Nowy Sad – odkryj serbskie miasto nad Dunajem

Serbski Nowy Sad to jedno z najbardziej pomijanych miast na Bałkanach. Mimo że nie jest tak popularny, jak Belgrad, to stanowi idealne miejsce do wypoczynku i zwiedzania. To niezwykły ośrodek kulturowy z imponującą architekturą i świetnym położeniem nad Dunajem. Nowy Sad to miasto o czarującym klimacie, które zdecydowanie warto odwiedzić. A o tym, co warto zobaczyć w Serbskich Atenach, przeczytasz w poniższym artykule.

Nowy Sad – historia serbskiego miasta

Nowy Sad (serb. Novi Sad) to miasto położone w północnej Serbii nad rzeką Dunaj. Jest stolicą Wojwodiny i okręgu południowobackiego. Miejscowość powstała już w XVII wieku i najpierw stanowiła osiedle stworzone przy okazji budowy twierdzy Petrovaradin. Nazwę, którą nosi aktualnie, uzyskała 1 lutego 1748 roku. Właśnie wtedy mieszkańcy wykupili na wiedeńskim dworze status wolnego miasta.

Nowy Sad pełni ważne funkcje kulturowe i gospodarcze. W XVIII wieku intensywnie zaczął rozwijać się tam przemysł tytoniowy, powstała fabryka jedwabiu i browar. W 1826 roku założono Matica Srpska, czyli instytucję kulturalno-naukową.

1849 rok przyniósł bombardowania i zniszczone zostały ponad dwie trzecie budynków Nowego Sadu. Niespełna 50 lat później miasto nawiedziła epidemia cholery, którą wywołała bardzo słabej jakości woda pitna. Ogromne zniszczenia i straty w liczbie ludności przyniosły obie wojny. Zarówno w Nowym Sadzie, jak i w okolicach dochodziło do masakr Serbów i Żydów. Wszystkie te wydarzenia odbiły silne piętno na tamtejszych terenach oraz mieszkańcach.

Po zakończeniu II wojny światowej miasto powiększyło się, ponieważ zasypano liczne tereny bagniste znajdujące się dookoła. To sprawiło, że możliwa stała się rozbudowa Nowego Sadu. Nie był to jednak koniec nieszczęść, ponieważ w 1999 roku doszło do bombardowań NATO, które nazwano operacją Allied Force. Wskutek tych działań zniszczono miejskie mosty i główne linie wodociągowe. Zostały one jednak odbudowane.

Novi Sad Serbia – Atrakcje

Od początku XXI wieku miasto Novi Sad odwiedza coraz więcej turystów. Jest to spowodowane tym, że serbskie miasto ma aktualnie naprawdę wiele do zaoferowania. Jest miejscem atrakcyjnym nie tylko ze względu na znajdujące się tam obiekty, ale także wydarzenia kulturalne, do których należy np. odbywający się co roku na początku lipca Festiwal EXIT.

Poniżej znajdują się opisy głównych atrakcji miasta Novi Sad. Serbia jest niezwykła, przekonaj się!

Twierdza Petrovaradin

Pierwszym miejscem, do którego koniecznie musisz się udać, jest XVIII-wieczna twierdza położona nad prawym brzegiem Dunaju. Znajduje się ona w miejscowości Petrovaradin, dokładnie naprzeciwko Nowego Sadu. Często nazywana jest Gibraltarem Dunaju.

Badania wykazują, że pierwsze umocnienia powstały już w starożytności. Historia miejsca zaczęła się rozwijać głównie w XVI wieku, kiedy to twierdza cały czas zmieniała swoich właścicieli. Naprzemiennie byli to Habsburgowie i Imperium Osmańskie. W 1526 roku trafiła w ręce Turków, a jeszcze później zdobyła ją Austria.

Na przełomie XVII i XVIII wieku budowlą zajął się architekt z Francji, dzięki któremu została ona przebudowana. Wiosna Ludów przyniosła kolejną zmianę właściciela twierdzy, ponieważ miejsce trafiło do powstańców węgierskich. W 1918 roku twierdza oraz miasto Petrovaradin zostały przyjęte do Jugosławii.

To właśnie na tej twierdzy odbywa się słynny Festiwal EXIT. Jest ona drugą co do wielkości tego typu budowlą w Europie. Na żywo jej rozmiar robi naprawdę ogromne wrażenie. Wąskie uliczki Podzamcza pozwalają oglądać stare, zabytkowe okazy architektoniczne, a gdy wejdziemy na sam szczyt twierdzy, możemy podziwiać doskonałe widoki na Dunaj i Nowy Sad.

Twierdza Petrovaradin to największa atrakcja miasta, w której można spędzić naprawdę wiele czasu. Spacery po fortecy połączone z wizytą w którejś z tamtejszych restauracji sprawdzą się idealnie szczególnie w ciepły, słoneczny dzień. Warto też odwiedzić podziemne korytarze.

Nowy Sad – stolica kultury Serbii

Szczytowym momentem rozwoju serbskiej kultury w Nowym Sadzie był wiek XIX. Wtedy w mieście mieszkało mnóstwo serbskich poetów, pisarzy, publicystów i uczonych. W 1864 roku przeniesiono tam z Budapesztu instytucję kulturalno-naukową o nazwie Matica Srpska. Posiadała ona bibliotekę z ogromną liczbą wartościowych zbiorów.

Jeden z najstarszych słowiańskich teatrów, Serbski Teatr Narodowy, także został założony w Nowym Sadzie. Miało to miejsce w 1861 roku. Aktualnie do najważniejszych teatrów należą tam też Teatr Młodzieży i Centrum Kultury w Nowym Sadzie.

Novi Sad jest obecnie najważniejszym (po Belgradzie) centrum kulturalnym Serbii. Nazywa się go nawet Serbskimi Atenami. Od 2000 roku każdego lipca odwiedza go mnóstwo festiwalowiczów uczestniczących w Festiwalu EXIT, czyli jednym z największych wydarzeń muzycznych w Europie. Impreza trwa 4 dni, a zainicjowana została przez grupę studentów tamtejszego uniwersytetu.

Poza Festiwalem EXIT, w Nowym Sadzie odbywa się szereg innych eventów, takich jak festiwal teatru alternatywnego Gry Dzieci Zmaj, Festiwal Literatury czy Novi Sad Jazz Festival. Ważnymi dla kultury serbskiej ośrodkami są także: Offset Serbskiej Akademii Nauki i Sztuki, Biblioteka Miejska i Azbukum.

W mieście można odwiedzić muzea i galerie sztuki, a najbardziej znanym muzeum jest zdecydowanie Muzeum Wojwodiny założone w 1847 roku. Zawiera wiele eksponatów związanych z historią serbskiej kultury na przestrzeni wieków. Najbardziej okazała galeria sztuki to natomiast Galeria Sztuk Pięknych, która należy do Macierzy Serbskiej. Zbiory pochodzą głównie z XX wieku.

Nowy Sad jest Europejską Stolicą Kultury 2021. Warto też dodać, że stanowi bardzo istotny ośrodek naukowy w kraju. Szczególnie rozwinięte jest tam szkolnictwo wyższe. Znajdują się tam 2 uniwersytety oraz 7 prywatnych wydziałów. Uniwersytet w Nowym Sadzie szkoli około 40 tysięcy studentów jednocześnie i zatrudnia prawie 3 tysiące naukowców. Uczelnia funkcjonuje od 1960 roku.

Plac Wolności

W centrum Nowego Sadu znajduje się Plac Wolności. To główny plac miasta, przy którym znajdują się m.in. ratusz i Kościół im. Marii (największy kościół w Nowym Sadzie). Miejsce to tętni życiem zarówno w dzień, jak i w nocy. Przychodzą tam nie tylko turyści, ale też mieszkańcy miasta. Plac otaczają odnowione, zabytkowe budynki z mnóstwem interesujących restauracji.

Pośrodku prezentuje się pomnik dawnego burmistrza Nowego Sadu, Svetozara Miletića, wykonany z brązu. Nieopodal Placu Wolności znajduje się Pałac Biskupi wybudowany w 1901 roku. Stanowi on siedzibę prawosławnego biskupa, a tuż przed nim podziwiać można pomnik poety Jovana Jovanovica.

Warto zobaczyć też Katedrę św. Jerzego, która powstała kilka lat później niż Pałac Biskupi. Jej pierwotna wersja została zburzona podczas Wiosny Ludów. Wnętrza świątyni są niesamowicie piękne i koniecznie trzeba zobaczyć je na własne oczy.

Fruška gora

Fruška gora to doskonała atrakcja dla miłośników natury i pieszych wędrówek. To niskie pasmo górskie nadające się idealnie na długie spacery z pięknymi widokami. Przebiegają przez północą Serbię i wschodnią Chorwację.

Przyroda oraz kwestie historyczne sprawiają, że Fruška gora jest popularna wśród podróżnych zarówno jako miejsce aktywności, jak i wypoczynku. Znajduje się tam wiele szlaków przeznaczonych dla pieszych oraz dla rowerzystów. Można tam też zatrzymać się w schroniskach. Dość popularne jest tam myślistwo, a ze względu na obecność kilku akwenów, także rybołówstwo. Każdego roku w maju we Fruškiej gorze odbywa się maraton.

W paśmie górskim, na terenie Wojwodiny, znajduje się jaskinia Grgurevačka pęcina. Jest zlokalizowana nieopodal czarnego szlaku Fruškogorska tranzwerzała.

Ciekawostki

Jeśli powyższe atrakcje to wciąż za mało, to czas przedstawić Ci jeszcze kilka powodów, dla których Nowy Sad jest idealnym miejscem na wyprawę. Przede wszystkim odwiedzenie tego miasta może być dodatkiem do większej wycieczki do stolicy kraju. Belgrad znajduje się mniej niż 100 kilometrów od miejscowości Novi Sad.

Serbia tym liczącym 350 tysięcy osób miastem udowadnia, że można utrzymywać wciąż klimatyczne i pozbawione wszechobecnego pędu miasta. Nowy Sad to odskocznia od wielkomiejskiego szumu i zgiełku. Tętni życiem, ale jest to życie wolniejsze niż to, które znamy. Podróż do Nowego Sadu jest troszkę jak podróż w czasie.

Warto zobaczyć też mniej znane atrakcje, takie jak Najlon Pijaca, gdzie co sobotę odbywa się targ, na którym można zaopatrzyć się w ciekawe lokalne rarytasy. To jednak niejedyne miejsce, gdzie można nabyć ciekawe pamiątki. Koniecznie udaj się do sklepu Metalac, gdzie spotkasz naczynia i garnki o designie przypominającym obiady u babci. To świetna pamiątka dla osób ceniących oryginalne i ciekawe estetycznie akcesoria.

Przed przyjazdem warto zrobić rozeznanie wśród lokali gastronomicznych, ponieważ duża liczba restauracji na miejscu nie ułatwia podjęcia decyzji o tym, gdzie danego dnia zjeść.

Na koniec lista podsumowująca najważniejsze informacje i ciekawostki o Nowym Sadzie:

• 7 maja 1975 roku Nowy Sad otrzymało tytuł miasta-bohatera;
• Nowy Sad leży u wylotu kanału Dunaj-Cisa-Dunaj;
• Nazywa się go często Serbskimi Atenami;
• Poza Serbami mieszka tam sporo Rosjan i Węgrów;
• Działa tam wielojęzyczne radio;
• Na terenie pasma górskiego Fruška gora istnieje park narodowy;
• Najwięcej osób przybywa do miasta w czasie Festiwalu EXIT;
• Festiwal EXIT był początkowo wyrazem sprzeciwu dla władzy Slobodana Miloševicia;
• Pochodzi stamtąd zespół Pekinška Patka;
• Nowy Sad wybrano na Europejską Stolicą Kultury 2021 w 2016 roku;
• Uniwersytet w Nowym Sadzie składa się z 9 wydziałów;
• Znajduje się tam 36 szkół podstawowych;
• W maju odbywają się tam targi rolne;
• Można wyruszyć stamtąd na rejs po Dunaju;
• Najważniejsza atrakcja to twierdza Petrovaradin;
• W mieście znajdują się liczne kościoły, w tym synagoga;
• Miastami partnerskimi Nowego Sadu są: Dortmund, Timișoara, Modena, Norwich, Iliupoli, Changchun, Campinas i Budva;
• Między Nowym Sadem a miastem Sremska Kamenica znajduje się imponujący sześciopasmowy most.