Antalya zlokalizowana w południowo-zachodniej Turcji jest jednym z najpopularniejszych miast w kraju. Ten wysoko ceniony kurort turystyczny posiada liczne zabytki, ciekawą architekturę, piękne, piaszczyste plaże oraz mnóstwo turystycznych atrakcji. Co warto zobaczyć w tym niezwykłym mieście? Sprawdź najważniejsze atrakcje turystyczne Riwiery Tureckiej!
Antalya – najważniejsze informacje
Spis treści
Antalya to największe tureckie miasto na wybrzeżu Morza Śródziemnego zlokalizowane w południowo-zachodniej Turcji. Co rok odwiedzane jest przez tłumy turystów z całego świata. Dzięki bogatej historii i różnorodności Antalya uchodzi za jedną z największych atrakcji turystycznych kraju. To tu znajdują się najbardziej znane ośrodki wypoczynkowe, mnóstwo doskonałych hoteli, piękne plaże, liczne bary i kluby nocne, ale też najciekawsze zabytki Riwiery Tureckiej. Stolicą prowincji Antalya jest miasto o tej samej nazwie, leżące w dużej zatoce Morza Lewantyńskiego.
Antalya kiedyś i dziś
Antalya została założona jako port morski w II wieku p.n.e. przez króla Pergamonu Attalusa II. Miasto przekazane zostało Rzymianom przez jego następcę, Attalusa III. W 130 roku n.e. do Anatalyi zawitał sam cesarz Hadrian, to historyczne wydarzenie do dziś naznaczone jest łukiem znanym jako Brama Hadriana. W średniowieczu Antalya funkcjonowała jako bizantyjska twierdza i ważny punkt wypadowy dla wojsk udających się do Palestyny w czasie wypraw krzyżowych.
W 1207 roku Antalya została zdobyta przez tureckiego władcę Seldżuków i szybko stała się najważniejszym miastem i portem regionu. W XIV wieku kontrolę nad miastem przejęli Osmanowie i podzielili miasto na otoczone murem kwatery, w których zamieszkiwali chrześcijanie, Żydzi, Grecy oraz Turcy. Cały obszar portowy również otaczał wielki mur, składający się z baszt obronnych i bram.
Od zakończenia I wojny światowej do 1923 roku Antalyę okupowały wojska włoskie, wówczas miasto liczyło ok. 30 tysięcy mieszkańców. Gdy Turcy odzyskali kontrolę nas Antalyą jej narodowościowy skład uległ znaczącej transformacji – Grecy zamieszkujący te tereny wyemigrowali do Grecji, a ich miejsce zajęli Turcy z Bałkanów oraz Kaukazu. Aż do lat 70. XX wieku miasto spokojną rolniczą i rybacką miejscowością. Od tego czasu całkowicie się zmieniło, dziś Antalya liczy sobie ponad milion mieszkańców i jest jedną z największych i najnowocześniejszych metropolii tureckich.
Główne trasy przejazdowe
Dla osób odwiedzających Riwierę Turecką główny ciąg komunikacyjny stanowi trasa D400, która łączy Antalyę z leżącymi na wschód miejscowościami wypoczynkowymi m.in. z Side i Alanyą. Trasa krajowa D400 biegnie wzdłuż południowego wybrzeża Turcji z miejscowości Datca położonej na zachodzie, do leżącej na dalekim wschodzie Adany. Dalej trasa D400 przebiega przez południowo-wschodnią Anatolię, aż do granicy z Iranem. Poruszając się tą trasą z Antalyi na zachód, jedzie się wzdłuż wybrzeży Licji, aż do Kemer, Demre i Fethiye. Na wschód od centrum Antalyi, przy trasie D400 położony jest najważniejszy port lotniczy regionu – lotnisko Antalya Havalimani.
Najważniejszy węzeł komunikacyjny znajduje się na północny-zachód od centrum Antalyi. Mowa o rondzie, na którym trasa D400 odbija do Licji, a na północ odchodzi od niej droga D650 prowadząca aż na wybrzeże Morza Czarnego.
Czym poruszać się po Antalyi?
Transport publiczny w Antalyi jest dobrze zorganizowany. Podróżni mają do wyboru sieć połączeń tramwajowych i autobusowych. W mieście funkcjonuje również wiele taksówek, więc jeśli odwiedzający dysponują większym budżetem, będzie to z pewnością najwygodniejszy sposób na poruszanie się po Antalyi i okolicach.
Ścisłe centrum miasta, czyli dzielnica Kaleiçi oraz sąsiadujące z nią tereny bazaru i parku Karaalioğlu najwygodniej zwiedzać pieszo. Odległości nie są duże, a obszar centrum w znacznej mierze ograniczony jest dla samochodów.
Aby móc korzystać z komunikacji miejskiej należy posiadać kartę miejską, którą zakupić można u kierowcy autobusu na lotnisku lub w automatach rozmieszczonych na coraz to większej ilości przystanków.
W Antalyi od wielu lat działa tradycyjny tramwaj nazywany Tramwajem Nostalgicznym (Nostalji Tramvay). Jego trasa przebiega od zachodniej części miasta tj. od plaży Konyaaltı i Muzeum Archeologicznego, przez ścisłe centrum, gdzie zatrzymuje się przy głównych bramach prowadzących do dzielnicy Kaleiçi, i dalej na południe, wzdłuż parku Karaalioğlu do plażowej dzielnicy Lara. Trasa podzielona została na 10 przystanków, a przejazd nią trwa niecałe pół godziny. Tramwaj Nostalgiczny kursuje codziennie od 7:00 do 21:00. Istnieje możliwość skorzystania również z nowoczesnej kolejki naziemnej AntRay, której trasa przebiega z dzielnicy Fatih, przez dworzec autokarowy i centrum Antalyi, aż do dzielnic na południowym wschodzie.
Tam gdzie nie docierają tramwaje można dojechać autobusem. Niedawno z ulic Antalyi zniknęły mini busy tzw. dolmusze, które zabierały pasażerów z każdego rogu ulicy. Zastąpiono je dużymi, klimatyzowanymi pojazdami, które zatrzymują się na oznakowanych przystankach. Niektóre z wiat przystankowych są zamykane i klimatyzowane, a czasami wyposażone nawet w ładowarki usb. Z lotniska do dworca autokarowego, przez centrum kursuje linia 600 oraz 202.
Antalya – bezpieczeństwo
Turcja jest krajem, który cieszy się coraz większym zainteresowaniem turystów z całego świata. Można w nim zobaczyć mnóstwo śladów starożytności i wpływy zachodniej cywilizacji. Piękne krajobrazy oraz największe atrakcje turystyczne w połączeniu z unikalną, orientalną atmosferą sprawiają, że Turcja może stać się idealnym miejscem na wakacyjny wypoczynek. Nasuwa się jednak pytanie, czy Turcja jest bezpiecznym krajem?
Muzułmanie stanowią ok. 98 % społeczeństwa w Turcji, więc pewne tradycje tej religii są tu ściśle przestrzegane. Pomimo tego, jest ona najbardziej liberalnym krajem, w których dominującą religią jest islam. Do drugiej połowy 2018 roku na terenie Turcji obowiązywał stan wyjątkowy i pomimo w miarę stabilnej sytuacji, kraj ten nadal boryka się z wieloma problemami i uwikłany jest w skomplikowane konflikty z sąsiadującymi krajami. Widok wojska na ulicy nie jest więc niczym wyjątkowym.
Największym zagrożeniem są tu ataki terrorystyczne, ale planując urlop w zachodniej części kraju nie należy czuć wzmożonych obaw. Ministerstwo Spraw Zagranicznych odradza wszelkie podróże w regiony i miejsca graniczące z Syrią i Irakiem ze względu na dalej utrzymujące się zagrożenie i prowadzone na tych terytoriach operacje wojskowe i policyjne.
W Antalyi znajduje się Konsulat Honorowy RP, więc w razie jakichkolwiek problemów podczas podróży do miasta można liczyć na kompleksową pomoc. Riwiera Turecka, w której znajduje się Antalya uważana jest za bezpieczną, warto jednak korzystać z hoteli i ośrodków wypoczynkowych znajdujących się w centrum miasta. W podróży zawsze należy być ostrożnym, bez względu na to w jakim kraju czy mieście się przebywa – warto o tym pamiętać.
Antalya – atrakcje
Antalya jako jedno z najpopularniejszych miast Turcji ma do zaoferowania mnóstwo atrakcji. Riwiera Turecka to blisko 900 kilometrów przepięknego wybrzeża z malowniczymi zatokami i sąsiadującymi z morzem górami. W tureckiej miejscowości Antalya każdy znajdzie coś dla siebie. Od wysokiej klasy hoteli przez najlepsze plaże, bary i kluby nocne, aż po najważniejsze zabytki Turcji. Organizowane są tu liczne wycieczki zorganizowane, dzięki którym podczas podróży można zwiedzić i podziwiać największe atrakcje i zdobyć informacje niezbędne do ich poznania. Wśród nich wyróżnia się takie miejsca jak meczety, starożytne ruiny czy pomniki wznoszone na cześć ważnych, historycznych postaci.
Brama Hadriana
Brama Hadriana została wkomponowana w obronne mury otaczające miasto i stała się główną bramą prowadzącą do jego wnętrza. Została wzniesiona w 130 roku n.e. na pamiątkę wizyty cesarza Hadriana w Attalei – taką nazwę nosiło miasto w tamtym okresie.
Brama osadzona jest pomiędzy dwoma wieżami, które pochodzą z różnych okresów historii. Wieża południowa pochodzi z czasów rzymskich o czym świadczy jej architektoniczna odrębność. Wieża nazywana jest także wieżą Julii Sancty. O jej pochodzeniu mówi również wbudowana, kamienna inskrypcja. Natomiast wieża północna przebudowana została za panowania Turków Seldżuckich, a konkretnie za sułtana Alaeddina Keykubata I, w pierwszej połowie XIII wieku n.e. Jedyną częścią zachowana z czasów rzymskich jest jej najniższy fragment. Na wieży północnej również znajduje się inskrypcja zapisana w języku staro tureckim, ale w piśmie arabskim.
Bramę Hadriana określa się także Potrójną Bramą, co odwołuje się do wyglądu monumentu, który posiada trzy łukowo sklepione przejścia. Pomnik zachował się do dziś w stosunkowo dobrym stanie dzięki temu, że przez długi czas zasłonięty był murem zakrywającym jego fasadę. Całkowite odsłonięcie Bramy Hadriana oraz jej renowacja miały miejsce w latach 50. XX wieku. Z wyglądu Brama przypomina znane na całym świecie, rzymskie łuki triumfalne. Posiada trzy łuki o jednakowej wielkości, które mierzą ponad 4 metry szerokości i 6 metrów wysokości. Łączna wysokość konstrukcji osiąga blisko 8 metrów. Bramę cesarza Hadriana zbudowano z białego marmuru, a ozdabiające fasadę cztery kolumny z granitowych trzonów.
Obecnie Brama Hadriana jest jednym z najważniejszych punktów wizyty w mieście Antalyi, który warto zobaczyć.
Minaret Yivli
Największe atrakcje Riwiery Tureckiej to również historyczny Minaret Yivli należący do XII-wiecznego meczetu, który został zbudowany przez Turków Seldżuckich. Minaret to wysoka wieża, stawiana przy meczecie lub stanowiąca jego integralny element. Na jej szczycie znajdował się balkon, z którego muezin nawoływał wiernych do modlitwy.
Minaret Yivli znajduje się w starym centrum miasta – Kaleiçi, wzdłuż ulicy Cumhuriyet, obok placu Kalekapısı w Antalyi. Związany jest z długą historią Riwiery Tureckiej. Chociaż napis przy wejściu wskazuje, że Minaret Yivli został zbudowany w 1373 roku, według źródeł historycznych powstał w 1230 roku przy użyciu ścian zrujnowanego, starego kościoła, który istniał wcześniej w tym samym miejscu. Uważa się, że jest jednym z pierwszych islamskich obiektów wybudowanych w mieście.
Obecnie stanowi on punkt orientacyjny miasta, a zarazem jeden z głównych symboli Antalyi. Minaret został ozdobiony ciemnobłękitnymi płytkami. Zbudowano go na kwadratowej, kamiennej bazie i podzielono na 8 żłobkowanych części – stąd też popularnie zwany jest Żłobkowanym Minaretem. Ma wysokość 38 metrów, a do balkonu muezina prowadzi ponad 90 schodów, które są niedostępne dla odwiedzających, pomimo tego warto zobaczyć i podziwiać ten okazały obiekt.
Meczet Ulu Camii
Tuż przy Minarecie Yivli wznosi się ciekawy XIV-wieczny Meczet Ulu Camii, który prawdopodobnie został zbudowany z pozostałości antycznych świątyń, co zauważyć można po jońskich i korynckich kapitelach. Biały meczet Ulu Camii pokryty jest trzema parami kopuł wspartymi na 12 kolumnach. W XIV wieku meczet ten został zniszczony, a następnie odbudowany w 1373 roku, za czasów sułtana Mehmed Beya.
Meczet Ulu Camii do dziś spełnia swoje funkcje i uchodzi za jedną z najstarszych budowli tego typu na terenie miasta. Mimo tego, nie on, lecz Żłobkowany Minaret uchodzi za najsłynniejszy zabytek Antalyi.
Będąc w jego okolicy warto zobaczyć i zwrócić szczególną uwagę na drzewo oliwne o ciekawym kształcie, które wyrosło tuż przy budynku, nad grobem mędrca muezina.
Nieopodal Meczetu wznosi się ośmiokątny grobowiec z piramidalnym zadaszeniem, w którym spoczywać ma najstarszy syn emira Mehmed Beya. Drugi grobowiec należy zaś do Nigar Hatun, żony osmańskiego sułtana Bejazyda II. W pobliżu meczetu znajduje się również Mevlevihane, czyli tzw. „Dom Derwiszów” pochodzący z XV wieku. Niegdyś należał do zakonu, a dziś mieści się w nim Galeria Sztuk Pięknych. Wyróżnia się ona na mapie miasta i stanowi kolejną atrakcje, którą warto zobaczyć.
Stary port
Historia starego portu w Antalyi sięga początków założenia miasta. To właśnie dzięki niemu zyskało ono na znaczeniu. W czasach Cesarstwa Rzymskiego był on głównym portem śródziemnomorskim Azji Mniejszej. Rzymianie wzmocnili wówczas fortyfikacje miasta i ulepszyli wyposażenie portu. Przez wieki codzienne życie mieszkańców Antalyi koncentrowało się w porcie.
Dziś stary port nadal znajduje się w sercu Antalyi, na skraju wody w historycznym centrum miasta. Prowadzą do niego liczne uliczki dzielnicy Kaleiçi. Obecnie otoczony jest licznymi restauracjami i kawiarniami oraz stanowi jedno z ulubionych miejsc spotkań mieszkańców i turystów. W starym porcie cumują łodzie rybackie, jachty i statki wycieczkowe oferujące rejsy wzdłuż wybrzeża. To doskonała okazja na wycieczkę łodzią, aby podziwiać miasto oraz malownicze zatoki z perspektywy wody. Zabytki, które podziwiać można w pobliżu portu to m.in. Meczet przy Przystani oraz wieża Hidirlik Kulesi, która dawniej pełniła rolę latarni morskiej, a później funkcje obronne.
Stary port to idealne miejsce na wieczorny, romantyczny spacer po całym dniu plażowania. Warto zobaczyć w nim zabytkową architekturę oraz skosztować lokalnych specjałów.
Muzeum Archeologiczne w Antalyi
Muzeum Archeologiczne w Antalyi jest jednym z największych muzeów w Turcji. Zostało założone w 1922 roku przez nauczyciela Süleymana Fikri Ertena w celu ochrony artefaktów uratowanych przed grabieżą okupantów, którzy przybyli do regionu po I wojnie światowej.
Muzeum Antalya składa się z 13 sal wystawowych i ekspozycji ogrodowej. W salach można oglądać chronologicznie i miejscowo prace odzwierciedlające tysiące lat historii ziem Antalyi, która rozpoczęła się wraz z pojawieniem się pierwszego człowieka i trwa nieprzerwanie do dziś. Większość prac w kolekcji pochodzi z wykopalisk w regionie, a prace etnograficzne zostały opracowane przez tutejszych muzealników. Ważna część obszernej kolekcji etnograficznej opowiada o kulturze imperium osmańskiego. Obiekty będące w posiadaniu Muzeum ilustrują wiele tysięcy lat ludzkiej działalności w regionie Antalyi i całej Riwiery Tureckiej.
Powierzchnia wystawowa Muzeum zajmuje ok. 30 tysięcy metrów kwadratowych, na której w kilkunastu salach oraz ogrodzie umieszczono ogromną liczbę eksponatów, dlatego też dokładne zwiedzanie obiektu wymaga poświęcenia przynajmniej połowy dnia.
Wodospady Düden
Największe atrakcje Antalyi to również te, zlokalizowane w jej przyrodniczych okolicach. Düden to zespół wodospadów utworzonych na rzece o tej same nazwie, będącej jednocześnie jedną z głównych rzek regionu. Wyróżnia się dwie główne części wodospadów – Düden Górny, znajdujący się ok. 12 km na północny-wschód od miasta oraz Düden Dolny, zlokalizowany w samej Antalyi. Oba stanowią część większego systemu krasowego.
O wodospadzie Düden Górny mówi się jako o najwyższym w całym regionie. Znajduje się w atrakcyjnym miejscu, w otoczeniu pięknej przyrody i bywa tłumnie odwiedzany przez mieszkańców oraz turystów.
Wodospad Düden Dolny położony w Antalyi wpada bezpośrednio do Morza Śródziemnego. Najbardziej imponujący jest widok skalistych klifów i uderzającej o nie spienionej wody. Warto udać się do tej części miasta, która od lat jest popularnym miejscem na wypoczynek w niezwykłym otoczeniu przyrody.
Co warto zobaczyć w okolicy Antalyi?
Antalya to doskonała baza wypadowa do okolicznych miast. Najwspanialsze atrakcje znajdują się tutaj w obrębie najstarszej strony miasta. Podczas podróży bezapelacyjnie warto zobaczyć architektoniczno-historyczne zabytki, wśród których wyróżnia się Aspedos, Termessos oraz Ariassos. Są to miejsca, które naprawdę warto zwiedzić spędzając urlop w Antalyi.
Aspendos
Aspendos to położone w Pamfilii około 40 km na wschód od Antalyi, pozostałości antycznego miasta z okresu greckiego i Cesarstwa Rzymskiego. Główną atrakcje, dla której warto zobaczyć to starożytne miasto, stanowi jeden z najlepiej zachowanych antycznych amfiteatrów. Kolejnym powodem, dla którego większość turystów odwiedza Aspendos jest możliwość uczestnictwa w wielu wydarzeniach kulturalnych, które po dziś dzień odbywają się w tym niezwykłym teatrze.
Teatr w Aspendos przez wielu badaczy uważany jest za najlepiej zachowaną budowlę tego typu z czasów antycznych. Legenda głosi, że teatr został wybudowany w wyniku konkursu ogłoszonego przez władcę Aspednos. Polegał on na stworzeniu budowli, która najbardziej przysłuży się miastu, a nagrodą w nim miał być ślub z córką władcy. Dwóch uczestników zakwalifikowało się do finału konkursu. Ostatecznie akustyka teatru wywarła na władcy ogromne wrażenie co zadecydowało o zwycięstwie tej budowli. Według legendy ślub odbył się w teatrze.
Historia opowiada jednak inną wersję wydarzeń, która mówi, że teatr zbudowano w II wieku n.e., za panowania rzymskiego cesarza Marka Aureliusza. Projektantem obiektu był grecki architekt Zenon, urodzony w Aspendos.
Atrakcje Aspendos, to jednak nie tylko teatr, ale również okazałe ruiny całego antycznego miasta, w tym bazyliki, stadiony i agory. W bardzo dobrym stanie zachowały się również pozostałości akweduktu.
Termessos
W pobliżu miasta Antalya warto zobaczyć ruiny antycznego miasta Termessos. Jest ono efektownie rozłożone pośród niedostępnych niegdyś gór na wysokości ponad 1000 metrów n.p.m. w obrębie Parku Narodowego Güllük Daği.
Historia Termessos sięga początków III wieku, kiedy to zaczęto budowanie miasta od podstaw. Aż do czasu panowania Rzymian na terenie Turcji Termessos uważane było za jedno z najważniejszych miast w tej części kraju. Obecnie w dobrej kondycji pozostały jedynie części murów obronnych, a także usytuowany wysoko antyczny teatr, z którego rozciąga się przepiękny widok na historyczną miejscowość i jej przyrodę.
W okresie rzymskiej dominacji w Azji Mniejszej Termessos zachowało znaczną autonomię jako „przyjaciel i sprzymierzeniec” Rzymu. Mieszkańcy miasta mogli ustanawiać własne prawa, mieli też zagwarantowaną wolność i bili własne monety.
Istnienie miasta zakończyło się wraz z trzęsieniem ziemi, które zniszczyło akwedukt doprowadzający wodę pitną. Dokładny rok tego wydarzenia nie jest znany, wiadomo jednak, że w V wieku n.e. Termessos było już całkowicie wyludnione i od tego czasu, aż do jego odkrycia popadało w zapomnienie i ruinę.
Ariassos
Ariassos to starożytne miasto leżące ukryte w górach nad miastem Antalya, zaledwie 600 metrów od głównej drogi łączącej Antalyę z Burdur.
Historia Ariassos sięga okresu hellenistycznego i zostało założone około III wieku p.n.e. Strategicznie położone miasto było wówczas jednym z najmniejszych miast Pizydyjskich, mimo tego posiadało własną walutę.
Dzisiejsze ruiny miasta ciągną się pomiędzy zboczami dwóch gór, od monumentalnej bramy, aż do dawnej drogi prowadzącej do Termessos. Brama, o której mowa została wzniesiona w III wieku n.e. i jest najlepiej zachowaną budowlą Ariassos. Pozostałe obiekty, choć mocno zniszczone, znajdują się na zboczach po obu stronach drogi głównej m.in. buleuterion, prytanejon i mała świątynia. Warto również zwrócić uwagę na rozległe nimfeum oraz kompleks łaźni oraz położone na zboczu wzgórza domy mieszkalne.
Na terenie starożytnego miasta znajdują się trzy nekropolie – wschodnia, południowa i północna, którą szczególnie warto zobaczyć ze względu na liczne sarkofagi reprezentujące styl pizydyjski.
Ciekawostki o Antalyi
- Antalya jest ósmym miastem w Turcji pod względem liczby ludności.
- Port lotniczy Antalya jest jednym z największych tureckich lotnisk.
- Antalya znajduje się w okolicy gór Taurus i m.in. dzięki temu korzystnemu położeniu jest idealnym miejscem na wakacje.
- Na uwagę zasługują również plaże i wybrzeża miasta Antalya, ponieważ średnia temperatura wody latem wynosi nawet 27 stopni.
- Istnieje 320-milowa trasa między Antalyą a Fatty, która stała się jednym z najdłuższych szlaków na świecie.
