Forum Boarium to niezwykle ważne miejsce w Rzymie. Pełniło wiele funkcji nie tylko w starożytności, ale i na przestrzeni późniejszych wieków. Ze względu na znajdujące się tam zabytki i atrakcyjną lokalizację, do dziś cieszy się popularnością wśród turystów odwiedzających stolicę Włoch. Chcesz poznać miejsce, w którym rozpoczęła się historia walk gladiatorów? Jakie atrakcje czekają na Ciebie w Forum Boarium? Sprawdź!
Czym było Forum Boarium?
Spis treści
Forum Boarium to najstarsze forum w Rzymie. Powstało już w VI wieku p.n.e. i pełniło funkcje placu targowego. Handlowano tam głównie bydłem i rybami. Nieopodal znajdował się też rynek z warzywami – Forum Holitorium. Boarium ze względu na swoją lokalizację było jednym z głównych rzymskich portów. Powstały tam także świątynie wielbiące m.in. Portunusa czy Herkulesa. W 264 p.n.e. na Forum Boarium odbyła się pierwsza walka gladiatorów.
Forum Boarium – gdzie się znajduje?
Miejsce to się w bardzo atrakcyjnej lokalizacji nad rzeką Tyber. Nieopodal znajdują się trzy słynne wzgórza: Kapitol, Palatyn i Awentyn. To także miejsce, z którego niedaleko jest do innych ważnych atrakcji Rzymu, takich jak Usta Prawdy czy Circus Maximus.
Więcej o Rzymie przeczytasz w naszym artykule: Zwiedzanie Rzymu: najlepsze atrakcje i zabytki w Wiecznym mieście
Historia Forum Boarium
Forum Boarium powstało w VI wieku p.n.e. i przez lata nieustannie zmieniało swoje funkcje. Początkowo było to miejsce zgromadzeń i handlu. Handlowano tam głównie bydłem i to właśnie stąd pochodzi nazwa tego miejsca. Funkcje placu targowego Forum Boarium pełniło zarówno w czasie republiki, jak i cesarstwa. W II wieku p.n.e. na terenie forum powstały budowle poświęcone kultowi. Zbudowano tam między innymi świątynie ku czci Portunusa, czyli boga Tybru, czy słynnego mitologicznego herosa – Herkulesa. Poza tym na Forum Boarium składano co roku ofiarę z byka. Miało to miejsce na ołtarzu Ara Maxima Herculi. Tradycję tę zakończył cesarz Konstantyn I Wielki, który pełnił swoją funkcję od 306 roku.
Forum Boarium to bardzo przełomowe miejsce, ponieważ to właśnie tam powstały pierwsze rzymskie mosty i odbyła się pierwsza walka gladiatorów. Podczas pogrzebu senatora Juniusza Brutusa Pera do walk przystąpiło sześciu gladiatorów, którzy łącznie stoczyli trzy pojedynki. Wśród walczących znajdowało się dwóch synów zmarłego. Wydarzenie to przyczyniło się do gwałtownego rozwoju tego typu rozrywki w całym Rzymie.
Zabytki znajdujące się na terenie Forum Boarium
Na terenie Forum Boarium nie można się nudzić. Warto udać się tam podczas zwiedzania Rzymu, bo jest tam kilka naprawdę wartych uwagi atrakcji. Na szczególną uwagę zasługują wspomniane już wyżej świątynie.
Świątynia Herkulesa Victora
Włoski historyk Flavio Biondo w XV wieku określił świątynie Herkulesa jako świątynię Westy, czyli bogini ogniska domowego i państwowego. Późniejsi badacze wiele razy zarzucali mu błąd i dziś uważa się, że jest to świątynia Herkulesa.
To niewielkie miejsce kultu powstało prawdopodobnie około 140 – 120 roku p.n.e. Jego budowę zainicjowali Scypion Afrykański Młodszy i Lucjusz Mummiusz Achajski. Świątynia powstała z marmuru i składała się początkowo z 20 8-metrowych kolumn w porządku korynckim. Do dziś zachowało się 19 z nich. Zostały one ułożone na planie koła, a całość przykrywa kasetonowy sufit. Średnica świątyni wynosi 20 metrów. Najprawdopodobniej pośrodku znajdował się posąg Herkulesa. Budowlę w XII wieku zmieniono na kościół św. Szczepana. Zmodyfikowano nieco jej oryginalny wygląd. M.in. kopułowy dach zastąpiono stożkowym, który zachował się do dziś. W 1810 roku doszło do renowacji świątyni. Wtedy też przywrócono jej wygląd bardziej przypominający pierwotny.
Świątynia Portunusa
Dawniej była błędnie nazywana świątynią Fortuny Virilis. Jest to jedna z tych rzymskich budowli, które przetrwały w bardzo dobrym stanie do dzisiejszych czasów. Powstała nieco później niż świątynia Herkulesa, bo około 80 – 50 roku p.n.e.
Portunus był opiekunem portów i to właśnie do niego modlili się wyruszający w morze żeglarze. Świątynia ku jego czci powstała w porządku jońskim. U jej fasady znajdują się cztery kolumny. Boki świątyni także ozdobione są kolumnami. Całość powstała z tufu i trawertynu, a ściany pokryto stiukiem, który niestety nie zachował się do dziś. W 872 roku świątynia Portunusa zmieniła się w kościół pod wezwaniem św. Marii Egipcjanki.
Łuk Janusa
Łuk Janusa to składający się z czterech bram łuk triumfalny, który powstał najprawdopodobniej na cześć Konstantyna I Wielkiego. To zdecydowanie najmłodsza z omawianych budowli, bo datuje się ją na początek IV wieku.
Łuk ma 16 metrów wysokości i 12 metrów szerokości. Został zbudowany z marmuru, a jego sklepienie ma charakter żebrowy. Na budowli można dostrzec wizerunki różnych bogiń, w tym m.in. Romy i Minerwy. Oryginalnie na łuku znajdowała się ozdobna attyka, która nie zachowała się do dzisiejszych czasów. Nazwa łuku pochodzi od imienia boga Janusa, który był uznawany za opiekuna wszelkich bram, drzwi czy mostów.
