. Kolorystyka świątyni utrzymana jest w złocie, a przygaszone światło dodatkowo potęguje uczucie tajemniczości i przebywania w sacrum. Ołtarz jest dziełem rzeźbiarza Adama Frączkiewicza z 1728 roku, nad którym góruje obraz Szymona Czechowicza – Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny, namalowany prawdopodobnie w 1730 roku. Warte uwagi są również orany kościelne, tryptyk łagiewnicki (ok.1500 rok), zabytkowe ławki dla duchownych (stalle) z XVII wieku, a także takie zabytki jak: kielichy, ołtarze i monstrancje, które można zobaczyć, odwiedzając skarbiec katedralny.

Aby się do niego dostać, wymagane jest umówienie się na wizytę. Zwiedzanie jest dostępne z przewodnikiem z Muzeum Diecezjalnego.

W ramach odwiedzin katedry warto również odwiedzić kryptę – znajdujący się w podziemiach hol kryje w sobie siedem sarkofagów, w których spoczywają kieleccy Biskupi Ordynariusze.

Poza katedrą warto odwiedzić również niewielką, barokową kapliczkę wybudowaną w 1760 roku, przylegającą do budynku oraz na chwilę zatrzymać się nad grobem Wojciecha Bartosza Głowackiego, kosyniera z czasu insurekcji kościuszkowskiej.

Nie dziwi fakt, że bazylika, jako zespół katedralny (w który są włączone XVII-wieczna dzwonnica i kaplica ogrójcowa) zostały wpisane do rejestru zabytków nieruchomych.

Karczówka i zabytkowy klasztor bernardynów

To najwyższe w paśmie Kadzielniańskim wzgórze stanowi również siedzibę dawnego zakonu bernardynów. Wybudowany w 1631 zespół klasztorny stanowił wypełnienie obietnicy biskupa krakowskiego Marcina Szyszkowskiego wobec Boga. Duchowy za wstawiennictwem św. Karola Boromeusza modlił się o uchronienie Kielc od panującej w tamtym czasie epidemii – za spełnienie próśb zobowiązał się wybudować kościół imienia świętego. W tej chwili pieczę nad klasztorem sprawują księża pallotyni.

Zespół budynków sakralnych łączy w sobie style renesansowy i barokowy – przepych tonowany jest renesansowym minimalizmem i naturalnością. Obiekt został również wpisany na listę zabytków nieruchomych. Z pewnością jest wart odwiedzenia.

Samo wzgórze również stanowi obiekt chroniony – od 1953 wokół klasztoru roztacza się rezerwat krajobrazowy, który ma chronić cenną krajobrazowo część lasu sosnowego, a także liczne okazy, m.in.: zawilca wielkokwiatowego, pierwiosnka wyniosłego, lilii złotogłowu.

Muzeum Zabawek – Atrakcje dla dzieci – Kielce

To najstarszy i największy w Polsce obiekt tego rodzaju. Poza ponad 600 m² powierzchni wystawowej Twoje dzieci będą się świetnie bawić, biorąc udział w wielu warsztatach i zajęciach organizowanych przez muzeum. W ramach eksponatów znajdziemy wystawy poświęcone zabawkom historycznym, etnograficznym, współczesnym i specjalnym, będziesz mieć okazje obejrzeć kolekcje modeli, a także przyjrzeć się zbiorom artystycznym, prowadzonym przez muzeum. Szczególnie ucieszeni będą fani rechoczących płazów – muzeum pozsiada zbiór ponad 1600 żab w formie różnorakich wyrobów artystycznych.

Rezerwat Wietrznia

To największy kielecki rezerwat (~17 ha), stworzony na terenie dawnego kamieniołomu. Przeszłość tego miejsca zadecydowała o jego wyglądzie. Przez dawne prace wydobywcze rezerwat w kształcie przypomina kanion, którego długość osiąga blisko 900 metrów i wynika z połączenia ze sobą trzech dawnych wyrobisk – Wietrzni, Międzygórza i Międzygórza Wschodniego. W sąsiedztwie rezerwatu znajduje się kieleckie centrum geoedukacji, którego nie możesz ominąć, poznając atrakcje Kielc i okolicy. Tutaj zgłębisz swoją wiedzę o Górach Świętokrzyskich, poznasz przeszłość i ścieżkę powstawania wzgórz, a także odkryjesz, skąd w takim miejscu wzięły się rafy koralowe.

Kielce to wyjątkowe miejsce na mapie Polski, zarówno przez swoją historię, jak i walory geologiczne. Kielecka gleba skrywa w sobie fenomeny ponad 500 mln lat, w których czasie była kształtowana przez zlewające wody, wypiętrzenia i naturalnie występujące niszczenia. Fakt, że takie okazy znajdują się w Polsce, można nazwać przywilejem, z którego żal nie skorzystać.