Niewola awiniońska to bardzo ważny okres w dziejach kościoła i nie tylko. Jego spuścizna do dziś cieszy się zainteresowaniem wśród odwiedzających południe Francji. Pałac papieski w Awinionie to jeden z najważniejszych XIV-wiecznych zabytków Europy. W artykule omawiamy jego historię, położenie, a także informacje praktyczne dotyczące zwiedzania kompleksu. Przekonaj się, dlaczego warto odwiedzić rezydencję francuskich papieży!
Położenie i historia pałacu papieskiego
Pałac papieski w Awinionie znajduje się w południowo-wschodniej części Francji. Na początku XIV wieku miasto Awinion zostało wybrane na siedzibę papieży. Ówczesny ojciec kościoła, Klemens V, zamieszkał w klasztorze Dominikanów. Kolejnym władcom zależało na własnej siedzibie, dlatego rozpoczęły się prace nad budową pałacu papieskiego. Swój pontyfikat pełniło tam siedmiu papieży. Budowę ukończono w drugiej połowie XIV wieku.
Jakiś czas później, gdy ponownie zdecydowano, że miejscem zamieszkania papieży będzie Rzym, aby nie zmarnować nowo wybudowanego pałacu, nadano mu zupełnie nowe przeznaczenie. Pałac w Awinionie stał się miejscem dla antypapieży wielkiej schizmy. Podczas rewolucji francuskiej w obiekcie doszło do dramatycznych wydarzeń, a budynek ponownie zmienił swoje przeznaczenie i stał się więzieniem. Na początku XX wieku przejęło go miasto, a w 1995 roku obiekt został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Czym była niewola awiniońska papieży?
Niewolą awiniońską nazywa się okres, w którym papieże przebywali w Awinionie, zamiast w Rzymie. Podlegali wtedy władzy królów Francji. Doszło do niej wskutek nieporozumienia pomiędzy monarchą Francji a włoskim papieżem. Cały okres niewoli awiniońskiej mocno odbił się na wizerunku i pozycji papieży. Trwała ona od 1309 do 1377 roku. Po tym czasie siedziba głów kościoła ponownie przeniosła się do Rzymu.
Papieże w Awinionie
Pierwszym papieżem w Awinionie był Klemens V, który zamieszkał w klasztorze Dominikanów. Następnie jego miejsce zajęli kolejno: Jan XXII, Benedykt XII, Klemens VI, Innocenty VI, Urban V czy Grzegorz XI. Ostatni z nich podczas swojego panowania przeniósł się z powrotem do Rzymu, kończąc jednocześnie okres niewoli awiniońskiej.
Zobacz także: Beaujolais Nouveau – Święto Młodego Wina
Pont Saint-Bénézet – Most Awinioński
Nieopodal pałacu papieskiego znajduje się częściowo zachowany most Pont Saint-Bénézet. Powstał w XII wieku i liczył sobie niemal kilometr długości. Aktualnie z dwudziestu dwóch przęseł zostały jedynie cztery. Stało się tak, ponieważ obiekt ulegał niejednokrotnie silnym zniszczeniom. Na jego stan wpłynęły zarówno ataki wojsk, jak i powodzie. Most w Awinion charakteryzuje się sporym rozmiarem, a także efektownymi arkadami. Położony jest nad rzeką Rodan, gdzie wtapia się w bardzo malowniczy krajobraz Prowansji.
Legenda o moście
Most w Awinion związany jest z ciekawą legendą. Głosi ona, że pasterzowi Bénézetowi objawił się anioł, który kazał mu wybudować ten most. Mężczyzna udał się w tej sprawie do ówczesnego biskupa, a ten zażądał dowodu na to, że pomysł naprawdę pochodzi od anioła. Wtedy pasterz podniósł znajdujący się nieopodal ogromny głaz i przetransportował go siłą własnych rąk na miejsce budowy. Wzbudziło to szok i zachwyt mieszkańców, ponieważ ciężar nie był możliwy do podniesienia przez jedną osobę. Wkrótce rozpoczęła się budowa mostu.
Architektura budowli
Dawna siedziba papieży składa się ze Starego i Nowego Pałacu. Pomiędzy budynkami znajdują się dwa place. Kamienne konstrukcje obiektu zostały utrzymane w stylu gotyckim, charakteryzującym się strzelistością, dużymi wysokościami czy smukłością. Pałac ma arkady, wieże, wnęki oraz blanki. Na zewnątrz nie ma zbyt wielu ozdób, ale znajdują się one m.in. przy ramach okien. Wnętrza budynku charakteryzują się dużymi, przestronnymi pomieszczeniami. Niektóre pomieszczenia są ozdobione freskami, czemu bliżej przyjrzymy się w dalszej części artykułu.
Etapy budowy pałacu
Przez pierwsze osiem lat, od 1334 do 1342 roku, trwały prace nad budynkiem nazywanym Starym Pałacem. Kolejną dekadę, od 1342 do 1352 roku, zajęła budowa Nowego Pałacu. Architektem budynku został Pierre Poisson. Kiedy papieżami byli Klemens VI, Innocenty VI i Urban V, kompleks pałacowy uległ wielu zmianom i przebudowom. Pojawiły się nowe wieże, kaplica czy most. Zagospodarowano także dziedziniec pałacu. Pierwszy z panujących w Awinionie papieży, Klemens V, nie zdążył zamieszkać w obiekcie, ponieważ zmarł dość wcześnie, mając nieco ponad pięćdziesiąt lat.
Wielka Kaplica Klementynek
W pałacu papieskim w Awinionie znajduje się mnóstwo pomieszczeń reprezentatywnych, a część z nich udostępniona jest do zwiedzania. Jednym z najważniejszych miejsc w obiekcie jest Wielka Kaplica Klementynek (Grande Chapelle Clémentine), w której organizowano różnorodne spotkania czy nabożeństwa. Do dziś mają tam miejsce także wydarzenia kulturalne, m.in. koncerty kompozytorów czy wystawy sztuki. Kaplica charakteryzuje się wysokim, strzelistym sklepieniem, podłużnymi oknami i minimalistycznym wystrojem.
Komnaty Papieskie
Dawna siedziba papieży składa się także z komnat, w których mieszkały aktualnie panujące głowy kościoła. Apartamenty są otwarte dla zwiedzających i stanowią jedną z najważniejszych atrakcji wewnątrz pałacu. W skład takiej komnaty wchodzi oczywiście miejsce do spania, ale nie tylko. Znajdują się tam także specjalne miejsca do pracy. Komnaty papieskie były bardzo bogato zdobione, a wiele elementów zdobniczych, w tym przede wszystkim słynne freski, przetrwało do dziś.
Bezcenne Freski
Zamek papieski w Awinionie słynie z bezcennych zdobień w postaci fresków. W jednej z kaplic znajdują się freski autorstwa Matteo Giovannettiego, które stworzył on na polecenie Klemensa VI w latach 1344-1345. Przedstawiają losy jednego ze świętych kościoła i zostały przedstawione w stylu realistycznym w formie spirali. Aktualnie trwają tam prace renowacyjne, więc na jakiś czas obiekt jest wyłączony ze zwiedzania (stan na marzec 2022). Warta uwagi jest także kaplica św. Jana, której ściany zdobią freski przedstawiające sceny z życia tegoż świętego. Matteo Giovannetti wraz ze współpracownikami stworzyli dzieła ścienne inspirowane naturalizmem. Freski powstały w latach 1346-1348.
We wnętrzach pałacu znaleźć można także freski przedstawiające proroków czy inne postacie ze Starego Testamentu. W komnatach papieskich znajdują się m.in. malunki roślinne i zwierzęce umieszczone na intensywnym, niebieskim tle. W komnacie zwanej Chambre du Cerf freski przedstawiają m.in. sceny polowań na jelenie czy łowienie ryb. Zachwyt budzi nie tylko kunszt Giovannettiego przeniesiony na ściany i sufity pałacu, ale także to, w jak dobrym stanie dzieła te przetrwały do dziś. W poniższym nagraniu możesz zobaczyć część zachowanych malunków ściennych. Nic nie odda jednak tego, jakie wrażenie sprawiają one na żywo.
Katedra Notre-Dame des Doms
Katedra Notre-Dame des Doms w Awinionie znajduje się tuż obok pałacu papieskiego, w którym miała miejsce niewola awiniońska. Budynek w stylu romańskim powstał w XII wieku i stanowi miejsce spoczynku dwóch papieży – Benedykta XII i Jana XXII. W późniejszym czasie dobudowano jeszcze charakterystyczną wieżę, na której w XIX wieku umieszczono figurę Najświętszej Marii Panny. Wraz z upływem lat kościół stał się nieco bardziej ozdobny, m.in. pod wpływem baroku. W świątyni kanonizowano m.in. Tomasza z Akwinu. Wewnątrz można zobaczyć malunki włoskiego artysty – Simone Martiniego.
Zwiedzanie pałacu w Awinionie
Pałac papieski w Awinionie jest otwarty dla przybyszów z całego świata. Aktualnie zasady zwiedzania są nieco inne niż zwykle ze względu na pandemię koronawirusa. Aby wejść na teren kompleksu, należy założyć maseczkę i pokazać paszport covidowy (stan na marzec 2022). Poniżej przedstawiamy wszystkie najważniejsze informacje na temat zwiedzania pałacu.
Ceny biletów, godziny otwarcia
Pałac papieski w Awinionie jest czynny przez cały rok w godzinach od 10:00 do 16:00, 17:00 lub 18:00 (w zależności od pory roku). Bilety można zarezerwować online na oficjalnej stronie internetowej. Znajdują się tam także wszystkie informacje dotyczące zwiedzania, dokładnych godzin otwarcia czy zniżek. Ceny biletów prezentują się następująco (stan na marzec 2022):
- Bilet normalny – 12 euro;
- Bilet dla studentów, posiadaczy karty dużej rodziny, osób z niepełnosprawnością do 80% czy osób powyżej 60. roku życia – 10 euro;
- Bilet dla młodzieży w wieku od 8 do 17 lat – 6,5 euro.
Wejście dla dzieci poniżej 8. roku życia, osób z niepełnosprawnością powyżej 80% czy mieszkańców Awinionu jest darmowe. Powyższe bilety nie upoważniają do wstępu do ogrodów papieskich. Na teren pałacu nie można wprowadzać zwierząt. Nawet osoby korzystające z bezpłatnego wejścia muszą zarezerwować swoją wizytę. Możliwe jest także zwiedzanie z przewodnikiem oraz wycieczki grupowe.
Bilety do ogrodów papieskich możesz zarezerwować na oficjalnej stronie internetowej. Ceny wstępu w marcu 2022 roku prezentują się następująco:
- Bilet normalny – 5 euro;
- Bilet dla młodzieży w wieku od 8 do 17 lat, studentów, posiadaczy karty dużej rodziny, osób z niepełnosprawnością do 80% czy osób powyżej 60. roku życia – 3 euro.
Zwiedzanie z tabletem
Pałac papieski Awinion Francja oferuje niezwykle innowacyjną formę zwiedzania. Na odwiedzających czekają specjalne tablety – Histopady. Urządzenia otrzymują wszyscy turyści wchodzący na teren obiektu. Dzięki nim mogą zobaczyć oni, jak wnętrza pałacu wyglądały w czasach niewoli awiniońskiej. Interaktywne zwiedzanie jest dostępne w dziewięciu pomieszczeniach. Ponadto na słuchawkach można odsłuchać informacje o konkretnych miejscach, działach czy innych eksponatach. Na tabletach zwiedzający mogą sprawdzić, w której części budynku się znajdują i zaplanować swoją trasę. Histopad ma także edukacyjny program dla dzieci, dzięki któremu odkrywają one zakątki pałacu poprzez zabawę. To, jak działają interaktywne tablety w obiekcie, możesz zobaczyć na poniższym filmie.
Kawiarnia na tarasie Wielkich Dygnitarzy
Po zwiedzeniu wnętrz pałacu warto udać się na taras Wielkich Dygnitarzy. Jest tam nie tylko punkt widokowy ze wspaniałą panoramą Awinionu, ale także kawiarnia. Godziny otwarcia są takie same jak godziny otwarcia pałacu, więc zawsze podczas zwiedzania czy po jego zakończeniu możesz napić się smacznej kawy, skosztować lokalnych przekąsek czy ciast. Poza tym na terenie pałacu działa także sklep, w którym kupisz książki czy inne pamiątki nawiązujące do miejsca i historii niewoli awiniońskiej.
Awinion – most owiany legendą, pałac, w którym zamieszkiwali papieże, kościół ze złotym posągiem Maryi, wspaniałe widoki i pyszna kawa na szczycie obiektu… To wszystko czeka na Ciebie podczas wycieczki po obiekcie związanym z niewolą awiniońską. Zachęcamy do odwiedzenia kompleksu nie tylko ze względu na wartość historyczną miejsca, ale także na oryginalną, interaktywną formę zwiedzania.
