Park Narodowy Bory Tucholskie – miejsce, gdzie życie płynie swoim własnym rytmem

Park Narodowy Bory Tucholskie to obszar, który w piękny sposób ukazuje samowystarczalność i siłę natury. Panujące tu warunki stwarzają nie tylko idealną ostoję dla wielu gatunków zwierząt i ptactwa, lecz również doskonałe miejsce na wyprawę dla poszukiwaczy najcenniejszych skarbów pomorskiej przyrody. Sprawdź najważniejsze atrakcje Borów Tucholskich!

Park Narodowy Bory Tucholskie – historia i dziedzictwo kulturowe

Obszar Borów Tucholskich charakteryzuje się niską jakością gleb, więc od średniowiecza głównym przedmiotem działalności gospodarczej była produkcja drewna i rybołówstwo.

Park Narodowy Bory Tucholskie powstał w 1996 roku. Ta piaszczysta, płaska kraina porośnięta jest lasami sosnowymi, poprzecinana dolinami rzek i usiana licznymi polodowcowymi jeziorami. Park Narodowy Bory Tucholskie to bez wątpienia wyjątkowe miejsce na mapie Polski. W parku znajduje się 21 unikatowych jezior, z których najgłębsze to Ostrowite, ale na uwagę zasługują również rzadkie jeziora lobeliowe – Wielkie Gacno, Małe Gacno, Nierybno i Głuche. Jedną z najpopularniejszych atrakcji turystycznych jest Struga Siedmiu Jezior, czyli osobliwa rzeka o długości 14 km, w której kolejno łączą się jeziora: Ostrowite, Zielone, Jeleń, Bełczak, Główka, Płęsno i Skrzynka-Mielnica.

W Parku można spotkać rzadkie gatunki roślin, jak rosiczka czy widłak, a także ponad 300 gatunków grzybów – na terenie Parku Narodowego nie wolno ich zbierać. Są też pomniki przyrody: 600-letni dąb Bartuś nad jeziorem Płęsno, oraz sosna zwyczajna na szosie Bachorze – Małe Swornegacie.

Fauna parku obejmuje pstrągi w krystalicznie czystych wodach rzek, a także ptactwo wodne, ptaki drapieżne, bobry i łosie. Symbolem Parku Narodowego Bory Tucholskie jest głuszec – ptak, który jeszcze niedawno licznie występował w Borach Tucholskich, a szczególnie w Nadleśnictwie Klosnowo.

Gdzie znajdują się Bory Tucholskie?

Park Narodowy Bory Tucholskie leży w północno-środkowej części Polski, w województwie pomorskim. Obejmuje północno-zachodnią część dużego kompleksu leśnego Bory Tucholskie. Znajduje się na terenie powiatu chojnickiego w dwóch gminach: Chojnice i Brusy. Swoją powierzchnią obejmuje obszar 4.613.04 ha.

Bory Tucholskie – atrakcje turystyczne

Bory Tucholskie to jeden z największych kompleksów lasów sosnowych w Polsce, co stanowi atrakcje szczególnie dla miłośników przyrody. Wybierając się na wycieczkę do Parku Narodowego lub planując wakacyjny wypoczynek przy brzegu jednego z licznych jezior, warto dowiedzieć się jakich atrakcji nie można przegapić.

Zobacz także: Fontanna Potop – monumentalny zabytek w sercu Bydgoszczy

Muzeum Borów Tucholskich

Muzeum Borów Tucholskich zostało otwarte 27 września 1980 roku jako Oddział Muzeum Okręgowego w Bydgoszczy. Siedzibą muzeum stał się budynek z przełomu XIX i XX wieku, zlokalizowany przy zbiegu ulic Murowej i Podgórnej. Architektura budynku nawiązuje do dawnych spichlerzy. W 1992 roku muzeum zostało przekazane pod zarząd Tucholskiego Parku Krajobrazowego, a od 2001 roku prowadzi je Starostwo Powiatowe w Tucholi.

Muzeum Borów Tucholskich posiada wystawy stałe oraz czasowe. W skład stałych wchodzi m.in. chata borowiacka – czyli zrekonstruowane dwie izby typowej borowiackiej chaty, sala poświęcona historii miasta z makietami, etnografia Borów Tucholskich – wystawa pokazująca dawne zawody, przedmioty i narzędzia niezbędne do ich wykonywania oraz flora i fauna Borów Tucholskich – czyli ekspozycja w całości poświęcona przyrodzie. Podczas wystaw czasowych prezentowana jest przede wszystkim twórczość artystów ludowych.

Wieża widokowa Trzebciny

Wieża widokowa znajduje się w nadleśnictwie Trzebciny, na trasie z Tlenia w kierunku Tucholi. Wieża jest pewnego rodzaju pomnikiem i upamiętnia klęskę żywiołową, która miała miejsce 14 lipca 2017 roku. Przez ten teren przeszło silne tornado, które zniszczyło blisko 500 hektarów lasu. Huraganem zostały dotknięte leśnictwa: Szklana Huta, Zacisze, Wygoda, Zazdrość i Pohulanka. Najbardziej zniszczone zostały uprawy sosny, bo tej jest najwięcej w Borach Tucholskich.

Z wieży widokowej rozciąga się widok na okolicę. Można dojrzeć potężny pas, którym tornado wędrowało z południowego-zachodu na północny wschód Borów Tucholskich, przekraczając rzekę Prusinę i Wdę.

Powierzchnią klęski żywiołowej zajęli się leśnicy w latach 2012-2015 o czym przypomina ustawiona pod wieżą tablica informacyjna oraz głaz. Dzięki nim, dziś z wieży widokowej oglądać można nowe życie drzew i krzewów. Potrzeba niestety jeszcze wiele długich lat, aby las wrócił do swojego poprzedniego stanu.

Jezioro w Borach Tucholskich

Struga Siedmiu Jezior, wypływając z Jeziora Ostrowitego, łączy ze sobą – jak sama nazwa wskazuje – siedem zbiorników o najwyższej klasie czystości: Jezioro Zielone, Jeleń, Bełczak, Główka, Płęsno, Skrzynka i Mielnica. Na koniec uchodzi do Jeziora Charzykowskiego.

Jezioro Ostrowite

Jezioro Ostrowite jest największym (280,7 ha) i najgłębszym (43 m) akwenem w Parku Narodowym Bory Tucholskie. Charakteryzuje się wysoką czystością i zawartością wapnia. W pobliżu tego jeziora swoje gniazda mają jedne z najrzadszych drapieżnych ptaków – błotniaki stawowe i orły bieliki. Gatunki te objęte są ścisłą ochroną. Jesienią koło jeziora można obserwować stada żurawi. Roślinność podwodna jest tu bardzo bogata i porasta strefę litoralową do głębokości 10 metrów. Jezioro Ostrowite stanowi początek systemu rzeczno-jeziornego Strugi Siedmiu Jezior i pełni szczególną rolę hydrologiczną.

Zobacz także: Hotele tylko dla dorosłych – wypoczynek bez dzieci

Jezioro Charzykowskie

Jezioro Charzykowskie to jezioro rynnowe, znajduje się w województwie pomorskim w powiecie chojnickim. Ma ono blisko 1400 ha powierzchni, a jego długość wynosi około 9,5 km. Maksymalna głębokość akwenu to ok. 30,5 m. Pod względem wielkości jest to 12 jezioro w kraju.

Przylegające do parku Jezioro Charzykowskie przyciąga wielu miłośników żeglarstwa. Na dobrze rozwiniętych brzegach funkcjonuje wiele wypożyczalni sprzętu wodnego, od jachtów, przez motorówki aż po łódki i kajaki. Bez wątpienia kąpiele i aktywny czas spędzony w wodach jeziora to jedna z najpopularniejszych atrakcji turystycznych regionu. Atrakcje w Borach Tucholskich to również wędkowanie. Ci, którzy lubią zarzucić wędkę i całymi dniami wpatrywać się w spławik czekając na obfite branie powinni wybrać się właśnie nad Jezioro Charzykowskie. Popularne wśród wędkarzy jest wypożyczanie łódek i poszukiwanie króla jeziora – potężnego szczupaka, który zamieszkuje te wody.

Bory Tucholskie – atrakcje dla dzieci

Bory Tucholskie to jeden z największych kompleksów leśnych w Polsce, który zachwyca dziką przyrodą i malowniczymi widokami. Czyste jeziora, piękne polany i mokradła wśród sosnowych lasów gwarantują odpoczynek i dobrą zabawę dla całej rodziny. Weekend w Borach Tucholskich to doskonały pomysł na spędzenie czasu z dziećmi na świeżym powietrzu. Udając się w ten malowniczy region Polski, rodzice nie muszą obawiać się, że ich pociechy będą się nudzić. Jakie są atrakcje w Borach Tucholskich, których nie można przegapić?

1. Doskonała zabawa nad jeziorem – Bory Tucholskie oferują bogactwo czystych jezior, z których nie można nie skorzystać będąc latem w tym rejonie. Ich krajobraz nie tylko wprawia w zachwyt, ale również pozwala na doskonałe wykorzystanie czasu z dziećmi. Nie od dziś wiadomo, że dzieci uwielbiają wodę. Robienie zamków z piasku lub zabawa na placu zabaw dodatkowo urozmaica urok jeziora. Starsze dzieci mogą wyszaleć się np. na boisku do siatkówki plażowej.
2. Bory Tucholskie ścieżki rowerowe – to miejsce wręcz słynie z pięknych szlaków pieszych i rowerowych. Bez większego wysiłku można znaleźć tu liczne trasy rowerowe dostosowane do dzieci w każdym wieku. W pobliżu szlaków utworzone są ścieżki edukacyjne, z których niektóre wiodą wąskimi, drewnianymi kładkami, co stanowi dodatkową atrakcję. W lasach na odwiedzających czeka wiele zadaszonych miejsc wyposażonych w ławki, które są idealnym miejscem na postój lub piknik.
3. Aktywny czas na jeziorze – nietuzinkową propozycją dla całej rodziny może być wspólny spływ kajakowy. Wydawać by się mogło że to atrakcja tylko dla starszych dzieci – otóż nie prawda – Bory Tucholskie oferują mnóstwo spływów kajakowych różnego rodzaju, a na niektóre można zabrać nawet 2-letnie dzieci. Bliskość przyrody, aktywny czas na świeżym powietrzu i mnóstwo emocji sprawiają, że jest to świetna rozrywka dla całej rodziny.
4. Mega Park w Grudziądzu – gdy po kilku dniach leśnych spacerów i aktywnie spędzonego czasu nad wodą, dzieci zapragną nieco odmiany, warto wybrać się do słynnego parku rozrywki w Grudziądzu. W Mega Parku na maluchy czeka moc atrakcji . Mogą one zwiedzić Mini ZOO, w którym spotkają i nakarmią takie zwierzęta jak kozy, owce i króliki. W parku znajduje się także Miasteczko Westernowe, które jest atrakcją dla całej rodziny. Mega Park to także Jurajska Ścieżka Edukacyjna, na której dzieci mogą stanąć twarzą w twarz z dinozaurem lub przenieść się do Krainy Baśni, Bajek i Legend.

Popularne szlaki i ścieżki dydaktyczne Borów Tucholskich

Na terenie Parku Narodowego Bory Tucholskie przygotowano cztery ścieżki dydaktyczne, które umożliwiają połączenie edukacji przyrodniczej z pasją wędrowania. Trzy z czterech ścieżek pozwalają na zapoznanie się z najciekawszymi i najcenniejszymi fragmentami parku, natomiast czwarta ścieżka została utworzona w Charzykowach, z myślą o osobach niepełnosprawnych.

1. Niebieska Ścieżka Dydaktyczna „Piła Młyn” Ścieżka niebieska prowadzi przez najatrakcyjniejsze obszary Parku Narodowego i pozwala na bliższe spotkanie z bogatą florą Bor Tucholskich. Rozpoczyna się w miejscowości Bachorze (przy pętli autobusowej), a kończy na parkingu, przy punkcie widokowym na jezioro Charzykowskie. Cała trasa rozciąga się na ok. 6 km, co zajmuje ok. 2,5 – 3 godzin zwiedzania. Na niebieskiej trasie zaplanowano 13 różnych przystanków.
2. Czerwona Ścieżka Dydaktyczna „Łąki Józefowskie”

Ścieżka czerwona prowadzi przez różnorodne ekosystemy Parku Narodowego – jezioro, łąkę i las. Rozpoczyna się i kończy przy miejscu postojowym znajdującym się ok. 2 km na północ od wioski Klosnowo. Trasa zajmuje około 2,5 godzin spokojnego spaceru, a do pokonania jest ok. 5 km. Na czerwonej ścieżce wyznaczono 7 punktów dydaktycznych.

3. Zielona Ścieżka Dydaktyczna „Wokół jeziora Wielkie Gacno”

Ścieżka zielona, jest najdłuższą dydaktyczna trasą w parku – aby pokonać całą, należy przejść ok. 6,6 km. Rozpoczyna się nieopodal siedziby Obwodu Ochronnego w Bachorzu , a kończy w Funce, tuż przy szosie. Zielona trasa jest najlepszym miejscem do podziwiania jezior lobeliowych z charakterystyczną dla nich roślinnością. Znajduje się na niej 7 ciekawych przystanków.

4. Botaniczna Ścieżka Dydaktyczna

Ostatnia, najkrótsza trasa nie przekracza 0,5 ha i jest przeznaczona dla osób, które maja ograniczoną możliwość ruchową. Dzięki temu wszyscy, którzy pragną zapoznać się z florą tego regionu, mają taką możliwość. Ścieżka przystosowana jest również dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich.

Teren wyposażony jest również w liczne szlaki turystyczne, z których piesze liczą ok. 45,6 km, a rowerowe szlaki turystyczne ok. 24,6 km.

Zobacz także: Woliński Park Narodowy – miejsce dla miłośników przyrody

Bory Tucholskie – szlaki rowerowe

Bory Tucholskie to fantastyczne miejsce dla fanów dwóch kółek. Znajduje się tu wiele tras, z których najdłuższy jest fragment niebieskiego szlaku rowerowego liczący prawie 13 km. Kolejną ciekawą trasą jest część czarnego szlaku prowadzącego przez Drzewicz do dębu „Bartuś”, aż do Bachorze – łącznie ok. 8,6 km. Na tych, którzy zechcą wybrać się na krótszą przejażdżkę czeka fragment trasy „Kaszubska Marszruta”, z Bachorze do Małe Swornegacie licząca ok. 3 km.

Park Narodowy Bory Tucholskie – ciekawostki

• W Parku można spotkać zarówno jelenia, jak i zająca. Zewsząd słychać śpiew skowronków, ponieważ gniazda uwiło tu ponad 80 gatunków ptaków.
• Park Narodowy Bory Tucholskie należy do światowych rezerw biosfery UNESCO.
• Park zwiedza się od świtu do zmierzchu, przechadzając się tylko wyznaczonymi szlakami turystycznymi i ścieżkami edukacyjnymi.
• Park Narodowy Bory Tucholskie poznawać należy przede wszystkim pieszo. Spacery i piesze wycieczki po parku to najpopularniejsza forma aktywności.
• Bory Tucholskie to kraina motyli, aż 42 gatunki osiedliły się na tych terenach. Znaleźć można też 17 gatunków mrówek i jeszcze więcej ważek (aż 45 gatunków).