Nysa to trzecie co do wielkości miasto w województwie opolskim i jedno z najstarszych na Śląsku. Dzięki fortyfikacjom, licznym wieżom oraz dużej ilości kościołów Nysa otrzymała miano „Śląskiego Rzymu”. Co warto zobaczyć w Nysie? Jakie są jej najsłynniejsze atrakcje oraz zabytki? Dowiesz się w naszym artykule!
Krótka historia Nysy
Nysa przez wieki była stolicą księstwa biskupiego. Od samego początku stawiała na umocnienia obronne, stąd też w Nysie tyle różnych rodzajów ufortyfikowań. Spory wpływ na rozwój miasta miał król Fryderyk II. Przekształcił on Nysę w nowoczesną twierdzę oraz miasto garnizonowe. Niestety, wskutek II wojny światowej wiele nyskich zabytków zostało zniszczonych – ok. 60% zabudowy miasta. Między innymi – Dom Wagi Miejskiej (po wojnie odbudowany) oraz gotycka, 94-metrowa, wieża ratuszowa (odbudowana wraz z kamieniczkami w 2009 roku). Zobacz, co jeszcze i w jakiej formie się zachowało.
Miejski szlak turystyczny
Jak się okazuje, dobrym sposobem na zwiedzanie miasta jest poruszanie się Miejskim Szlakiem Turystycznym. Jego stworzeniu przyświecała idea połączenia wszystkich najciekawszych i najważniejszych atrakcji Nysy w taki sposób, aby turysta mógł je zwiedzać bez przewodnika. Pomagają w tym oznakowania szlaku w postaci żółto czerwonych rombów, nawiązujących kolorami do barw miejskich Nysy. Szlak zaczyna się na placu Mikołaja Kopernika, a kończy przy dworcu kolejowym. Nie ogranicza się tylko do ścisłego centrum miasta. Łączy je między innymi z zabytkowym Parkiem Miejskim oraz obiektami dawnej Twierdzy Nysa. Ponadto rozciąga się także przez miejsca cenne przyrodniczo – Obszar Natura 2000 Forty Nyskie.
Nysa – atrakcje turystyczne
Nysa jest malowniczym miastem, pełnym ciekawych atrakcji oraz wiekowych zabytków. Są one naprawdę rozmaite i na pewno każdy, kto zdecyduje się na podróż do tego miejsca, znajdzie tu dla siebie coś interesującego. Zobacz, co warto jest zobaczyć, odwiedzając Nysę.
Ujmujący Rynek i Stare Miasto
Sercem miasta jest przepiękny Rynek oraz Stare miasto. Na rynku mieści się wiele malowniczych zabytków, a stare miasto jest pełne pastelowych kamieniczek.
Dom Wagi Miejskiej
W XVII wieku w Nysie kwitnął handel. Z tego powodu, wszystkie towary, jakie były sprowadzane do miasta, musiały zostać dokładnie zważone, aby opłacić cło. Na polecenie biskupa w 1604 roku wybudowano komorę celną. W jej przyziemiu znajdowała się waga, stąd też nazwa „Dom Wagi”. Handlowano tu między innymi miedzią, ołowiem i solą.
Znajduje się on na rynku, jest jednym z najładniejszych świeckich zabytków miasta. Powstał w stylu renesansowym, pierwotnie był zdobiony freskami oraz płaskorzeźbami. Niestety, dwukrotnie uległ zniszczeniu – podczas oblężenia napoleńskiego oraz w trakcie II wojny światowej. Za każdym razem był jednak odbudowywany. W dzisiejszych czasach w budynku mieści się biblioteka.
Monumentalna Bazylika św. Jakuba i św. Agnieszki
Jest to największy obiekt sakralny w mieście. Nazwany został na cześć osób, które go wybudowały – bogatego, pobożnego mieszkańca Nysy Jakuba oraz jego małżonki Agnieszki.
Pierwszy murowany kościół został ufundowany przez wrocławskiego biskupa – Jarosława Piasta. Konserwowany był w 1198, lecz został zniszczony już w 1241, podczas najazdu mongolskiego. Obecny kościół powstawał w latach 1424-1430, przy pomocy architekta, który wykorzystując fundamenty romańskiej świątyni wzniósł obecną, gotycką bazylikę. Przez następne wieki bazylika wielokrotnie płonęła, niszczała i była odbudowywana. Jej sylwetka pozostała jednak nienaruszona.
Wieża Ratuszowa – punkt widokowy na Nysę
Wzmianki o samym ratuszu w Nysie pojawiały się już w roku 1374, choć prawdopodobnie istniał on wcześniej. W 1488 został rozbudowany, a w 1499 została do niego dobudowana strzelista wieża o wysokości ponad 90 m. W XVI wieku ratusz doznał zniszczeń w wyniku burzy, a następnie trzęsienia ziemi w 1592. W roku 1672 w ratuszu wynikł pożarł z powodu uderzenia pioruna, co też znacząco wpłynęło na stan budowli.
Taras widokowy na wieży ratuszowej w Nysie ma tak naprawdę niewiele wspólnego z samym ratuszem. Jest prywatną inwestycją powstałą w latach 2005-08 jako nowoczesny obiekt dla turystów. Położony jest na wysokości 50 m, można na niego wjechać windą. Widok z tarasu na Nysę oraz jej zabytki jest niesamowity, zdecydowanie warto się na niego udać, aby doświadczyć tego widoku. Na czym warto tutaj zawiesić wzrok? Na pewno na szeregu niższych, gotyckich kaplic, ośmiobocznym baptysterium oraz krzyżowo-żebrowych sklepieniach. W 2011 roku obiekt został uznany za Pomnik historii.
Piękna studnia w Nysie
Jest to jedna z najdawniejszych studni miejskich, nazywana Piękną ze względu na swoją bogatą dekorację. Znajduje się w pobliżu rynku, na początku ulicy Wrocławskiej w Nysie. Jest uznawana za jedno z arcydzieł barokowej sztuki kowalskiej. Piękna studnia jest jednym z najcenniejszych i najpiękniejszych zabytków w mieście. Jej dekorację stanowią liczne motywy roślinne, zwierzęce oraz fantastyczne – głównie stwory morskie. Studnia u góry została zasklepiona i zwieńczona kwiatonami, a na samym jej szczycie umieszczony jest złocony dwugłowego orła austriackich Habsburgów.
Obiekt był bardzo ważnym elementem miasta przez wiele wieków – w końcu to właśnie ze studni mieszkańcy czerpali wodę pitną. Mieszkańcy Nysy korzystali ze studni aż do 1880 roku. Wówczas przestała być potrzebna, gdyż rozpoczęły pracę nyskie wodociągi. Pozostała jednak wspaniałą ozdobą miasta.
Twierdza Nysa
Jeden z najlepiej zachowanych systemów fortyfikacji na Śląsku. Pozostałości budowli ocenia się na 50-60% stanu istniejącego na początku XX wieku. Większość obiektów powstała w XVIII wieku, a w XIX wieku przeprowadzono proces ich modernizacji. W dzisiejszych czasach w Twierdzy odbywają się inscenizacje historyczne, głównie Bitwy o Nysę. Dzieje się to na przełomie lipca i sierpnia, w trakcie Dni Nysy.
Twierdza nysa otwarta jest codziennie w godzinach 8-16, w okresie letnim – od 9 do 17. Bilet normalny kosztuję 5 zł, natomiast ulgowy 3 zł, zwiedzanie przebiega w obecności przewodnika.
Wieża Bramy Wrocławskiej
Ta gotycka budowla obronna to jedna z kilku zachowanych części średniowiecznych obwarowań miejskich Nysy wraz z Wieżą Ziębicką i fragmentami murów ochronnych. Tworzyły one wokół Nysy zamknięty obwód na planie nieregularnym, zbliżonym do czworoboku. Do miasta prowadziły zwodzone mosty, ponieważ całość obwodu obronnego stanowiła fosa. Mury miejskie rozebrano dopiero na przełomie XIX oraz XX wieku. Niektóre elementy średniowiecznego systemu ochronnego się jednak zachowały, a wśród nich właśnie Wieża Bramy Wrocławskiej i Ziębickiej.
Wieża Bramy Ziębickiej
Jedna z dwóch zachowanych średniowiecznych wież bramnych w murach obronnych Nysy. Została wybudowana w połowie XIV wieku. Mimo upływu czasu nie zatraciła swoich pierwotnych cech. W okresie renesansu została częściowo przebudowana oraz podwyższona, a w XIX wieku ponownie odnowiona i nadbudowana. W obecnych czasach wieża stoi samotnie, ponieważ otaczające ją mury miejskie rozebrano, aby połączyć śródmieście z nowymi dzielnicami. Ze względu na swoje położenie, Wieża Bramy Ziębickiej stanowi dobry punkt widokowy, dzięki któremu można oglądać panoramę miasta.
Bastion św. Jadwigi
Budynek został wybudowany w 1643 roku. Składa się z nasypów ziemnych oraz ceglano-kamiennych budowli kazamatowych, powstałych w latach 1971-1976. W czasach oblężenia Twierdzy Nysa przez wojska francuskie w 1807 r. funkcjonowało tu między innymi laboratorium, w którym przechowywano amunicję. Przetrzymywano tu też jeńców francuskich – wśród nich był przyszły prezydent Francji Charles de Gaulle oraz Markiz de Lafayette. Z oryginalnego wyposażenia bastionu zachowała się pierwotna, XVIII-wieczna klatka schodowa z kutą, żelazną balustradą oraz 6 szt. XIX-wiecznych drzwi zewnętrznych, oryginalna stolarka okienna oraz żeliwne kominki wentylacyjne.
Obecnie w bastionie św. Jadwigi ulokowały się restauracje oraz informacja turystyczna. Obiekt jest dostępnych dla zwiedzających, odbywają się tu liczne imprezy kulturalne.
Forty
Twierdza Nysa to głównie fortyfikacje. W 1284 uległy one całkowitemu zniszczeniu, jednak odbudowano je 6 lat później. Najważniejsze z nich przedstawimy Ci poniżej.
Fort Wodny
Fort wodny zwany również Fortem Blockhaus, zbudowany został przez Austriaków w 1741 roku. Na początku miał postać wysuniętego, prostego szańca palisadowego otoczonego wodą. W późniejszym czasie został przerobiony na fort w formie lunety. Pod koniec XIX wieku został ostatecznie przebudowany na jednowałowy fort piechoty i artylerii. Był również wykorzystywany jako magazyn amunicji.
Fort Prusy
Powstał w XVIII wieku i był jednym z elementów twierdzy obronnej. Został wzniesiony na północnym brzegu Nysy Kłodzkiej i zabezpieczał tereny, z których można było prowadzić ostrzał miasta. W latach 1859 – 69 obiekt służy jako koszary oraz części więzienie, a od 1914 roku stał się magazynem sprzętu wojskowego.
Fort I
Został zbudowany w latach 1865-1866 jako dzieło prowizoryczne, lecz parę at później został przebudowany na fort stały. Miał służyć ochronie linii kolejowej, ale od 1934 stanowił część zaplecza socjalnego nyskiego garnizonu.
Fort II
Fort II nazywany też Regulickim jest najdalej na północ wysuniętym dziełem nyskiej twierdzy. Konstrukcyjnie jest niemal identyczny jak Fort I. Tak samo, jak on na początku był tylko dziełem prowizorycznym, a dopiero potem został przebudowany na fort stały. Jest fortem jednowałowym z trawersami i schronami na wałach dla piechoty i artylerii. Pod wałami znajdują się kazamaty koszarowo gospodarcze. Służył jako wojskowy magazyn gospodarczy. W dzisiejszych czasach jest udostępniany do zwiedzania.
Fort III
Obiekt mieści się przy ulicy Nowowiejskiej, został wybudowany w 1866 i tak jak pozostałe forty na początku służył jako dzieło prowizoryczne, dopiero później został przebudowany na fort stały. Od 1934 roku służył jako magazyn broni i amunicji. Całość do dzisiaj jest otoczona fosą. Fort obecnie znajduje się w rękach prywatnych i jest niedostępny dla zwiedzających.
Mamy nadzieję, że nasz artykuł przekonał Cię do odwiedzenia tego malowniczego miasta z bogatą historią. Nie zastanawiaj się dłużej i pojedź je odwiedzić!
