Pustynia Kalahari to duża półpustynna piaszczysta sawanna w Afryce Południowej. Ten ubogi w roślinność teren jest niesamowicie zmienny ze względu na pojawiające się tu okresowe rzeki, które zazieleniają florę. Jakie dzikie zwierzęta można znaleźć na pustyni Kalahari? Sprawdź!
Miejsce bez wody
Kalahari to rozległa kotlina w południowej Afryce, jej tereny pokrywają przede wszystkim suchy las i sawanna – na południu – oraz pustynia i półpustynia, na północy. Przez rdzennych mieszkańców nazywana Karahana, co oznacza „miejsce bez wody”, lub „teren pełen kamieni, żwiru i piasku”.
Dlaczego Kalahari nazywane jest pustynią?
Jednym z najbardziej zaskakujących faktów na temat pustyni Kalahari jest to, że nie jest to pustynia w ścisłym znaczeniu tego słowa. Latem występują opady deszczu, lecz większość z nich wsiąka w podłoże, dlatego znaczna część terenu pod względem zaopatrzenia w wodę, przypomina pustynię. Na tym terenie wyróżnia się trzy części: pustynną, półpustynną i sawannową. Wbrew nazwie „pustynia Kalahari” podziwiać tam można bogatą florę i faunę.
Kotlina Kalahari
Pustynia Kalahari zajmuję powierzchnię 1,8 mln km2 i swoim obszarem obejmuje Botswanę, Namibię, RPA, Angolę, Zambię oraz Zimbabwe. Kotlina Kalahari powstała około 55 milionów lat temu, wraz z powstaniem kontynentu afrykańskiego. Rzeką stałą jest Oranje, podczas pory deszczowej powstają również rzeki okresowe. Kotlina Kalahari powstała z erozji skał i obejmuje równinne tereny pokryte piaszczystymi utworami. Większą jej część pokrywają piaski, spod których w nielicznych miejscach wznoszą się wzgórza zbudowane z litych skał. Na jej północy występują rozlewiska i bagna.
Pustynia Kalahari – klimat
W kotlinie Kalahari panuje klimat zwrotnikowy, suchy. Maksymalne temperatury powietrza wahają się od około 20°C w czerwcu i lipcu do 30-35°C w styczniu. W pełni lata ekstremalne temperatury na południowej półkuli przekraczają nawet 40°C. Zimą temperatura może spaść poniżej 0°C w nocy – wynika to ze stosunkowo dużej wysokości Kalahari.
Jakie dzikie zwierzęta można znaleźć na pustyni Kalahari?
Kalahari nie jest miejscem, w którym łatwo przetrwać, dlatego też zwierzęta zamieszkujące ten obszar muszą być odporne na ekstremalne zmiany temperatur. Takim zwierzęciem jest m.in. oryks, czyli ssak z podrodziny antylopowców. Jest on świetnie przygotowany do życia na pustyni, dzięki specyficznej pracy nerek potrafi znieść okres suszy.
Pustynia Kalahari jest też domem dla wielu wędrownych zwierząt, w tym ptaków. Jednym z bardziej nieoczekiwanych faktów dotyczących tego obszaru jest to, że można tu znaleźć wszystkie trzy afrykańskie wielkie koty – gepard, lampart i słynne lwy Kalahari o czarnej grzywie. Kotlinę Kalahari przemierzają również słonie, antylopy, żyrafy i wiele innych gatunków poszukujących pożywienia i wody.
Roślinność i flora na pustyni
Na Kalahari zidentyfikowano ponad 400 gatunków roślin. Piaski Kalahari lepiej niż większość gleb pustynnych zatrzymują wodę, co stwarza dobre warunki dla roślin. Obszar suchych południowych regionów składa się głównie z traw, rozrzuconych drzew i krzewów – w tym np. akacji. W północno-wschodniej części pustyni spotkać można lasy. Nawodnione, żyzne pola w dolinie rzeki Oranje to część zielonego Kalahari, w którym uprawia się mango, winorośl i owoce cytrusowe.
Mieszkańcy kotliny Kalahari
Wyżyna Kalahari i cały pustynny teren nie jest miejscem łatwym do życia. Jednak stanowi dom należący do jednych z najstarszych ludów świata – ojczyzna ludu Khoisan, jego przedstawicielami są zamieszkujący kotlinę Buszmeni. Mieszkali oni w Kalahari przez około 20 tysięcy lat, do dziś spotkać można niewielkie plemiona, które prowadzą tradycyjne życie. Nawet podczas najbardziej potwornego upału rdzenny mieszkaniec Kalahari potrafi znaleźć korzenie zawierające wodę lub soczyste melony tsamma, rosnące nad nurtami podziemnych rzek.
Osady na terenie kotliny Kalahari
Pustynia Kalahari jest zamieszkana głównie przez osoby posługujące się językiem bantu i san, mówiący po khois, z niewielką liczbą Europejczyków. Ci w odległych częściach Kalahari, na które nie ma wpływu górnictwo ani inny przemysł, mieszkają w wioskach liczących od 200 do 5000 mieszkańców. Zabudowa jest przeważnie tradycyjna: jednopokojowe chaty ze ścianami z gliny i strzechą. Woda jest czynnikiem ograniczającym osadnictwo do miejsc położonych w pobliżu studni lub odwiertów z wodą pitną.
